Οι «Επισκέπτες» είναι η νέα μικρού μήκους ταινία του πολυβραβευμένου σε Ελληνικά και Διεθνή Φεστιβάλ Κινηματογράφου, Θοδωρή Παπαδουλάκη.
Παρασκευή 25 Δεκεμβρίου 2015
Χριστούγεννα 2015: Θυμήσου τους πρόσφυγες.
Και ο Ιωσήφ εσηκώθηκε αμέσως, παρέλαβε νύκτα το παιδίον και την μητέρα αυτού και έφυγεν εις την Αίγυπτον" (Ματθαίος 2, 14)
-"και η μητέρα με το παιδί οδηγήθηκαν σε ξένα μέρη"Ιωαν. Χρυσόστομος στο Ματθαίου 2, 14
Το Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών με αφορμή τη γιορτή των Χριστουγέννων μαζί με το μήνυμα του κυκλοφόρησε και ένα βίντεο, σε μουσική του Uhibbuka Rabbi Yasu, τα οποία είναι αφιερωμένα στη προσφυγιά.
"Οταν δε αυτοί ανεχώρησαν, ιδού άγγελος Κυρίου εφάνηκε δι' ονείρου στον Ιωσήφ και του είπε· “σήκω αμέσως χωρίς αναβολήν και πάρε το παιδίον και την μητέρα του και φύγε εις την Αίγυπτον, και μένε εκεί, μέχρις ότου πάλιν εγώ σου είπω· διότι ο Ηρώδης θα αναζητήση το παιδίον, δια να το θανατώση"
Την καθοδήγηση των Μάγων από το αστέρι κατά τη γέννηση του Χριστού διαδέχεται πολύ σύντομα η διαταγή για την Φυγή στην Αίγυπτο. Η ιστορία των Χριστουγέννων και των Θεοφανείων θα είναι ελλιπής αν δεν μπορούμε να θυμηθούμε τους πρόσφυγες ... πρόσφυγες απεστάλησαν με τον ευλογημένο ψίθυρο ενός αγγέλου, διαβεβαιώνοντάς τους για τη φροντίδα του Θεού .
Σε αυτό το Έτος του Κυρίου μας το 2015, ο αριθμός των προσφύγων και άλλων εκτοπισμένων ατόμων στον κόσμο μας είναι μεγαλύτερη από ποτέ. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών, ο αριθμός των ανθρώπων που βιαίως εκτοπίστηκαν από τα σπίτια τους είναι τουλάχιστον 59.500.000, έναντι 51.200.000 στα μέσα του 2014 και 37,5 εκατ μόλις πριν από μια δεκαετία. Αυτοί οι τρομακτικοί αριθμοί αντιπροσωπεύουν δεκάδες εκατομμύρια γυναίκες όπως η Μαρία, άνδρες, όπως ο Ιωσήφ και παιδιά, όπως το βρέφος Ιησούς."
Πηγή: http://psifasyiannis.blogspot.gr/2015/12/2015.html
Πιστεύω στα διστακτικά αδέξια βήματα των ταπεινών και στο Χριστό που διασχίζει την Ιστορία…
Τι άνεμος, Θεέ μου! Πως μούσκεψες έτσι;
Πως μπλέχτηκαν έτσι τα μαλλιά σου, Μαρία;
Τι στέκεις στην πόρτα; Πέρασε μέσα.
Έχω λίγη φωτιά. Θα σου κάνω ένα τσάι.
(Ο μισθός μας μικρός κι’ οι φίλοι μας άμισθοι.
Αυτός είναι ο κόσμος μας). Περισσεύει ένα σάλι.
Το σπίτι είναι ανάστατο. Κοιτάζεις περίεργα.
Πέρασε μέσα.
........................................................
Χρειάζεται ο καιρός ρούχα ψυχή μου,
Για ώρες βροχής, για ώρες ανέμου,
για ώρες αφέγγαρης λύπης και νύχτας.
Πως μπλέχτηκαν έτσι τα μαλλιά σου, Μαρία;
Τι στέκεις στην πόρτα; Πέρασε μέσα.
Έχω λίγη φωτιά. Θα σου κάνω ένα τσάι.
(Ο μισθός μας μικρός κι’ οι φίλοι μας άμισθοι.
Αυτός είναι ο κόσμος μας). Περισσεύει ένα σάλι.
Το σπίτι είναι ανάστατο. Κοιτάζεις περίεργα.
Πέρασε μέσα.
........................................................
Χρειάζεται ο καιρός ρούχα ψυχή μου,
Για ώρες βροχής, για ώρες ανέμου,
για ώρες αφέγγαρης λύπης και νύχτας.
Γύρω από την ερημιά της ελπίδας,
χρειάζεται ο κόσμος έναν ορίζοντα.
(Ν-Βρεττάκος)
Τι θα έλεγαν οι Μάγοι για τα Χριστούγεννα στην σημερινή Ελλάδα (του Πόνου)
Του Σεβ. Μητροπολίτου Δημητριάδος κ. Ιγνατίου
- Μπαλτάσαρ, στο ξαναλέω: Kάναμε λάθος!
- Τί λάθος Γκασπάρ; Η σπηλιά ήταν άδεια. Το ΄δε κι ο Μελχιόρ.
- Ναι, ναι! Άδεια ήταν.
- Μπαλτάσαρ, στο ξαναλέω: Kάναμε λάθος!
- Τί λάθος Γκασπάρ; Η σπηλιά ήταν άδεια. Το ΄δε κι ο Μελχιόρ.
- Έπρεπε να ψάξουμε κι άλλο. Μπορεί να φτάσαμε σε λάθος σπηλιά.
- Μα, τί λες τώρα! Κάθε χρόνο στη σπηλιά αυτή φτάνουμε. Αποκλείεται να κάναμε λάθος. Άλλωστε, έχουμε την πιο τρανή απόδειξη.
- Ποια;
- Το αστέρι. Δεν είδες πως το αστέρι δεν στάθηκε από πάνω; Δεν είδες πως μας έδειχνε το δρόμο προς τη Δύση;
- Αυτό είναι αλήθεια ότι δεν μπορώ να το εξηγήσω.
- Τί να εξηγήσεις Γκασπάρ; Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο. Φέτος ο Χριστός δεν θα γεννηθεί στου Αγίους Τόπους.
- Αγίους Τόπους! Μα τί λες Μελχιόρ; Πού να βρεθεί η αγιοσύνη ανάμεσα σε τόσο τρόμο, τόσες εκρήξεις, τόσο αίμα και τόσα ερείπια! Ερημιά! Όλοι ψάχνουν έναν τρόπο να πάρουν των ομματιών τους.
- Αυτά βλέπω κι εγώ και μια παράξενη υποψία έχει σφηνωθεί στο μυαλό μου Γκασπάρ.
- Τί υποψία;
- Πώς ο Χριστός εφέτος προτίμησε να ακολουθήσει τους πρόσφυγες.
- Καταλαβαίνεις τί λες Μελχιόρ;
- Τί λέω;
- Πως ο Χριστός, ο βασιλιάς του κόσμου, ακολούθησε ένα εξαθλιωμένο λεφούσι σε ένα ταξίδι με χίλιους κινδύνους και με το φόβο να θαλασσοπνιγεί κι Αυτός μαζί μ΄ όλους αυτούς στα παγωμένα νερά. Εδώ εμείς, με κάμποσα χρήματα στην τσέπη, και είδαμε και πάθαμε να φτάσουμε σ΄ αυτό το Ελληνικό νησί.
- Γιατί παραξενεύεσαι Γκασπάρ; Μήπως κάθε χρόνο δεν τον βρίσκαμε να έχει βρει καταφύγιο ανάμεσα στους ασήμαντους και στα ζωντανά; Κάθε χρόνο δεν μένουμε έκπληκτοι, πώς Αυτός, ένας βασιλιάς, καταδέχτηκε για προσκυνητές Του ζώα και αμόρφωτους βοσκούς;
- Δεν ξέρω τί λέτε εσείς. Εμένα μου αρκεί το φως τού άστρου. Δυο χιλιάδες χρόνια αυτό εμπιστεύομαι. Κι αφού φέτος μας οδήγησε εδώ, είμαι βέβαιος πως έχουμε φτάσει στον προορισμό μας.
- Μα εδώ δεν έχει σπηλιές Μπαλτάσαρ. Μόνο κοντέινερ και αντίσκηνα βλέπω. Μανάδες, που δεν έχουν πού ν΄ αλλάξουν τα μωρά τους. Πατεράδες, που ντρέπονται γιατί δεν μπόρεσαν να εξασφαλίσουν την οικογένειά τους. Παλληκάρια, που το μόνο που ζητάνε είναι λίγος ήσυχος ύπνος, μετά από μήνες φόβου και τρόμου. Παιδιά, που μένουν κολλημένα στα πόδια των γονιών τους, γιατί δεν αντέχουν το δακρυσμένο βλέμμα τους. Πιστέψαμε τότε, πως ο νέος βασιλιάς θα έφερνε την ειρήνη και την αγάπη ανάμεσα στους ανθρώπους. Κι αντί γι' αυτό, χρόνο με τον χρόνο, οι καρδιές σκληραίνουν όλο και περσότερο.
- Νομίζαμε πως ξεγελάσαμε τον Ηρώδη. Κι όμως, τελικά, αυτός καταφέρνει κάθε χρόνο να βρίσκει καινούργια θύματα.
- Γκασπάρ! Μπαλτάσαρ! Μην απογοητεύεστε! Δεν τέλειωσε ακόμη η ιστορία των ανθρώπων. Κι αν βρήκε ο Ηρώδης διαδόχους, βρήκε κι ο μικρός Βασιλιάς μας γενιές και γενιές πιστών του φίλων που δεν αποδέχονται τ΄ άδικο και τον πόνο των αθώων και βγαίνουν σε μάχη δύσκολη, μάχη χωρίς σταματημό, μάχη ιερή.
- Καμμιά μάχη δεν είναι ιερή. Όλες σε αίμα καταλήγουν και σε θρήνο.
- Μα η μάχη αυτών των φίλων του μικρού Μεσσία, Γκασπάρ μου, δεν γίνεται με σπαθιά και πυροβόλα. Γίνεται πρώτα μέσα στην καρδιά του ανθρώπου, όπου αντιπαλεύει το «εγώ» με την αγάπη. Και μετά, όταν η αγάπη νικήσει, μεταμορφώνεται σε πράξη και αγώνα, όπου η ανθρωπιά αντιπαλεύει με την βαρβαρότητα και την αρπακτικότητα του κόσμου. Κι όταν ο άνθρωπος βγει στον αγώνα αυτόν...
- Μην περπατάτε άλλο! Το φως σταμάτησε πάνω από εκείνο το αντίσκηνο! Είναι δυνατόν;
- Σας το ΄πα: Όλη η οικογένεια του μικρού Χριστού ήρθε μαζί Τους. Φέτος, ούτε φάτνες, ούτε άγγελοι με φτερά. Ένα αντίσκηνο μόνο! Ένα αντίσκηνο σ΄ έναν πλημμυρισμένο από αγωνία και φτώχια καταυλισμό.
- Μα γίνεται Χριστούγεννα χωρίς αγγέλους, Μελχιόρ;
- Όχι, δε γίνεται. Μόνο που έφτασε ο καιρός να βγάλουν οι άνθρωποι φτερά και να σκεπάσουν τη γύμνια όλων των αθώων, που βρέθηκαν ανάμεσα στις μυλόπετρες των ισχυρών και των αρπακτικών της ιστορίας.
- Μα, εδώ μέσα δεν είναι Αυτός! Ένα βρέφος είναι, που γεννήθηκε λίγες ώρες μετά το ναυάγιο της βάρκας που τους έφερε!
- Μη δίνεις τόση σημασία σε όσα βλέπουν τα μάτια σου Γκασπάρ! Άσε εδώ το δώρο σου μαζί με τα δικά μας κι είμαι βέβαιος πως θ΄ ανοίξουν τ' άλλα μάτια, τα μάτια της καρδιάς σου. Μόνο όσοι δίνουν, μπορούν και βλέπουν με τα μάτια αυτά. Κι άκου και πίστεψέ το: Μόνον τα μάτια αυτά βλέπουν τα θαύματα. Και τα Χριστούγεννα είναι ένα θαύμα! Γι΄ αυτό και θα τα βλέπουν πάντα μόνον όσοι έχουν καρδιά.
Πέμπτη 24 Δεκεμβρίου 2015
Προσεγγίζοντας τα Χριστούγεννα!!
Έχουμε δυο τρόπους για να
προσεγγίζουμε τα ιστορικά γεγονότα.
Ο ένας είναι να τα
μυθοποιούμε, να τα μεταθέτουμε μακριά μας
και έτσι να τα καθιστούμε εθιμοτυπικές αφορμές, για να εκφωνούμε «λόγους κενούς των
ποιητών πάνω σε δρόμους ποδοπατημένους».
Ο άλλος τρόπος είναι να
ανιχνεύουμε αυτά τα γεγονότα στη ζωή μας, να ενστερνιζόμαστε τα μηνύματά τους
και να νοηματοδοτούμε με αυτά την ύπαρξή μας.
Βέβαια πιο βολικός δρόμος
είναι ο πρώτος αλλά ταυτόχρονα μάταιος, απρόσφορος και άδικος. Ο Χριστός έτσι μετατρέπεται
σε χάρτινη φιγούρα για βιτρίνες, που ψαλιδοκόβεται ανάλογα με τις διακοσμητικές
ανάγκες και στα σίγουρα είναι ανίκανη να λυτρώσει, μιας και μετατρέπεται σε
αξία δεύτερης κατηγορίας.
Ένας τέτοιος δρόμος δε μας
ταιριάζει, γι΄ αυτό και η Εκκλησία δεν τον προτείνει.
Αντίθετα ζει καθημερινά τη
Γέννηση και την Ανάσταση και μας προετοιμάζει αυτές τις μέρες για το γιορτασμό
μιας χειμωνιάτικης Πασχαλιάς.
Για την Εκκλησία και σήμερα
γεννιέται όπως και κάθε μέρα, σήμερα σπαργανώνεται και μας καλεί κοντά Του σε
μια πορεία μυστικής ένωσης μαζί Του.
Είναι καιρός λοιπόν να
πούμε τα λιγοστά μας λόγια αφτιασίδωτα και να αναζητήσουμε τα χνάρια του
Χριστού μέσα μας.
Γνωρίζουμε καλά όσοι απευθυνόμαστε σε παιδιά πως απευθυνόμαστε σε παιδιά μιας γενιάς
που μεγαλώνουν ανάμεσα σε ένοχα μάτια, βαρύγδουπα λόγια και απαίσια εικόνα. Σε παιδιά- θεατές της παγκόσμιας αισχρότητας ,
αθλιότητας και αγριότητας, σε παιδιά μιας
κατ΄εξοχήν εικονολατρικής εποχής,
Η Εκκλησία του Χριστού
είναι αυτή που καθαγιάζει την εικόνα, γι΄ αυτό ας αφήσουμε τη Γραφή να μας μιλήσει μέσα
από δυο εικόνες.
Η πρώτη εικόνα μέσα από την Παλιά Διαθήκη.Φανταστήτε την .
Η άλλη είναι αυτή που θα
προσκυνήσουμε σε λίγες ώρες από τώρα . Η εικόνα της Γέννησης.
Εικόνα Α΄
Σε μια πατρίδα που έγινε
ξένη για τον εκλεκτό του Θεού τον προφήτη Ηλία, σε δρόμους που πλήγωναν τις
ψυχές και δημιουργούσαν σκιάχτρα θανάτου, βρέθηκε εξόριστος να φωνάζει και να παρακαλάει
με τα λόγια του ψαλμωδού
«Μην με αποπαίρνεις Κύριε
στο θυμό Σου. Έλεος Θεέ μου κάνε, άρρωστος είμαι. Γιάνε με και ταράχτηκαν βαθιά
τα κόκαλά μου.»
Σε μια τέτοια στιγμή λοιπόν
ο Θεός καλεί τον εκλεκτό Του και του λέει. «Βγες αύριο στο ξέφωτο και θα περάσω
μπροστά σου να με δεις.»
Και εκείνος βγήκε και
περίμενε. Περίμενε και έτρεμε.. Τότε ήρθε ανεμοστρόβιλος δυνατός. Θόρυβος και
φασαρία. Για μια στιγμή θάρρεψε πως εκεί ήταν ο Θεός. Πήγε να πέσει στα γόνατα
να τον προσκυνήσει. Μα όμως στάθηκε . Κατάλαβε.
Ο Θεός δεν ήταν εκεί.
Έπειτα σείστηκε ο κόσμος συθέμελα. Δυνατός σεισμός τράνταξε τη γη. Φόβος και
τρόμος. Μα όμως ο Θεός δεν ήταν εκεί.
Και όταν κόπασε ο
ανεμοστρόβιλος και σταμάτησε ο σεισμός, αύρα λεπτή δροσερό αεράκι ήρθε και
χάιδεψε το βασανισμένο πρόσωπο του διαλεχτού του Θεού.
Τότε κατάλαβε . Εκεί ήταν ο
Θεός.
Κατέβηκε λοιπόν γρήγορα
στον κόσμο που ήταν γεμάτος σεισμό και ανεμοδούρα και φωτιά , που τα
προσκυνούσαν κιόλας για Θεό και φώναζε.
« Σε άνομους δρόμους
πλανιόμαστε και άδικα πληγώνουμε τα πόδια μας πάνω στα αγκάθια που μόνοι μας
σπέρνουμε. Ο Θεός είναι δροσιά , είναι αγάπη και ελπίδα.»Τότε οι πιο πολλοί τον
περιγέλασαν , του φόρεσαν κουρέλια και
έβαλαν γύρω του φωτιά με μια φωνή γεμάτη τρόμο. Ας έρθει τώρα ο Θεός σου να σε
σώσει.
Παρ΄ όλα αυτά εκείνος δεν
κάηκε, η φωνή του δεν έσβησε και συνέχισε ακόμα να φωνάζει. Συνέχισε να τους
λέει να μην αποστάσουν να περιμένουν και να αγωνίζονται για τη δροσιά του Θεού
και τη γιατρειά του κόσμου.
Και ενώ ακόμα κυβερνούσε η
φωτιά , ο σεισμός, ο δυνατός αέρας σε μια εποχή ίδια περίπου με τη δική μας,
τότε ο Θεός κάλεσε και πάλι τους εκλεκτούς του, μαζί με αυτούς και εμάς και
φανερώνεται πια με σάρκα και έτσι περνάμε στη
δεύτερη εικόνα.
Αυτή τη φορά έρχεται στην
παγωνιά του κόσμου, μέσα από τη σκοτεινή σπηλιά της Βηθλεέμ ,που εικονίζει τη
σκοτεινιά της άγνοιας και του θανάτου.
Ανατέλλει ως ο νοητός Ήλιος της Δικαιοσύνης
και σπαργανώνεται στη φάτνη των αλόγων για να νικήσει το κακό και να συντρίψει τον Άδη.
Ο Θεός ως βρέφος τελείως
αδύναμος και ανυπεράσπιστος.
Δίπλα Του ευλαβικά και
σιωπηλά , παραστέκει το κεντρικό πρόσωπο της εικόνας της Γέννησης. Είναι η
μάνα- Παναγιά, η γυναίκα που διαλέχτηκε ως άξια για τη μεγαλύτερη τιμή ανάμεσα στις γυναίκες, αλλά και τον μεγαλύτερο πόνο ταυτόχρονα.
Χαμογελάει γλυκά στο μικρό
Ιησού, αλλά στέκεται με δέος και σοβαρότητα ταυτόχρονα έτσι όπως αρμόζει στην
κάθε γυναίκα – μάνα απέναντι στο μεγαλείο της Ζωής. Μόνο που το δικό της παιδί
δεν είναι μόνο αυτό .
Είναι ταυτόχρονα και ο Κύριος της κτίσης Θεός
ισχυρός , Άρχων ειρήνης, Πατέρας του μέλλοντος αιώνος, έτσι όπως τον είχε
προφητέψει αιώνες πριν ο προφήτης Ησαΐας. Νανούρισμά του το αλληλούια , δόξα
του ο δρόμος προς το Γολγοθά και τη θυσία
Εικονίζεται σπαργανωμένος
στο λίκνο Του, που δεν είναι μια συνηθισμένη κούνια. Είναι ο Τάφος Του σε μικρογραφία,
το μετέπειτα κενό μνημείο της Ανάστασης και οι φασκιές Του μοιάζουν με τα Αναστάσιμα ρούχα Του Το
άστρο της δόξας του είναι ο Σταυρός Του από όπου θα έρθει η λύτρωση
Ήδη το πέρασμα προς την
οριστική σύγκρουση με το κακό και το θάνατο ξεκίνησε. Μόνιμα από εδώ και στο
εξής θα απειλείται και θα καταδιώκεται, από τον Ηρώδη ως τον Πιλάτο.
Όμως είναι ο Θεός και η
φύση το ξέρει. Οι βράχοι του σπηλαίου γέρνουν για να τον προσκυνήσουν . Δίπλα
του παραστέκουν τα άλογα ζώα , που συμβολίζουν το μικρό υπόλοιπο του ευσεβούς
Ισραήλ, που όπως τα ζώα είναι το μόνο που γνωρίζει τον Αφέντη του κατά τον
προφήτη Ησαΐα. Οι βοσκοί πιο πέρα παραστέκονται με συγκατάβαση και οι άγγελοι
ψάλλουν « Δόξα στο Θεό και Ειρήνη στους ανθρώπους»
Οι μάγοι που παρά το
γεγονός ότι φτάνουν αργότερα εικονίζονται στην ίδια εικόνα για να δείξουν πως
όλοι αναζητούν την αλήθεια. Οι βοσκοί εκπροσωπούν τους Ιουδαίους , οι μάγοι τον
εθνικό κόσμο. Ο Χριστός ήρθε στη γη για όλους.
Ο Ιωσήφ είναι μακριά. Δίπλα
του ο πειραστής βοσκός είναι αυτός που συδαυλίζει την αμφιβολία και τον βάζει
σε δοκιμασία όπως τον κάθε άνθρωπο . Μα όμως εκείνος θα νικήσει τις αμφιβολίες
του και θα γίνει για πάντα ο προστάτης των παιδικών χρόνων του Χριστού. Πιο
κάτω το λουτρό του Χριστού , μια σκηνή ανθρώπινη παρμένη μέσα από τα απόκρυφα
Ευαγγέλια, για να δείξει την ανθρώπινη πλευρά Του, μέσα από συνηθισμένες απλές και καθημερινές
ανθρώπινες σκηνές.
Στην εικόνα αυτή ο χώρος
και ο χρόνος υπερβαίνονται . Ο Χριστός είναι στη φάτνη και στο λουτρό , οι
μάγοι και έρχονται και προσκυνούν ,οι χοροί των μαρτύρων και των αγίων είναι
εκεί . Γήινα και ουράνια, ανθρώπινα και Θεία όλα συνυπάρχουν και η εικόνα
κατανοείται σε πολλά επίπεδα. Από τη μια τονίζεται η ταπείνωση του Ιησού, η
κένωση και από την άλλη δοξάζεται ,προσκυνείται και υμνείται ως Θεός.
Ο Υιός του Θεού , Υιός της
Παρθένου γίνεται και φέτος όπως και κάθε χρόνο σε ένα κόσμο αιματοβαμμένο,
πεινασμένο, φοβισμένο και αλλοπρόσαλλο .
Έρχεται πάλι μικρός και
αδύναμος, φασκιωμένος με την ανθρώπινη σάρκα και ανοίγει χώρο μπροστάρης και
οδηγητής για μια καινούρια έξοδο, τη δική μας.
Καλεί σαν υπηρέτης τον
καθένα από μας συνδαιτυμόνα στο τραπέζι της Βασιλείας Του. Μόνα Του εφόδια
απέναντι στο δικό μας πάνοπλο κόσμο η ταπείνωση και η αγάπη, η ειρήνη και η
δικαιοσύνη, η δύναμη που δεν υποκύπτει σε καμιά συμβατικότητα.
Αυτή τη φορά δεν περνάει
απλά μπροστά μας. Έρχεται κοντά μας με απλωμένα χέρια, ζητώντας μας ως δώρο το
φορτίο μας.
Είναι θέμα επομένως δικό
μας, πολύ προσωπικό αν θα θελήσουμε να ξεφύγουμε
από το ψεύτικο κλίμα του καιρού μας και να κινηθούμε προς αυτόν. Μένει να
σκεφτούμε τους δυνατούς του δικού μας κόσμου και τις υποσχέσεις τους.Αυτούς
που σήμερα μετατρέπουν τους ανθρώπους σε αριθμούς , την αγάπη σε δημόσιες
σχέσεις και βαφτίζουν το Θεό Διευθυντή του Σύμπαντος Α.Ε. και Υιός μακρινό και
απρόσωπο.
Αυτούς που κλαίνε τα θύματά
τους με την υποκρισία της φώκιας, όταν κλαίει τον πνιγμένο για να αρμυρήνει με
τα δάκρυα το κορμί και ύστερα να κάτσει
να το φάει.
Και τα παιδιά ….
Παιδιά μιας γενιάς
που ζητάει ειλικρίνεια, μιας γενιάς που όλοι προσπαθούν να την ξεγελάσουν με
φανταχτερά χαρτιά περιτυλίγματος και λαμπιόνια, μιας γενιάς με μια στυφή γεύση
μοναξιάς στα χείλη.
Όμως είμαστε Χριστιανοί και
Χριστιανός σημαίνει άνθρωπος που δεν έχει το δικαίωμα να απελπίζεται. Μπορεί να
σκοντάφτουμε και να πέφτουμε, όμως μπορούμε
αν θέλουμε να γίνουμε
δοξάρι στα χέρια του Θεού, που αντέχει να λυγάει δίχως να σπάει. Φτάνει να
περάσουμε τη μοναδική γέφυρα που ενώνει με τη φάτνη , την ταπείνωση
Έτσι ακουμπώντας στο λίκνο
Του να απιθώσουμε ως δώρο το φορτίο μας και τις ενοχές μας σαν εκλεκτοί του προσκεκλημένοι λέγοντας
« Ιδού Κύριε μπροστά Σου οι
αμαρτίες και οι αδυναμίες μου που ξέρω και οι αρετές μου που δεν τις ξέρω.
Συγχώρεσέ με για τις πρώτες και στήριξέ με στις δεύτερες»
Καλά Χριστούγεννα.
Έφτασε ο Χριστός στο μέγαρο του Ο.Η.Ε.
Έφτασε ο Χριστός στο μέγαρο του Ο.Η.Ε.
Είχε το πολύ χλωμό πρόσωπο του ανέργου,
Το αβέβαιο βήμα του πρόσφυγα,
Τους κυρτωμένους ώμους του ανθρακωρύχου,
Τη ματωμένη καρδιά του νέου.
Δεν ήταν συστημένος από κανένα.
Μονάχα τα δάκρυα των ταπεινών τον έκαναν να προχωρεί.
Χτυπά την πόρτα. Αλλά γι αυτόν υπήρχε το «βέτο».
Οι άνθρωποι δεν ήταν ελεύθεροι. Τον άφησαν μόνο Του.
Στο κατώφλι του πολιτισμένου κόσμου βρήκε τη βαρβαρότητα.
Διάβασε σε μια πινακίδα:
Και κυριεύτηκε από συμπόνια.
Από κάτω ήταν γραμμένα:
«Ο άνθρωπος έχει δικαίωμα στην ειρήνη»,
αλλά μια χήρα πολέμου Του λέει πως κανείς δεν τη σκέφτεται.
«Ο άνθρωπος έχει δικαίωμα στην ελευθερία»,
αλλά ένας πρόσφυγας άρχισε να κλαίει.
«Ο άνθρωπος έχει δικαίωμα στη δικαιοσύνη»,
αλλά τότε ακούστηκαν οι φωνές των εξόριστων, των αδικουμένων.
Και ο Χριστός ξανακατέβηκε τα σκαλοπάτια του γυάλινου μεγάρου.
Όταν το πλήθος του ζήτησε τα αποτελέσματα της επίσκεψής Του
ο Χριστός άπλωσε τα χέρια:
ήταν ακόμα σταυρωμένος,
σαν τη Μεγάλη Παρασκευή.
Τότε το πλήθος διαλύθηκε.
Έβρεχε
Και ο Χριστός έμεινε κάτω από τη βροχή, όπως τόσοι άλλοι.
Μόνος και πικραμένος…
Πιέρ Τορρεζίν
Τρίτη 22 Δεκεμβρίου 2015
Πέμπτη 12 Νοεμβρίου 2015
Τετάρτη 28 Οκτωβρίου 2015
Η 28η Οκτωβρίου με το δικό μου ήρωα!
Αν ήξερες πώς μου λείπεις τέτοια μέρα!
Πώς μου λείπει η ματιά σου όταν, παρά τις χαρακιές του χρόνου στο πρόσωπό σου, έβγαζε εκείνη τη λάμψη της νιότης κάθε φορά που μιλούσες για τα γεγονότα του 1940. Λίγο πριν φύγεις από τη ζωή, μου χάρισες μια σέλα ή καλύτερα το σκελετό μιας σέλας, που για χρόνια είχες καλά κρυμμένη. Ήταν αυτή που σε συντρόφευσε σε όλο το διάβα σου στα βουνά της Αλβανίας, όταν καβάλα στο άλογο πολεμούσες στην πρώτη γραμμή. Αυτή που αργότερα απογυμνώθηκε για να σου χαρίσει το δέρμα της, που έγινε παπούτσια στα μαύρα χρόνια που ακολούθησαν. Η χλαίνη σου με τα εννιά τρυπήματα από σφαίρες είχε χαθεί, επομένως δεν μπορούσες να μου την κληροδοτήσεις. Μου χάρισες όμως το συμπέρασμά σου για τη ζωή. "Η σφαίρα παιδί μου έχει όνομα" έλεγες. Έτσι φαίνεται πατέρα. Γύρισες πίσω σώος και περιέγραφες για χρόνια πολλά το πώς ο πόλεμος ξεπερνάει τα ανθρώπινα σε φρίκη αλλά και σε μεγαλείο.
Φρίκη να βλέπεις στο χιόνι τα τυμπανισμένα πτώματα Ιταλών και Ελλήνων δίπλα-δίπλα, ανθρώπων φιλήσυχων που άφησαν πίσω τους αγαπημένους, όνειρα, ελπίδες και σφαγιάστηκαν ως θυσία στον ανθρώπινο παραλογισμό. Φρίκη να βγαίνει η κάλτσα μαζί με το δέρμα όταν μετά από μέρες έβγαζες την αρβύλα, φρίκη να βρέχεσαι, να κρυώνεις και να πολεμάς νηστικός, μέρες και νύχτες.
Φρίκη να ακούς τα ουρλιαχτά του πόνου και το κροτάλισμα των μηχανών της κόλασης.
Αλλά και μεγαλείο να μοιράζεσαι τη μια βρεγμένη κουβέρτα με τον συμπολεμιστή σου, να μετράς τις σταφίδες και να χαρίζεις την παραπανίσια στο φίλο σου, να κουβαλάς με κίνδυνο της ζωής σου στην πλάτη τον τραυματισμένο συνάδελφο.
Μεγαλείο να ξεπερνάς τα όσα έζησες στα αφιλόξενα βουνά της Αλβανίας εξ αιτίας των Ιταλών και να κρύβεις Ιταλό πολεμιστή - αντίπαλο για έξη μήνες,όταν μετά μέσα στην κατοχή οι Ιταλοί βρέθηκαν κυνηγημένοι από τους συμμάχους τους τους Γερμανούς. Το Τζιοβάνι που έφυγε για τη Νεράιδα της Καρδίτσας με σκοπό να σμίξει με συμπατριώτες του και να γυρίσει από εκεί στην πατρίδα του. Μέχρι το τέλος της ζωής σου αναρωτιόσουν τι απέγινε τελικά και αν έφτασε ποτέ στο σπίτι του.
Δεν το χωράει ανθρώπου νους έλεγες!
Πώς να χωρέσει τέτοια βαρβαρότητα, πώς να χωρέσει τα όσα ακολούθησαν! Πώς να χωρέσει τις ώρες που ο αδερφός σκότωνε τον αδερφό! Αλλά και πώς να χωρέσει το σήμερα της πατρίδας μας! Πώς να χωρέσει ότι η θυσία αυτής της γενιάς, όχι μόνο στον πόλεμο αλλά και στην ειρήνη για την ανοικοδόμηση μιας πατρίδας που έβγαινε μέσα από τις στάχτες και τα ερείπια, εξανεμίστηκε στο βωμό της λαμογιάς. Τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου λέει η Γραφή για να είσαι μακροχρόνιος επί της γης. Τίμα δηλαδή τους προγόνους σου και την ιστορία σου αν θέλεις να έχεις μέλλον!
Αναπαύσου πατέρα μου! Σ΄ευχαριστώ για τον αγώνα σου και την προσφορά σου.
Να ήξερες πώς μου λείπεις!
Δευτέρα 15 Ιουνίου 2015
Μέτρησα τα χρόνια μου....
Από τον Mario de Andrade (Ποιητή, συγγραφέα, δοκιμιογράφο και μουσικολόγο από τη Βραζιλία).
«Μέτρησα τα χρόνια μου και συνειδητοποίησα, ότι μου υπολείπεται λιγότερος χρόνος ζωής απ' ότι έχω ζήσει έως τώρα...
Αισθάνομαι όπως αυτό το παιδάκι που κέρδισε μια σακούλα καραμέλες: τις πρώτες τις καταβρόχθισε με λαιμαργία αλλά όταν παρατήρησε ότι του απέμεναν λίγες, άρχισε να τις γεύεται με βαθιά απόλαυση.
Δεν έχω πια χρόνο για ατέρμονες συγκεντρώσεις όπου συζητούνται, καταστατικά, νόρμες, διαδικασίες και εσωτερικοί κανονισμοί, γνωρίζοντας ότι δε θα καταλήξει κανείς πουθενά.
Δεν έχω πια χρόνο για να ανέχομαι παράλογους ανθρώπους που παρά τη χρονολογική τους ηλικία, δεν έχουν μεγαλώσει.
Δεν έχω πια χρόνο για να λογομαχώ με μετριότητες.
Δε θέλω να βρίσκομαι σε συγκεντρώσεις όπου παρελαύνουν παραφουσκωμένοι εγωισμοί.
Δεν ανέχομαι τους χειριστικούς και τους καιροσκόπους.
Με ενοχλεί η ζήλια και όσοι προσπαθούν να υποτιμήσουν τους ικανότερους για να οικειοποιηθούν τη θέση τους, το ταλέντο τους και τα επιτεύγματα τους.
Μισώ, να είμαι μάρτυρας των ελαττωμάτων που γεννά η μάχη για ένα μεγαλοπρεπές αξίωμα. Οι άνθρωποι δεν συζητούν πια για το περιεχόμενο... μετά βίας για την επικεφαλίδα.
Ο χρόνος μου είναι λίγος για να συζητώ για τους τίτλους, τις επικεφαλίδες. Θέλω την ουσία, η ψυχή μου βιάζεται...Μου μένουν λίγες καραμέλες στη σακούλα...
Θέλω να ζήσω δίπλα σε πρόσωπα με ανθρώπινη υπόσταση.
Που μπορούν να γελούν με τα λάθη τους.
Που δεν επαίρονται για το θρίαμβό τους.
Που δε θεωρούν τον εαυτό τους εκλεκτό, πριν από την ώρα τους.
Που δεν αποφεύγουν τις ευθύνες τους.
Που υπερασπίζονται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια
Και που το μόνο που επιθυμούν είναι να βαδίζουν μαζί με την αλήθεια και την ειλικρίνεια.
Το ουσιώδες είναι αυτό που αξίζει τον κόπο στη ζωή.
Θέλω να περιτριγυρίζομαι από πρόσωπα που ξέρουν να αγγίζουν την καρδιά των ανθρώπων...
Άνθρωποι τους οποίους τα σκληρά χτυπήματα της ζωής τους δίδαξαν πως μεγαλώνει κανείς με απαλά αγγίγματα στην ψυχή.
Ναι, βιάζομαι, αλλά μόνο για να ζήσω με την ένταση που μόνο η ωριμότητα μπορεί να σου χαρίσει.
Σκοπεύω να μην πάει χαμένη καμιά από τις καραμέλες που μου απομένουν...Είμαι σίγουρος ότι ορισμένες θα είναι πιο νόστιμες απ’όσες έχω ήδη φάει.
Σκοπός μου είναι να φτάσω ως το τέλος ικανοποιημένος και σε ειρήνη με τη συνείδησή μου και τους αγαπημένους μου.
Εύχομαι και ο δικός σου να είναι ο ίδιος γιατί με κάποιον τρόπο θα φτάσεις κι εσύ...»
«Μέτρησα τα χρόνια μου και συνειδητοποίησα, ότι μου υπολείπεται λιγότερος χρόνος ζωής απ' ότι έχω ζήσει έως τώρα...
Αισθάνομαι όπως αυτό το παιδάκι που κέρδισε μια σακούλα καραμέλες: τις πρώτες τις καταβρόχθισε με λαιμαργία αλλά όταν παρατήρησε ότι του απέμεναν λίγες, άρχισε να τις γεύεται με βαθιά απόλαυση.
Δεν έχω πια χρόνο για ατέρμονες συγκεντρώσεις όπου συζητούνται, καταστατικά, νόρμες, διαδικασίες και εσωτερικοί κανονισμοί, γνωρίζοντας ότι δε θα καταλήξει κανείς πουθενά.
Δεν έχω πια χρόνο για να ανέχομαι παράλογους ανθρώπους που παρά τη χρονολογική τους ηλικία, δεν έχουν μεγαλώσει.
Δεν έχω πια χρόνο για να λογομαχώ με μετριότητες.
Δε θέλω να βρίσκομαι σε συγκεντρώσεις όπου παρελαύνουν παραφουσκωμένοι εγωισμοί.
Δεν ανέχομαι τους χειριστικούς και τους καιροσκόπους.
Με ενοχλεί η ζήλια και όσοι προσπαθούν να υποτιμήσουν τους ικανότερους για να οικειοποιηθούν τη θέση τους, το ταλέντο τους και τα επιτεύγματα τους.
Μισώ, να είμαι μάρτυρας των ελαττωμάτων που γεννά η μάχη για ένα μεγαλοπρεπές αξίωμα. Οι άνθρωποι δεν συζητούν πια για το περιεχόμενο... μετά βίας για την επικεφαλίδα.
Ο χρόνος μου είναι λίγος για να συζητώ για τους τίτλους, τις επικεφαλίδες. Θέλω την ουσία, η ψυχή μου βιάζεται...Μου μένουν λίγες καραμέλες στη σακούλα...
Θέλω να ζήσω δίπλα σε πρόσωπα με ανθρώπινη υπόσταση.
Που μπορούν να γελούν με τα λάθη τους.
Που δεν επαίρονται για το θρίαμβό τους.
Που δε θεωρούν τον εαυτό τους εκλεκτό, πριν από την ώρα τους.
Που δεν αποφεύγουν τις ευθύνες τους.
Που υπερασπίζονται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια
Και που το μόνο που επιθυμούν είναι να βαδίζουν μαζί με την αλήθεια και την ειλικρίνεια.
Το ουσιώδες είναι αυτό που αξίζει τον κόπο στη ζωή.
Θέλω να περιτριγυρίζομαι από πρόσωπα που ξέρουν να αγγίζουν την καρδιά των ανθρώπων...
Άνθρωποι τους οποίους τα σκληρά χτυπήματα της ζωής τους δίδαξαν πως μεγαλώνει κανείς με απαλά αγγίγματα στην ψυχή.
Ναι, βιάζομαι, αλλά μόνο για να ζήσω με την ένταση που μόνο η ωριμότητα μπορεί να σου χαρίσει.
Σκοπεύω να μην πάει χαμένη καμιά από τις καραμέλες που μου απομένουν...Είμαι σίγουρος ότι ορισμένες θα είναι πιο νόστιμες απ’όσες έχω ήδη φάει.
Σκοπός μου είναι να φτάσω ως το τέλος ικανοποιημένος και σε ειρήνη με τη συνείδησή μου και τους αγαπημένους μου.
Εύχομαι και ο δικός σου να είναι ο ίδιος γιατί με κάποιον τρόπο θα φτάσεις κι εσύ...»
Ζήτηση Θεού. Το νόημα της Ορθοδοξίας
του Μάριου Π. Μπέγζου
Που είναι ο Θεός; Το ερώτημα είναι τόσο παλιό όσο και ο άνθρωπος. Όχι
βέβαια τόσο παλιό όσο ο Θεός, γιατί Εκείνος δεν ρωτά για τον εαυτό Του,
αλλά απαντά με την ίδια του την ύπαρξη. Απαντά θα πει συναντά τον
άνθρωπο που ερωτά για Εκείνον. Το περί Θεού ερώτημα είναι συνομήλικο του
ανθρώπου. Όσο υπάρχει άνθρωπος πάνω στη γη και μέσα στη φύση, ο οποίος
σκέπτεται, αισθάνεται, στοχάζεται και απορεί, τόσο και μόνο τόσο υπάρχει
το ερώτημα για το Θεό.
Από τις πάμπολλες και πολυποίκιλες απαντήσεις που δόθηκαν, εμείς εδώ θα μιλήσουμε για λογαριασμό μια ορισμένης παράδοσης που ονομάζεται Ορθοδοξία και συστοιχεί στον ανατολικό χριστιανισμό. Αυτή τυχαίνει να είναι η προσωπική επιλογή του συντάκτη αυτού του κειμένου και συνάμα η πατρογονική πίστη του λαού και του τόπου του στην συντριπτική πλειοψηφία τους για δύο χιλιάδες χρόνια. Το ερώτημα τίθεται με πάρα πολύ συγκεκριμένο τρόπο, γι’ αυτό και η απάντηση οφείλει να είναι εξίσου συγκεκριμένη. «Που είναι ο Θεός στη Ορθοδοξία» συνιστά το ζήτημα μας, στο οποίο θα προσπαθήσουμε να αποκριθούμε με βάση την εκκλησιαστική παράδοση του ανατολικού χριστιανισμού, έτσι όπως εκφράσθηκε από έναν κολοσσό της παγκόσμιας λογοτεχνίας, τον Φιόντορ Ντοστογιέφσκι. «Δεν είναι μες στη δύναμη, που βρίσκεται ο Θεός, μα μέσα στην αλήθεια», ισχυρίζεται ο συγγραφέας μας στους «Αδελφούς Καραμαζόφ» και υπογραμμίζει: «Όλα θα περάσουν, μονάχα η αλήθεια θα μείνει». Ο Θεός κατά την Ορθοδοξία δεν είναι στην ισχύ, στη γνώση και στον πλούτο. Η πίστη δεν είναι δύναμη πολιτική, στρατιωτική, οικονομική, κοινωνική, φυλετική, ούτε αποτελεί σοφία, φιλοσοφία, μεταφυσική, κοσμοθεωρία ή ιδεολογία, κι ούτε βέβαια σχετίζεται με την χλιδή, την πολυτέλεια, την ευμάρεια, το χρήμα ή την αγορά. Ο άγιος δεν είναι ο ισχυρός της ημέρας, ο σοφός του κόσμου τούτου, ο πλούσιος του καιρού μας, χωρίς φυσικά να αποκλείεται κάτι τέτοιο, παρότι βέβαια σπανίζει και ξενίζει το φαινόμενο του πλουσίου που αποποιείται τα αγαθά του, του σοφού που μωραίνει την γνώση του και του δυνατού που αρνείται την εξουσία του. Η αλήθεια είναι ο τόπος της «δεσποτείας του Κυρίου» κι όχι η δύναμη, την οποία άλλωστε απαρνείται στους πειρασμούς Του. Πόρνες και τελώνες γίνονται οι «προαγωγοί» της βασιλείας Του, σύμφωνα με τη ρητή ευαγγελική μαρτυρία, ενώ οι πλούσιοι δυσκολεύονται να εισέλθουν σ’ αυτήν, χωρίς ποτέ να αποκλείονται από Αυτόν.
Ποια όμως συγκεκριμένα είναι η αλήθεια μέσα στην οποία βρίσκεται ο Θεός της Ορθοδοξίας; σε τρεις προτάσεις θα μπορούσαμε να συνοψίσουμε την πίστη των ορθοδόξων χριστιανών:
* Ο Θεός ενεργεί, άρα υπάρχει.
* Ο Θεός είναι Ένας, αλλά δεν είναι Μόνος.
* Ο Θεός είναι Αγάπη.
Ας δούμε πιο λεπτομερειακά αυτόν τον πρόχειρο αλλά αντιπροσωπευτικό τρίποδα της ορθόδοξης πίστης.
1. Ο Θεός ενεργεί, άρα υπάρχει.
Την παρουσία του Θεού σημειώνει καθένας μας με το που θα πατήσει το πόδι στη γη για να πάει από το σπίτι του λ.χ. στη δουλειά. Στο διάβα του θα δει κάποιο κτίσμα εντελώς αλλιώτικο από όλα τα άλλα, που θα είναι τετραγωνισμένα, ενώ αυτό το οικοδόμημα είμαι με θόλο (τρούλλο), ονομάζεται ναός και άμα τον διαβείς συναντάς εικονογραφημένες επιφάνειες. Ο τόπος αυτός σε πληροφορεί για την παρουσία του Θεού στην πίστη των συμπολιτών σου. Αν μάλιστα συμβεί να μπεις στο ναό κατά την ώρα της λειτουργίας του, θα πολιορκηθείς από ήχους, μουσικές, ποιήματα, πεζά αφηγηματικά αναγνώσματα, μελισμένα υμνογραφήματα, σχήματα και χρώματα, φώτα και θυμιάματα, δηλαδή από μια πανδαισία οπτικών, ηχητικών, οσφραντικών και άλλων ερεθισμάτων, τα οποία ανοίγουν τις αισθήσεις στην άλλη διάσταση του ιερού.
Εκτός από τον χώρο, είναι ο χρόνος που θυμίζει την παρουσία του Άλλου, του εντελώς Άλλου, του «άλλως Άλλου» που λέγεται Θεός. Την Κυριακή αργεί η αγορά, αναστέλλεται η εργασία με την ρουτίνα της καθημερινότητας, όπως επίσης σε άλλες μεγαλύτερες χρονοπεριόδους, σαν τις τριήμερες αργίες που ονομάζονται Πάσχα, Χριστούγεννα κ.λ.π. Έτσι ο χρόνος μαζί με τον τόπο δηλώνουν μια παρουσία. Επίσης το σώμα των πιστών, ατομικά και ομαδικά, εμβιώνει την πίστη του με την αποχή από την τροφή, εν μέρει τουλάχιστον για κάποια φαγώσιμα, και για ορισμένες χρονικές περιόδους, που συνιστούν νηστεία κι έτσι σωματοποιούν την πίστη τους στην ύπαρξη Εκείνου, του «άλλως Άλλου». Πέρα όμως από τους συνήθεις τρόπους συνδήλωσης της παρουσίας του Θεού στην πίστη των ανθρώπων, τυχαίνει να συμβαίνουν και έκτακτες συνθήκες φανέρωσης, που αποκαλούνται θαύματα: μια ίαση, κάποια ανέλπιδη επιτυχία που ζητήθηκε έντονα, ίσως κάποια επιθυμία που έγινε πραγματικότητα, ο,τιδήποτε τέλος πάντων συνηθίζεται να τιτλοφορείται «θαύμα». Σύμφωνα πάντα με τον Ντοστογιέφσκι, «στον θετικιστή δεν γεννιέται η πίστη από το θαύμα, μα το θαύμα από την πίστη. Αν ο θετικιστής πιστέψει μια φορά, τότε ακριβώς εξ αιτίας του θετικισμού του πρέπει να παραδεχτεί και το θαύμα». Από όλα τούτα φαίνεται ότι ο Θεός ενεργεί, δηλαδή λειτουργεί ανάμεσα στους ανθρώπους, βιώνεται η δράση Του, πιστοποιείται κοινωνικά η παρουσία Του, συνειδοτοποιείται προσωπικά η ενέργεια Του μέσα στην ιστορία, την ζωή και την πραγματικότητα. Από αυτό συμπεραίνεται η ύπαρξη Του: αφού ο Θεός ενεργεί, άρα υπάρχει. Τώρα το «πώς» υπάρχει παραμένει ένα ερώτημα, το «ότι» όμως υπάρχει είναι βέβαιο για την Ορθοδοξία. Τόσο βέβαιο είναι το «τι» της ύπαρξης του Θεού, όσο βέβαιο μένει το «πώς» αυτής της ίδιας πραγματικότητας. Κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας, γνωρίζουμε τα «περί τον Θεόν» και αγνοούμε τα «κατά τον Θεόν», δηλαδή με την θεολογική ορολογία γνωρίζουμε τις «ενέργειες» Του και δεν γνωρίζουμε την «ουσία» Του. Από την ενέργεια του Θεού αναγόμεθα στην ύπαρξη Αυτού, την οποία δηλώνουμε χάρη στην δραστηριότητα, ζωντανή και ζωτική παρουσία Του ανάμεσά μας.
2. Ο Θεός είναι Ένας, αλλά δεν μένει Μόνος.
Η ορθόδοξη πίστη είναι τριαδική: ο Θεός είναι Ένας κατά την φύση και την ουσία Του, αλλά τριαδικός κατά τα πρόσωπα και τις υποστάσεις ως Θεός Πατήρ. Υιός και Άγιον Πνεύμα. Ως Αγέννητος ο Θεός Πατήρ είναι η πηγή, αρχή και αιτία της θεότητας, γεννητός είναι ο Υιός και εκπορευτό το Άγιο Πνεύμα. Τι σημαίνει για τον άνθρωπο η τριαδικότητα του Θεού, απέναντι στον απόλυτο μονοθεϊσμό τόσο του ιουδαϊσμού όσο και του μουσουλμανισμού, όπως και κατέναντι στην πολυθεΐα του ελληνορωμαϊκού πανθέου ή των απωανατολικών θρησκευμάτων.
Ο Θεός είναι Ένας, αλλά όχι Μόνος, Η μία θεότητα υπάρχει τριαδικά. Η ενότητα δεν είναι μονολιθική ταυτότητα, αλλά ποικιλία ετερότητας. Η διαφορετικότητα, η ιδιαιτερότητα, η ετερότητα και η προσωπικότητα προέχουν μαζί με την ελευθερία, που δεν καταντά αναρχία και αυθαιρεσία. Στην ενότητα φθάνουμε μέσω της ετερότητας και όχι διαμέσου της ταυτότητας. Καμμιά ισοπέδωση δεν επιτρέπεται, αλλά τουναντίον επιβάλλεται η ελεύθερη και η αυτόνομη ανάπτυξη της προσωπικότητας, του προσώπου ή της υποστάσεως, κατά την θεολογική ορολογία, προκειμένου να φθάσουμε στην ενότητα του ανθρώπου με τον εαυτό του και με τον Άλλο.
Η μοναδικότητα δεν συνεπάγεται μοναχικότητα. Ο Θεός είναι μοναδικός στη ουσία Του, αλλά δεν καταντά μοναχικός στην ύπαρξη Του. Η τριαδικότητα δηλώνει με ποιον τρόπο η μοναδική αξία δεν θα εκφυλισθεί σε μοναχική ύπαρξη. Η μοναξιά εξορίζεται χάρη στην τριαδικότητα. Για να μην είναι «ο άλλος κόλασή μου (Σαρτρ), προβάλλεται από τους ορθοδόξους θεολόγους η εμφαντική διατύπωση ότι «το δίλημμά μας είναι: Αγία Τριάδα ή Κόλαση;» (Λόσσκυ). Για να μην καταντήσουμε στο εντελώς αντίθετο άκρο του κολλεκτιβισμού και της μαζοποίησης, διατείνονται οι ορθόδοξοι στοχαστές ότι «το κοινωνικό πρόγραμμα της Ορθοδοξίας είναι η Αγία Τριάδα» (Φεντόροφ). Με τα λόγια του στάρετς Ζωσιμά από τους «Αδελφούς Καραμαζόφ» στον Ντοστογιέφσκι, «καθένας είναι υπεύθυνος για όλους και για όλα μέσα στον κόσμο μας».
Θα μας πήγαινε πάρα πολύ μακριά η ενδελεχέστερη ανάπτυξη αυτής της θέσης και χάριν συντομίας παραχωρούμε τον λόγο στον Ντοστογιέφσκι, ο οποίος περιγράφει τα δεινά της εποχής μας ως συνώνυμα της μοναξιάς που την διαζωγραφίζει με τον ακόλουθο τρόπο: «Η απομόνωση που βασιλεύει τώρα παντού κι ιδιαίτερα στον αιώνα μας, μα που ακόμα δεν ολοκληρώθηκε και δεν πέρασε η εποχή της. Γιατί τώρα ο καθένας προσπαθεί να ξεχωρίσει όσο μπορεί τον εαυτό του από τους άλλους, θέλει να δοκιμάσει όλη την πληρότητα της ζωής εν εαυτώ, όμως αυτές οι προσπάθειες δεν καταλήγουν σε πληρότητα ζωής, μα σε ολοκληρωτική αυτοκτονία, γιατί αντί να εκπληρώσει τον προορισμό του, πέφτει στην απομόνωση. Όλοι στον αιώνα μας χώρισαν και γίνανε μονάδες, ο καθένας αποτραβιέται στην μοναξιά του, ο καθένας απομακρύνεται από τον άλλον, κρύβεται και κρύβει το έχει του και καταλήγει ν’ απωθεί τους ομοίους του και ν’ απωθείται από αυτούς».
Η απάντηση του Ντοστογιέφσκι για την εύρεση διεξόδου από την μοναξιά είναι η Ορθοδοξία: «Για να ξαναχτιστεί ο κόσμος πάνω σε νέες βάσεις, πρέπει μονάχοι τους οι άνθρωποι να πάρουν έναν αλλιώτικο ψυχικό δρόμο. Προτού να γίνει πραγματικός αδελφός για όλους τους άλλους, δεν θα φτιαχτεί καμμιά αδελφοσύνη. Ποτέ και με καμμιά επιστήμη, με κανένα συμφέρον δεν θα καταφέρουν οι άνθρωποι να μοιράσουν την ιδιοκτησία και τα δικαιώματά τους, έτσι που να μείνουν όλοι ευχαριστημένοι. Ο καθένας θα νομίζει πως έχει λίγα και θα διαμαρτύρεται, και θα φθονεί και θα εξολοθρεύει ο ένας τον άλλον».
3. Ο Θεός είναι Αγάπη.
Το ερώτημα για τον Θεό τίθεται στην Αγία Γραφή δύο φορές σε ευθύ λόγο. Ο Μωυσής ζητεί από τον Θεό το όνομα Του και δέχεται ως απάντηση: «Εγώ ειμί ο Ων» (Εξοδ. 3, 14). Αν στην Παλαιά Διαθήκη ο Θεός είναι ο Ων, δηλαδή Εκείνος ο οποίος υπάρχει και δίνει στα όντα το Είναι του, τότε στο ίδιο αυτό ερώτημα η Καινή Διαθήκη δίνει μια ακόμα πιο εξειδικευμένη και συγκεκριμένη απόκριση: «Ο Θεός αγάπη εστί» (1 Ιωάν. 4, 8). Κάθε φορά που κάποιος μας θέτει το ερώτημα «τι είναι Θεός;», δίνω μόνο μιαν απάντηση, αυτήν που αισθάνομαι ότι με εκφράζει, δηλαδή την ερωτηματική απόκριση: «τι είναι αγάπη;». Αν μου πείτε τι είναι αυτό που το λένε αγάπη, τότε ίσως μπορέσω και εγώ με την σειρά μου να σας πω τι είναι αυτό που το λένε Θεός. Η αγάπη είναι ο ορίζοντας του Θεού. Όποιος βιώνει την αγάπη, αυτός ζει τον Θεό. Κι αν τέτοιο βίωμα καταφέρνει να το μεταφράσει σε έννοιες, όρους λέξεις και ορισμούς, τότε και μόνο τότε θα είναι εξ ίσου ικανός να κάνει λόγο για τον Θεό. Μέχρι τότε όμως θα ταπεινώνει τον λόγο του, για να υψώνεται μέσα του η αγάπη κι ο Θεός επίσης!
Ρωτήστε με λοιπόν «που είναι ο Θεός;», για να σας απαντήσω κι εγώ από τη μεριά μου ως χριστιανός ορθόδοξος: «που είναι η αγάπη;». Κι αν επιμένετε σε μια καταφατικότερη απάντηση, τότε σας την προσφέρω: «ζείστε την αγάπη και θα ζήσετε τον Θεό»! Αν δυσκολεύεστε στο ένα, σίγουρα θα δυσχεραίνεστε και στο άλλο. Μην απορείτε καθόλου: έτσι είναι η ζωή! Ο Θεός είναι αγάπη, γι’ αυτό είναι κάτι το ωραίο μα και το δύσκολο.
Θεός, αγάπη και ζωή είναι τρία ομόλογα μεγέθη: ιερά και ωραία, ενεργά άρα υπαρκτά, μοναδικά κι όμως όχι μοναχικά. Αν συνεχίζετε να έχετε αμφιβολίες (κι εγώ προσωπικά, σας παρακαλώ πολύ, να διατηρήσετε τις αμφιβολίες σας μαζί με την εντιμότητά σας και την καλοπιστία σας επίσης, χωρίς καμμιά ευπιστία όμως!), τότε δεν έχετε παρά να εφαρμόσετε την ευαγγελική προτροπή: «έρχου και ίδε»!
πηγή: ΠΡΟΣΒΑΣΗ
Από τις πάμπολλες και πολυποίκιλες απαντήσεις που δόθηκαν, εμείς εδώ θα μιλήσουμε για λογαριασμό μια ορισμένης παράδοσης που ονομάζεται Ορθοδοξία και συστοιχεί στον ανατολικό χριστιανισμό. Αυτή τυχαίνει να είναι η προσωπική επιλογή του συντάκτη αυτού του κειμένου και συνάμα η πατρογονική πίστη του λαού και του τόπου του στην συντριπτική πλειοψηφία τους για δύο χιλιάδες χρόνια. Το ερώτημα τίθεται με πάρα πολύ συγκεκριμένο τρόπο, γι’ αυτό και η απάντηση οφείλει να είναι εξίσου συγκεκριμένη. «Που είναι ο Θεός στη Ορθοδοξία» συνιστά το ζήτημα μας, στο οποίο θα προσπαθήσουμε να αποκριθούμε με βάση την εκκλησιαστική παράδοση του ανατολικού χριστιανισμού, έτσι όπως εκφράσθηκε από έναν κολοσσό της παγκόσμιας λογοτεχνίας, τον Φιόντορ Ντοστογιέφσκι. «Δεν είναι μες στη δύναμη, που βρίσκεται ο Θεός, μα μέσα στην αλήθεια», ισχυρίζεται ο συγγραφέας μας στους «Αδελφούς Καραμαζόφ» και υπογραμμίζει: «Όλα θα περάσουν, μονάχα η αλήθεια θα μείνει». Ο Θεός κατά την Ορθοδοξία δεν είναι στην ισχύ, στη γνώση και στον πλούτο. Η πίστη δεν είναι δύναμη πολιτική, στρατιωτική, οικονομική, κοινωνική, φυλετική, ούτε αποτελεί σοφία, φιλοσοφία, μεταφυσική, κοσμοθεωρία ή ιδεολογία, κι ούτε βέβαια σχετίζεται με την χλιδή, την πολυτέλεια, την ευμάρεια, το χρήμα ή την αγορά. Ο άγιος δεν είναι ο ισχυρός της ημέρας, ο σοφός του κόσμου τούτου, ο πλούσιος του καιρού μας, χωρίς φυσικά να αποκλείεται κάτι τέτοιο, παρότι βέβαια σπανίζει και ξενίζει το φαινόμενο του πλουσίου που αποποιείται τα αγαθά του, του σοφού που μωραίνει την γνώση του και του δυνατού που αρνείται την εξουσία του. Η αλήθεια είναι ο τόπος της «δεσποτείας του Κυρίου» κι όχι η δύναμη, την οποία άλλωστε απαρνείται στους πειρασμούς Του. Πόρνες και τελώνες γίνονται οι «προαγωγοί» της βασιλείας Του, σύμφωνα με τη ρητή ευαγγελική μαρτυρία, ενώ οι πλούσιοι δυσκολεύονται να εισέλθουν σ’ αυτήν, χωρίς ποτέ να αποκλείονται από Αυτόν.
Ποια όμως συγκεκριμένα είναι η αλήθεια μέσα στην οποία βρίσκεται ο Θεός της Ορθοδοξίας; σε τρεις προτάσεις θα μπορούσαμε να συνοψίσουμε την πίστη των ορθοδόξων χριστιανών:
* Ο Θεός ενεργεί, άρα υπάρχει.
* Ο Θεός είναι Ένας, αλλά δεν είναι Μόνος.
* Ο Θεός είναι Αγάπη.
Ας δούμε πιο λεπτομερειακά αυτόν τον πρόχειρο αλλά αντιπροσωπευτικό τρίποδα της ορθόδοξης πίστης.
1. Ο Θεός ενεργεί, άρα υπάρχει.
Την παρουσία του Θεού σημειώνει καθένας μας με το που θα πατήσει το πόδι στη γη για να πάει από το σπίτι του λ.χ. στη δουλειά. Στο διάβα του θα δει κάποιο κτίσμα εντελώς αλλιώτικο από όλα τα άλλα, που θα είναι τετραγωνισμένα, ενώ αυτό το οικοδόμημα είμαι με θόλο (τρούλλο), ονομάζεται ναός και άμα τον διαβείς συναντάς εικονογραφημένες επιφάνειες. Ο τόπος αυτός σε πληροφορεί για την παρουσία του Θεού στην πίστη των συμπολιτών σου. Αν μάλιστα συμβεί να μπεις στο ναό κατά την ώρα της λειτουργίας του, θα πολιορκηθείς από ήχους, μουσικές, ποιήματα, πεζά αφηγηματικά αναγνώσματα, μελισμένα υμνογραφήματα, σχήματα και χρώματα, φώτα και θυμιάματα, δηλαδή από μια πανδαισία οπτικών, ηχητικών, οσφραντικών και άλλων ερεθισμάτων, τα οποία ανοίγουν τις αισθήσεις στην άλλη διάσταση του ιερού.
Εκτός από τον χώρο, είναι ο χρόνος που θυμίζει την παρουσία του Άλλου, του εντελώς Άλλου, του «άλλως Άλλου» που λέγεται Θεός. Την Κυριακή αργεί η αγορά, αναστέλλεται η εργασία με την ρουτίνα της καθημερινότητας, όπως επίσης σε άλλες μεγαλύτερες χρονοπεριόδους, σαν τις τριήμερες αργίες που ονομάζονται Πάσχα, Χριστούγεννα κ.λ.π. Έτσι ο χρόνος μαζί με τον τόπο δηλώνουν μια παρουσία. Επίσης το σώμα των πιστών, ατομικά και ομαδικά, εμβιώνει την πίστη του με την αποχή από την τροφή, εν μέρει τουλάχιστον για κάποια φαγώσιμα, και για ορισμένες χρονικές περιόδους, που συνιστούν νηστεία κι έτσι σωματοποιούν την πίστη τους στην ύπαρξη Εκείνου, του «άλλως Άλλου». Πέρα όμως από τους συνήθεις τρόπους συνδήλωσης της παρουσίας του Θεού στην πίστη των ανθρώπων, τυχαίνει να συμβαίνουν και έκτακτες συνθήκες φανέρωσης, που αποκαλούνται θαύματα: μια ίαση, κάποια ανέλπιδη επιτυχία που ζητήθηκε έντονα, ίσως κάποια επιθυμία που έγινε πραγματικότητα, ο,τιδήποτε τέλος πάντων συνηθίζεται να τιτλοφορείται «θαύμα». Σύμφωνα πάντα με τον Ντοστογιέφσκι, «στον θετικιστή δεν γεννιέται η πίστη από το θαύμα, μα το θαύμα από την πίστη. Αν ο θετικιστής πιστέψει μια φορά, τότε ακριβώς εξ αιτίας του θετικισμού του πρέπει να παραδεχτεί και το θαύμα». Από όλα τούτα φαίνεται ότι ο Θεός ενεργεί, δηλαδή λειτουργεί ανάμεσα στους ανθρώπους, βιώνεται η δράση Του, πιστοποιείται κοινωνικά η παρουσία Του, συνειδοτοποιείται προσωπικά η ενέργεια Του μέσα στην ιστορία, την ζωή και την πραγματικότητα. Από αυτό συμπεραίνεται η ύπαρξη Του: αφού ο Θεός ενεργεί, άρα υπάρχει. Τώρα το «πώς» υπάρχει παραμένει ένα ερώτημα, το «ότι» όμως υπάρχει είναι βέβαιο για την Ορθοδοξία. Τόσο βέβαιο είναι το «τι» της ύπαρξης του Θεού, όσο βέβαιο μένει το «πώς» αυτής της ίδιας πραγματικότητας. Κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας, γνωρίζουμε τα «περί τον Θεόν» και αγνοούμε τα «κατά τον Θεόν», δηλαδή με την θεολογική ορολογία γνωρίζουμε τις «ενέργειες» Του και δεν γνωρίζουμε την «ουσία» Του. Από την ενέργεια του Θεού αναγόμεθα στην ύπαρξη Αυτού, την οποία δηλώνουμε χάρη στην δραστηριότητα, ζωντανή και ζωτική παρουσία Του ανάμεσά μας.
2. Ο Θεός είναι Ένας, αλλά δεν μένει Μόνος.
Η ορθόδοξη πίστη είναι τριαδική: ο Θεός είναι Ένας κατά την φύση και την ουσία Του, αλλά τριαδικός κατά τα πρόσωπα και τις υποστάσεις ως Θεός Πατήρ. Υιός και Άγιον Πνεύμα. Ως Αγέννητος ο Θεός Πατήρ είναι η πηγή, αρχή και αιτία της θεότητας, γεννητός είναι ο Υιός και εκπορευτό το Άγιο Πνεύμα. Τι σημαίνει για τον άνθρωπο η τριαδικότητα του Θεού, απέναντι στον απόλυτο μονοθεϊσμό τόσο του ιουδαϊσμού όσο και του μουσουλμανισμού, όπως και κατέναντι στην πολυθεΐα του ελληνορωμαϊκού πανθέου ή των απωανατολικών θρησκευμάτων.
Ο Θεός είναι Ένας, αλλά όχι Μόνος, Η μία θεότητα υπάρχει τριαδικά. Η ενότητα δεν είναι μονολιθική ταυτότητα, αλλά ποικιλία ετερότητας. Η διαφορετικότητα, η ιδιαιτερότητα, η ετερότητα και η προσωπικότητα προέχουν μαζί με την ελευθερία, που δεν καταντά αναρχία και αυθαιρεσία. Στην ενότητα φθάνουμε μέσω της ετερότητας και όχι διαμέσου της ταυτότητας. Καμμιά ισοπέδωση δεν επιτρέπεται, αλλά τουναντίον επιβάλλεται η ελεύθερη και η αυτόνομη ανάπτυξη της προσωπικότητας, του προσώπου ή της υποστάσεως, κατά την θεολογική ορολογία, προκειμένου να φθάσουμε στην ενότητα του ανθρώπου με τον εαυτό του και με τον Άλλο.
Η μοναδικότητα δεν συνεπάγεται μοναχικότητα. Ο Θεός είναι μοναδικός στη ουσία Του, αλλά δεν καταντά μοναχικός στην ύπαρξη Του. Η τριαδικότητα δηλώνει με ποιον τρόπο η μοναδική αξία δεν θα εκφυλισθεί σε μοναχική ύπαρξη. Η μοναξιά εξορίζεται χάρη στην τριαδικότητα. Για να μην είναι «ο άλλος κόλασή μου (Σαρτρ), προβάλλεται από τους ορθοδόξους θεολόγους η εμφαντική διατύπωση ότι «το δίλημμά μας είναι: Αγία Τριάδα ή Κόλαση;» (Λόσσκυ). Για να μην καταντήσουμε στο εντελώς αντίθετο άκρο του κολλεκτιβισμού και της μαζοποίησης, διατείνονται οι ορθόδοξοι στοχαστές ότι «το κοινωνικό πρόγραμμα της Ορθοδοξίας είναι η Αγία Τριάδα» (Φεντόροφ). Με τα λόγια του στάρετς Ζωσιμά από τους «Αδελφούς Καραμαζόφ» στον Ντοστογιέφσκι, «καθένας είναι υπεύθυνος για όλους και για όλα μέσα στον κόσμο μας».
Θα μας πήγαινε πάρα πολύ μακριά η ενδελεχέστερη ανάπτυξη αυτής της θέσης και χάριν συντομίας παραχωρούμε τον λόγο στον Ντοστογιέφσκι, ο οποίος περιγράφει τα δεινά της εποχής μας ως συνώνυμα της μοναξιάς που την διαζωγραφίζει με τον ακόλουθο τρόπο: «Η απομόνωση που βασιλεύει τώρα παντού κι ιδιαίτερα στον αιώνα μας, μα που ακόμα δεν ολοκληρώθηκε και δεν πέρασε η εποχή της. Γιατί τώρα ο καθένας προσπαθεί να ξεχωρίσει όσο μπορεί τον εαυτό του από τους άλλους, θέλει να δοκιμάσει όλη την πληρότητα της ζωής εν εαυτώ, όμως αυτές οι προσπάθειες δεν καταλήγουν σε πληρότητα ζωής, μα σε ολοκληρωτική αυτοκτονία, γιατί αντί να εκπληρώσει τον προορισμό του, πέφτει στην απομόνωση. Όλοι στον αιώνα μας χώρισαν και γίνανε μονάδες, ο καθένας αποτραβιέται στην μοναξιά του, ο καθένας απομακρύνεται από τον άλλον, κρύβεται και κρύβει το έχει του και καταλήγει ν’ απωθεί τους ομοίους του και ν’ απωθείται από αυτούς».
Η απάντηση του Ντοστογιέφσκι για την εύρεση διεξόδου από την μοναξιά είναι η Ορθοδοξία: «Για να ξαναχτιστεί ο κόσμος πάνω σε νέες βάσεις, πρέπει μονάχοι τους οι άνθρωποι να πάρουν έναν αλλιώτικο ψυχικό δρόμο. Προτού να γίνει πραγματικός αδελφός για όλους τους άλλους, δεν θα φτιαχτεί καμμιά αδελφοσύνη. Ποτέ και με καμμιά επιστήμη, με κανένα συμφέρον δεν θα καταφέρουν οι άνθρωποι να μοιράσουν την ιδιοκτησία και τα δικαιώματά τους, έτσι που να μείνουν όλοι ευχαριστημένοι. Ο καθένας θα νομίζει πως έχει λίγα και θα διαμαρτύρεται, και θα φθονεί και θα εξολοθρεύει ο ένας τον άλλον».
3. Ο Θεός είναι Αγάπη.
Το ερώτημα για τον Θεό τίθεται στην Αγία Γραφή δύο φορές σε ευθύ λόγο. Ο Μωυσής ζητεί από τον Θεό το όνομα Του και δέχεται ως απάντηση: «Εγώ ειμί ο Ων» (Εξοδ. 3, 14). Αν στην Παλαιά Διαθήκη ο Θεός είναι ο Ων, δηλαδή Εκείνος ο οποίος υπάρχει και δίνει στα όντα το Είναι του, τότε στο ίδιο αυτό ερώτημα η Καινή Διαθήκη δίνει μια ακόμα πιο εξειδικευμένη και συγκεκριμένη απόκριση: «Ο Θεός αγάπη εστί» (1 Ιωάν. 4, 8). Κάθε φορά που κάποιος μας θέτει το ερώτημα «τι είναι Θεός;», δίνω μόνο μιαν απάντηση, αυτήν που αισθάνομαι ότι με εκφράζει, δηλαδή την ερωτηματική απόκριση: «τι είναι αγάπη;». Αν μου πείτε τι είναι αυτό που το λένε αγάπη, τότε ίσως μπορέσω και εγώ με την σειρά μου να σας πω τι είναι αυτό που το λένε Θεός. Η αγάπη είναι ο ορίζοντας του Θεού. Όποιος βιώνει την αγάπη, αυτός ζει τον Θεό. Κι αν τέτοιο βίωμα καταφέρνει να το μεταφράσει σε έννοιες, όρους λέξεις και ορισμούς, τότε και μόνο τότε θα είναι εξ ίσου ικανός να κάνει λόγο για τον Θεό. Μέχρι τότε όμως θα ταπεινώνει τον λόγο του, για να υψώνεται μέσα του η αγάπη κι ο Θεός επίσης!
Ρωτήστε με λοιπόν «που είναι ο Θεός;», για να σας απαντήσω κι εγώ από τη μεριά μου ως χριστιανός ορθόδοξος: «που είναι η αγάπη;». Κι αν επιμένετε σε μια καταφατικότερη απάντηση, τότε σας την προσφέρω: «ζείστε την αγάπη και θα ζήσετε τον Θεό»! Αν δυσκολεύεστε στο ένα, σίγουρα θα δυσχεραίνεστε και στο άλλο. Μην απορείτε καθόλου: έτσι είναι η ζωή! Ο Θεός είναι αγάπη, γι’ αυτό είναι κάτι το ωραίο μα και το δύσκολο.
Θεός, αγάπη και ζωή είναι τρία ομόλογα μεγέθη: ιερά και ωραία, ενεργά άρα υπαρκτά, μοναδικά κι όμως όχι μοναχικά. Αν συνεχίζετε να έχετε αμφιβολίες (κι εγώ προσωπικά, σας παρακαλώ πολύ, να διατηρήσετε τις αμφιβολίες σας μαζί με την εντιμότητά σας και την καλοπιστία σας επίσης, χωρίς καμμιά ευπιστία όμως!), τότε δεν έχετε παρά να εφαρμόσετε την ευαγγελική προτροπή: «έρχου και ίδε»!
πηγή: ΠΡΟΣΒΑΣΗ
Για τα παιδιά που διαγωνίζονται στις Πανελλήνιες!
Σε όποιον φοβάται Θεέ μου δώσε Ελπίδα
Σε όποιον λυγάει δώσε Δύναμη.
Σε όποιον πονάει δώσε Ειρήνη .
Σε όποιον απογοητεύεται άνοιξέ του δρόμο να βαδίσει.
Σε όποιον κατακτά την επιτυχία χάρισέ του Σύνεση.
Παιδιά! Καλό ταξίδι στα όνειρά σας! Πολλές ευχές για Καλή Επιτυχία!
Παρασκευή 17 Απριλίου 2015
ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!!
Συμβιβάστηκε με την πικρία ο κόσμος.
Αλλά .......
Καθαρό πάλλεται το καινούριο μας όνειρο,
μας τραβάει απ' το χέρι Αόρατο Χέρι.
"Οδυσσέας Ελύτης"
ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!!
Δευτέρα 6 Απριλίου 2015
Περιμένοντας την Ανάσταση!
"O πιο εύκολος
τρόπος για ν'αποφύγουμε τα διλήμματα που μας θέτει η ζωή, ν'αποφύγουμε
την ίδια τη ζωή, είναι να επιβιώνουμε με γενικότητες. Λέμε: η θρησκεία, η
πολιτική, ο κοινωνικός εκσυγχρονισμός, η παιδεία....Λέμε: η πόλη, το
οικιστικό πρόβλημα.....Λέω ότι έτσι αποφεύγουμε τη ζωή γιατί έτσι μέσα
από τις γενικότητες κάνουμε την πραγματικότητα ιδέες, την κάνουμε
νοήματα."
[...Αυτό που λέμε πόλη,είναι αυτό το πλήθος, αυτές οι σφηκοφωλιές οι απέραντες, οι ατέλειωτες μικρές φωλιές,σε όλα ετούτα τα τσιμεντένια διαμερίσματα,που μέσα κάποιοι άνθρωποι πονάνε,χαίρονται,ερωτεύονται,αγαπάνε,παλεύουν..... Και που αυτός ο πόνος,αυτός ο έρωτας,αυτός ο αγώνας, δεν έχει να κάνει τίποτα με τις γενικότητες, τίποτα με τον κοινωνικό εκσυγχρονισμό,τίποτα με την πολιτική στη γενικότητά της.
πηγή: Aντίφωνο
Στη σειρά εκπομπών της ΕΤ1 "Περιμένοντας την Ανάσταση", παραγωγής 1987 με σκηνοθέτη το Νίκο Φατούρο, ο Χρήστος Γιανναράς αναφέρεται στο Θείο Δράμα της Μεγάλης Βδομάδας και στο περιεχόμενο της Μεγάλης Δευτέρας.
Κατά τη διάρκεια της εκπομπής ακούγονται ύμνοι της Μεγάλης Δευτέρας. Ψάλλει η βυζαντινή χορωδία του Λυκούργου Αγγελόπουλου.
Χρ.Γιανναράς: Περιμένοντας την Ανάσταση
Στη σειρά εκπομπών της ΕΤ1 "Περιμένοντας την Ανάσταση", παραγωγής 1987, δείτε σήμερα:
"O Χρήστος Γιανναράς αναφέρεται στο Θείο Δράμα στη Μονή Δαφνίου και στη Μεγάλη Βδομάδα".
Σκηνοθεσία: Νίκος Φατούρος
[...Αυτό που λέμε πόλη,είναι αυτό το πλήθος, αυτές οι σφηκοφωλιές οι απέραντες, οι ατέλειωτες μικρές φωλιές,σε όλα ετούτα τα τσιμεντένια διαμερίσματα,που μέσα κάποιοι άνθρωποι πονάνε,χαίρονται,ερωτεύονται,αγαπάνε,παλεύουν..... Και που αυτός ο πόνος,αυτός ο έρωτας,αυτός ο αγώνας, δεν έχει να κάνει τίποτα με τις γενικότητες, τίποτα με τον κοινωνικό εκσυγχρονισμό,τίποτα με την πολιτική στη γενικότητά της.
Φοβάμαι, λοιπόν,ότι ακόμα κι αυτό που λέμε ''η Μεγάλη Εβδομάδα'' κινδυνεύει να είναι μια γενικότητα.
Τί θα πει Μεγάλη Εβδομάδα; Για πάρα πολλούς θα πει κάτι για διακοπές,
κάτι για παιδικές αναμνήσεις, έτσι....ρομαντικές, κάποιο φολκλορικό
στοιχείο,...τη Μ.Παρασκευή οι λυπητερές καμπάνες, τη νύχτα της Ανάστασης
από έθιμο το κερί στο χέρι και μετά ένα καλό φαγητό, η παραδοσιακή
μαγειρίτσα.....
Τί σημαίνουν όλ'αυτά για τη ζωή και το θάνατο;
Τί σημαίνουν όλ'αυτά για τον μοναχικό άνθρωπο,τον χωμένο μέσα σε κάποια
απ'αυτές τις τρύπες τις τσιμεντένιες που μας κυκλώνουν εδώ;
Τί σημαίνει για τον άνθρωπο ο οποίος έχει φθάσει στην αποκάλυψη που είναι η βλάβη;
....Μέσα στη ζωή,δλδ,κυλάνε όλα καλά,όλα τρέχουν θαυμάσια,το
επάγγελμα,οι πολιτικές ιδεολογίες,οι διαξιφισμοί στις εφημερίδες,οι
απογευματινοί τίτλοι, και ξαφνικά η βλάβη. Σε τελείως προσωπικό επίπεδο.
Ένας καρκίνος,ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα,κάτι....Κι όλα
ανατρέπονται.
Και τότε από την επιβίωση,απ'τη φαινομενολογία της πραγματικότητας,περνάς για πρώτη φορά στη ζωή...
Και μπαίνει το ερώτημα :Τί είναι ζωή και τί είναι θάνατος;
Είναι το μόνο μέτρο και κριτήριο για να μπορέσουμε να καταλάβουμε....να
ψηλαφήσουμε γιατί αυτή η εβδομάδα...κατά τί είναι Μεγάλη....
Με ποιό μέτρο μετριέται το μέγεθος αυτής της εβδομάδας;
Ο τρόπος που γλιστράμε στις γενικότητες, κατ'εξοχήν διευκολύνεται με τη
γλώσσα, γι'αυτό και τώρα, κι εγώ γενικότητες λέω....Αλλά μέσα απ'την
πάλη των λέξεων, ίσως μπορέσουμε να κοινωνήσουμε σε μια προσωπικη
χειραψία....
Λοιπόν με ποιό μέτρο ζωής είναι Μεγάλη αυτή η εβδομάδα;
Για μένα είναι ένα μέτρο φανερώσεων.Φανερώνει κάποια πράγματα τα οποία είναι πολύ μεγάλα.
Μέσα στις γενικότητες είναι και ο Θεός.
Για σκεφτείτε,ο καθένας μας ας σκεφτεί ξεχωριστά,πώς μπήκε στη ζωή του αυτή η λέξη;
Φοβούμαι,τελείως αυτονόητα,μηχανικά,ασυνείδητα. Ο Θεός. Μία έννοια.
Κάποιο υπέρτατο ον. Κάποιο πρόβλημα με το οποίο, επιτέλους,στη
σοβαρότερη περίπτωση, πάλαιψε η φιλοσοφία αιώνες να το
προσδιορίσει....κάποιο, σε πολύ πεζό επίπεδο, κάποιο αντικείμενο που το
εκμεταλλεύονται ορισμένες τάξεις ανθρώπων.
Αυτή η εβδομάδα τον Θεό τον κάνει επώνυμο.Φεύγει το νόημα,φεύγει το ιδεολόγημα,και πρόκειται για ένα πρόσωπο.
Το πρόσωπο αυτό έχει όνομα. Χριστός Ιησούς.Κι αυτό το επώνυμο
πρόσωπο,σ'αυτήν την εβδομάδα.....εικονίζεται η σχέση Του μ'εμένα, η
σχέση του με τον κάθε άνθρωπο....Που είναι μια σχέση ερωτική ενός
μανικού έρωτα.
«Αὐτός ἡμῶν ήράσθη πρῶτος, ἡμῶν ἐχθρῶν καί πολεμίων ὑπαρχόντων... Καί
οὐκ ἠράσθη μόνον, ἀλλά καί ἠτιμάσθη ὑπέρ ἡμῶν, καί ἐρραπίσθη καί
ἐσταυρώθη καί ἐν νεκροῖς ἐλογίσθη καί διά τούτων ἁπάντων τόν περί ἡμᾶς
αὐτοῦ παρέστησεν ἔρωτα» (Μ. Φώτιος).
Δεν είναι μια νοηματική σχέση....κάποιος καλός Θεός,κάποιος κακός
άνθρωπος .....αμαρτάνει ο κακός άνθρωπος,δλδ αποτυγχάνει,δεν πετυχαίνει
να ζήσει αδιάστατα και αδιάλλειπτα....Κι έρχεται ο καλός Θεός και
πληρώνει για τις αμαρτίες του ανθρώπου και.....
Γενικότητα κι αυτό,σχήμα.....όχι.
Εδώ πρόκειται για μια προσωπική σχέση. Έχεις έναν Θεό που είναι
μανικά,τρελά, ερωτευμένος με τον κάθε άνθρωπο και που το δείχνει με μια
ιστορική πράξη. Με μια ένσαρκη ιστορική πράξη.
Αυτές τις ιστορικές πράξεις και την προσωπική σχέση ,δεν τις πλησιάζεις ποτέ με ιδεολογήματα,ούτε με νοήματα.
Την πλησιάζεις από άλλο δρόμο. Όπως γνωρίζεις ένα πρόσωπο. Είναι
δυνατόν όταν είσαι ερωτευμένος,να έγινες ερωτευμένος διαβάζοντας βιβλία
κι επειδή μελέτησες περί του προσώπου που αγαπάς;
Είσαι ερωτευμένος μέσα στα όρια μιας σχέσης,μιας αμεσότητας σχέσης. .......
Εάν θες να γνωρίσεις τον Θεό,τον επώνυμο Θεό,τον Νυμφίο Αυτό, Τον Εραστή,πρέπει ν'ακολουθήσεις την οδό της σχέσης.
Και η σχέση έχει μια πρακτική.Έχει μια αμεσότητα.Δεν είναι θεωρία.
Λοιπόν,αυτή η εβδομάδα,από μέρα σε μέρα,δηλώνει και δείχνει την
πρακτική αυτής της σχέσης.Τήν πρακτική αυτού του έρωτα. Όχι μόνο του
έρωτα που έρχεται προς εμένα αλλά και του τρόπου που μπορώ να δείξω τον
έρωτά μου,σαν ανταπόκριση στον μανικό Έρωτα του Χριστού.
Η Μεγάλη Εβδομάδα είναι και ένα πείσμα. Είναι το πείσμα της ζωής ν'αντιστέκεται.
Ν'αντιστέκεται σε τί;
Ν'αντιστέκεται ,κατ'αρχήν,στο χλευασμό. Έχει περισσέψει ο χλευασμός για τη ζωή.
Σήμερα,φοριέται,περνάει πάρα πολύ να είσαι άθεος,ας πούμε.Σχεδόν η λέξη προοδευτικός έχει ταυτιστεί με το άθεος.
Προοδευτικός.Σκοπεύει στον κοινωνικό μετασχηματισμό.....Αυτό είναι το
πρώτο. Το πρώτο. Το πρώτο δεν είναι ο κοινωνικός μετασχηματισμός. Το
πρώτο ,νομίζω πως ,πραγματικά,είναι αυτή η φοβερή κλεψύδρα του χρόνου.
Κι αυτή τη στγμή που μιλάμε, την κάθε στιγμή,κάποιες χιλιάδες άνθρωποι πεθαίνουν.
Τελειώνουν τη βιωτή τους. Κι εκατομμύρια χρόνια συμβαίνει το ίδιο. Αυτή
η κλεψύδρα τρέχει συνεχώς,κι η δική μου προσωπική ύπαρξη,αυτό το κορμί
με το οποίο χαίρομαι τη ζωή και τον κόσμο,η ψυχή με την οποία έχω τις
ευαισθησίες να προσλαμβάνω τη ζωή και τον κόσμο,θα χαθεί μέσα σάυτήν την
κλεψύδρα σαν μια στιγμή,μέσα στα πολυάριθμα άτομα που καταπίνει συνεχώς
η κλεψύδρα.
Λοιπόν,με το θάρρος του μελλοθάνατου,χλευάζω κι εγώ,καγχάζω μάλλον,μπροστά στην απολυτοποίηση των γενικοτήτων.
Η Μεγάλη Εβδομάδα με ξαναφέρνει να θυμηθώ, ότι υπάρχει κάτι πιο
πραγματικό απ' όλες τις γενικότητες. Πιο πραγματικό αλλά και γι'αυτό
πάρα πολύ άπιαστο.
Τα πιο πραγματικά πράγματα είναι άπιαστα. Ο εαυτός μου.Αυτό που λέμε υποκείμενο.
Λένε οι σημερινοί σοφοί...άνθρωποι που δαπάνησαν ολόκληρο το βίο στην
έρευνα τέτοιων προβλημάτων....''Το υποκείμενο αναδύεται στον τόπο του
Άλλου''.
Μια διανοουμενίστικη κουβέντα; Όχι.
Δεν υπάρχει υποκείμενο έξω απ'την σχέση.Δεν υπάρχει υποκείμενο δίχως αναφορά.
Το βρέφος έρχεται στην ύπαρξη,κι είναι ολόκληρο μια αναφορά, μια δίψα σχέσης....
για γάλα,για συγκεκριμένα πράγματα, δεν μπορεί να ζήσει αλλιώς.
Αλλ'αυτή η σχέση πάει αλλού.Δεν μπορεί να κορεστεί μόνον με τροφή.Το
βρέφος θέλει τη χειρονομία, το χάδι,το λόγο...έτσι μόνον θα μπει το
βρέφος στον κόσμο της γλώσσας και των συμβόλων.Στον ανθρώπινο κόσμο.
Στον κόσμο των σχέσεων.
Αυτή η σχέση,λοιπόν,είναι που συνιστά την ίδια την ύπαρξή μας,το υποκείμενο,την υπόσταση.Δεν είναι γενικότητες ή ετικέττες.
Έτσι, λοιπόν, αυτή τη Μ.Εβδομάδα,όλα μας σπρώχνουν, όλα..αυτή η
παράδοση που σώζεται κι αντιστέκεται ως ζωή,μέρα με τη μέρα στη Μεγάλη
Εβδομάδα,μας καλεί να δούμε το συγκεκριμένο γεγονός της σχέσης ως
γεγονός Ζωής.
Ο Θεός δεν είναι ιδεολόγημα.
Βέβαια, ξέρω ότι ο χλευασμός γι'αυτό το χώρο της Ζωής έχει περισσέψει
σήμερα,γιατί είναι μια αντίδραση,σε μια τάση ή κατεύθυνση πολλών
ανθρώπων που αυτή την προστατευτική ομπρέλα την βρίσκουν κάτω από την
γενικότητα Θεός, θρησκεία, δόγμα, τυπική προσαρμογή, δηλαδή πάλι έξω
απ'τη διακινδύνευση της ζωής,απ'την αμεσότητα της σχέσης,απ'το ρίσκο που
έχει κάθε ερωτική σχέση.
Γίνεται κι ο Θεός ένα είδος ποδόσφαιρο, πολιτικό κόμμα, συνδικαλισμός, ομπρέλα προστατευτική για το αδύνατο άτομο.
Στη Μεγάλη Εβδομάδα, μέρα με τη μέρα, έχουμε να συναντήσουμε ένα Πρόσωπο.
Και το να φτάσεις να συναντήσεις ένα πρόσωπο είναι μια πάλη, ένας αγώνας διηνεκής.
Λέει ένας από τους σοφούς της Χριστιανικής παράδοσης, ο αγ.Γρηγόριος Νύσσης :
''Τούτο έστιν αληθώς το ευρείν τον Θεόν, το αεί αυτόν ζητείν, το ουδέποτε της επιθυμίας κόρον ευρείν''.
Αυτό είναι να βρείς τον Θεό. Το να Τον ζητάς αδιάκοπα. Γιατί δεν
είναι δυνατόν να βρεις ένα πρόσωπο και να το κατέχεις.Τότε δεν είναι
σχέση πια. Είναι ο θάνατος της εγωκεντρικής αυτάρκειας. Των
ψευδαισθήσεων της αυτάρκειας. Το να βρεις τον Θεό, το να βρεις ένα
πραγματικό πρόσωπο απέναντί σου,σε μια σχέση ερωτική είναι να το ζητάς
συνεχώς..να το κερδίζεις καθημερινά...]
Ευχαριστίες στην φίλη της ιστοσελίδας Α. Θ. για την απομαγνητοφώνηση.
Κυριακή 5 Απριλίου 2015
Νικηφόρος Βρεττάκος ''Τό δύσκολο ὄρος''
Πῆρε τούς μαθητές του ὁ Ἰησοῦς κι ἀνηφόρισε
στό δύσκολο Όρος, στήν κορφή του ὅπου εἶναι
μόνος κανείς, σέ σύννεφα ἀνάμεσα καί σέ ἀνέμους.
Καί εἶπε, χωρίς νά ξέρει ἄν ἀκούγεται:
“Ἡ ἀγάπη εἶναι ἀλήθεια κ’ ἡ ἀλήθεια ἀγάπη”.
Καί τό ὅτι κανείς δέν κατάλαβε τίποτε
τό εἶδε στά πρόσωπα τῶν μαθητῶν του
πού κοιταζόντουσαν. Νιώθοντας μόνος
ἀνάμεσα στό κενό καί τό ψύχος,
ἔμεινε ἀκίνητος ὡς νά μαρμάρωσε
καί βυθίστη σέ συλλογή: “Γιά πόσον καιρό;”
Καί βλέποντας κάτω τή θάλασσα,
ταράχθηκε σφόρδα: “Ὥσπου τό πλήρωμα
νά ρθεῖ τῆς ἀγάπης, μπορεῖ νά χρειαστοῦν
τόσα δάκρυα ὅσα εἶναι ὅλες οἱ θάλασσες”.
Καί ξεκίνησε ἔπειτα, ἔτσι ὅπως ἤτανε,
γιά τούς αἰῶνες. Μετακινιόταν τό Ὅρος,
μέ αὐτόν στήν κορφή, διπλωμένον στά σύννεφα.
στό δύσκολο Όρος, στήν κορφή του ὅπου εἶναι
μόνος κανείς, σέ σύννεφα ἀνάμεσα καί σέ ἀνέμους.
Καί εἶπε, χωρίς νά ξέρει ἄν ἀκούγεται:
“Ἡ ἀγάπη εἶναι ἀλήθεια κ’ ἡ ἀλήθεια ἀγάπη”.
Καί τό ὅτι κανείς δέν κατάλαβε τίποτε
τό εἶδε στά πρόσωπα τῶν μαθητῶν του
πού κοιταζόντουσαν. Νιώθοντας μόνος
ἀνάμεσα στό κενό καί τό ψύχος,
ἔμεινε ἀκίνητος ὡς νά μαρμάρωσε
καί βυθίστη σέ συλλογή: “Γιά πόσον καιρό;”
Καί βλέποντας κάτω τή θάλασσα,
ταράχθηκε σφόρδα: “Ὥσπου τό πλήρωμα
νά ρθεῖ τῆς ἀγάπης, μπορεῖ νά χρειαστοῦν
τόσα δάκρυα ὅσα εἶναι ὅλες οἱ θάλασσες”.
Καί ξεκίνησε ἔπειτα, ἔτσι ὅπως ἤτανε,
γιά τούς αἰῶνες. Μετακινιόταν τό Ὅρος,
μέ αὐτόν στήν κορφή, διπλωμένον στά σύννεφα.
Τρίτη 24 Μαρτίου 2015
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)