Παναγία Προυσιώτισσα: Η Αρχόντισσα της Ρούμελης

Στο κέντρο καταπράσινων και πανύψηλων βουνών, στα νότια του νομού Ευρυτανίας και μόλις 36 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι, βρίσκεται εδώ και χίλια περίπου χρόνια το ιστορικό και σε όλους μας ακουστό μοναστήρι της Κυράς της Ρούμελης, της Παναγίας της Προυσιώτισσας περιτριγυρισμένο από απότομους και άγριους βράχους που προκαλούν δέος που και μόνο τους ατενίζεις. Το μοναστήρι είναι ιστορικό, αγιασμένο που η φήμη του ξεπέρασε τα στενά όρια της Ρούμελης, της Θεσσαλίας αλλά και της χώρας. Κατά χιλιάδες προστρέχουν οι πιστοί στην χάρη της, άλλοι να την επικαλεστούν και άλλοι θερμά να την ευχαριστήσουν. Όχι μόνο τον Αύγουστο όπου και εορτάζει το μοναστήρι ( στις 23 Αυγούστου ημέρα αποδόσεως της Κοίμησης της Θεοτόκου και συνάμα ημέρα ευρέσεως της θαυματουργού εικόνας ) αλλά και όλο το χρόνο, άνθρωποι γονατιστοί, άλλοι με λαμπάδες και τάματα, μάνες με παιδιά στην αγκαλιά, ηλικιωμένοι που με δυσκολία περπατούν, νέοι που ζητούν την παρηγοριά ,γονείς με τα παιδιά τους… Όλοι προσμένουν καρτερικά στην σειρά, για να φτάσουν στο μικρό και σκοτεινό ναό, καθολικό της Ιεράς Μονής, για να φτάσουν στη Χάρη Της, να ακουμπήσουν τα γεμάτα πίστη χείλη τους στην σεβάσμια εικόνα της Παναγίας, να λάβουν τις δωρεές Της και τις ευλογίες Της. Όλους μας περιμένει η Παναγία, όλους ανεξαρτήτως οικονομικής κατάστασης, ανεξαρτήτως φύλου, γένους φυλής. Μια είναι η μεγάλη μας μάνα, η μάνα που στοργικά περιμένει τα παιδιά Της να έλθουν κοντά Της και να ζητήσουν τις μεσιτείες Της.
Στα νοτιοδυτικά της Ευρυτανίας, στις απολήξεις των βουνών Καλιακούδα και Χελιδώνα βρίσκεται από τον 9ο αιώνα η εικόνα της Παναγίας της Προυσιώτισσας, στις νότιες κορυφογραμμές της Πίνδου, διάλεξε η Κυρά της Ρούμελης να χτίσει το σπίτι της, μακριά από πόλεις και θορύβους αλλά κοντά σε φτωχούς, άσημους βοσκούς και σε άγριους τόπους . Κοιτώντας από ψηλά το μοναστήρι θαρρείς που είσαι σε ουράνια κλίμακα, αισθάνεσαι την μηδαμινότητα του ανθρώπου αλλά παράλληλα αισθάνεσαι και την απεραντοσύνη του Δημιουργού που « τα πάντα εν σοφία εποίησε ». Βλέπεις ολόκληρη της Ιερά Μονή από ψηλά και αισθάνεσαι το νοερό χέρι της Παναγίας να σε κρατεί, βλέπεις το καμπαναριό με τις μελωδικότατες καμπάνες, βλέπεις τα σήμαντρα, το τάλαντο, τα κελιά των φιλόξενων μοναχών, το Συνοδικό ( χώρος για υψηλά προσκεκλημένα άτομα κατά την πανήγυρη της Μονής), το βαπτιστήριο με τον ιερό ναό των Αγίων Πάντων, το κοιμητήριο των πατέρων της Μονής, τους τριώροφους ξενώνες για τους προσκυνητές και το καθολικό όπου τελούνται οι ιερές ακολουθίες καθημερινά προς δόξαν του Τριαδικού μας Θεού και της οικοδέσποινας της Μονής, της Παναγίας Προυσιώτισσας.
Απο που όμως ήρθε και με ποιο τρόπο η εικόνα της Παναγιάς
Τον καιρό που βασίλευε ο εικονομάχος Θεόφιλος στην Κωνσταντινούπολη, άρχισε μεγάλο διωγμό κατά των Αγίων εικόνων και έστειλε βασιλικές διαταγές σε κάθε πόλη και χώρα, διατάζοντας τους ορθόδοξους και απειλώντας τους με βασανιστήρια και εξορίες για να κατεβάσουν τις Αγίες εικόνες και να τις κάψουν ή να τις καταστρέψουν. Όσοι πείθονταν σε αυτή τη βασιλική διαταγή έπαιρναν αξιώματα και τιμές όσοι όμως αρνούνταν να καταστρέψουν τις Αγίες εικόνες τότε τους εκτελούσε είτε με απάνθρωπα βασανιστήρια είτε τους εξόριζε.
Εκείνη την εποχή το 829 μ.Χ η σεβάσμια εικόνα της Παναγίας βρισκόταν σε μια πόλη της Τουρκίας, στην Προύσα της Μικράς Ασίας. Όπως τιμούσαν την Αγιά Σοφιά στην Κωνσταντινούπολη, έτσι ακριβώς οι πιστοί τιμούσαν τον ναό που βρισκόταν η ιερή εικόνα της Παναγίας. Αφού έπεσε βασιλική διαταγή να καταστραφούν όλες οι ιερές εικόνες ένα αρχοντόπουλο, γιος ενός άρχοντα της βασιλικής αυλής, κινούμενος από θείο ζήλο και βλέποντας τα θαύματα που καθημερινά έκανε η εικόνα της Παναγίας δεν θέλησε να υπακούσει στην διαταγή αυτή και να καταστρέψει την θαυματουργή εικόνα . Αυτός λοιπόν ο ευσεβής νέος πήρε την εικόνα αυτή και κατέφυγε στα μέρη της Ελλάδας όπου θα μπορούσε να ησυχάσει από τους μανιώδους αιρετικούς.
Ενώ ο νέος αυτός είχε κατέβει με την ιερή εικόνα ως την Καλλίπολη της Θράκης άγνωστο πώς η εικόνα χάθηκε. Ποιος μπορεί να περιγράψει τα δάκρυα και την πίκρα του αρχοντόπουλου, χτυπιόταν και οδυρόταν και αναστενάζοντας συνεχώς έκλεγε πιστεύοντας ότι η εικόνα εξαφανίστηκε λόγω της αμαρτωλότητάς του. Αφού έμεινε αρκετές μέρες κλαίγοντας είπε στον εαυτό του: « Παρόλο που η Κυρία μου Θεοτόκος θέλησε να φυλάξει μόνη Της την αγία Εικόνα, εγώ δεν γυρίσω πίσω στην πατρίδα μου γιατί δεν μπορώ να βλέπω να καταστρέφουν τις Αγίες εικόνες και να καταπατούν τα Άγια σύμβολα της Εκκλησίας μου ». Με αυτούς τους λογισμούς ήρθε και κατοίκησε στην Υπάτη κοντά στη σημερινή Λαμία και έκτισε ένα μικρό εκκλησάκι για να παρηγορηθεί για την ξενιτιά του.
Ένα παιδί από τους βοσκούς, φύλαγε τα γίδια του πατέρα του και μια νύχτα εκεί που κοιμόταν εκεί περίπου που είναι το σημερινό κοιμητήριο της Μονής, δίπλα από το κρυφό σχολειό, ακούει ξαφνικά πίσω του γλυκούς και απαλούς ύμνους. Από το φόβο του ξύπνησε και ενώ σκεφτόταν να βρει από πού έρχονται οι ύμνοι αυτοί βλέπει ξαφνικά ένα πύρινο στύλο, μια φωτεινή δέσμη που ξεκινούσε από μια σπηλιά και έφτανε ως τον ουρανό. Στην αρχή σκέφτηκε ότι ήταν ουράνιο τόξο, έπειτα πάλι μονολογούσε ότι το ουράνιο τόξο αφενός βγαίνει την ημέρα, αφετέρου είναι καμπυλωτό σε σχήμα, ενώ η φωτεινή αυτή στήλη ήταν κατακόρυφη ως τον ουρανό. Φεύγει λοιπόν κατατρομαγμένο στον πατέρα του και του αναφέρει το παράδοξο αυτό γεγονός. Ο πατέρας του αρχικά δεν το πίστεψε, αλλά παρ όλες τις επιμονές του παιδιού του, την άλλη νύχτα πηγαίνουν μαζί και ω του θαύματος!!! Οι γλυκειές μελωδίες συνεχιζόταν και ο πυρσός ξεκινούσε πάλι από το σπήλαιο και έφτανε σον ουρανό. Την άλλη μέρα το παιδί μαζί με τον πατέρα και μερικούς άλλους βοσκούς εξερευνούν το σπήλαιο και βλέπουν την Αγία εικόνα να φεγγοβολά και να αστράφτει. Αφού την προσκύνησαν και χάρηκαν που βρήκαν ένα τέτοιο θησαυρό, άνοιξαν μονοπάτι προς το σπήλαιο για να ανάβουν καθημερινά ένα καντηλάκι μπροστά στην Χάρη Της. Με ποιο όμως τρόπο ήρθε μόνο ο Θεός ξέρει.
Μετά από λίγες ημέρες το γεγονός αυτό μαθεύτηκε στις γύρω πόλεις και περιοχές και έφτασε στα αυτιά του αρχοντόπουλου που την μετέφερε από την Προύσα. Χωρίς να χάσει καιρό πήρε μαζί του τους δούλους του και έτρεξε σε εκείνα τα μέρη αναζητώντας αυτό που επιζητούσε. Μετά από δυο μέρες έφτασε και μόλις την αντίκρισε, την αναγνώρισε αμέσως και έπεσε κάτω προσκυνώντας Την. Ποτάμι τα δάκρυα έτρεχαν από τα μάτια του, δάκρυα χαράς για την εύρεση του θησαυρού του. Έπειτα αφού φιλοδώρησε τους χωρικούς που την βρήκαν πήρε την εικόνα για να επιστρέψει στην Υπάτη λέγοντάς τους : « Αδελφοί μου μη διαμαρτύρεστε εναντίον μου διότι αφενός η εικόνα είναι δίκη μου και έπειτα ο τόπος αυτός δεν είναι κατάλληλος ούτε για χτίσιμο εκκλησίας ούτε για συνάξεις προσκυνητών ».
Με αυτά τα λόγια άφησε λυπημένους τους βοσκούς και αυτός πήρε την Αγία εικόνα και αναχώρησε. Καθώς έφτασαν σε κάποιο ύψωμα του δρόμου κουράστηκαν και έβαλαν την εικόνα σε ένα ερειπωμένο εκκλησάκι για να ξαποστάσουν. Ενώ αποκοιμήθηκαν, όταν ξύπνησαν δε βρήκαν την εικόνα και ο άρχοντας σκέφτηκε ότι τους παρακολουθούσαν οι βοσκοί και ήρθαν κρυφά και την έκλεψαν. Καθώς επέστρεφαν πίσω, το αρχοντόπουλο άκουσε μια γυναικεία φωνή λέγοντάς του : « Ω νέε σώσου και πήγαινε στο καλό, διότι εγώ αναπαύομαι καλύτερα σε αυτούς τους άγριους και ορεινούς τόπους με απλοϊκούς βοσκούς παρά σε μεγαλουπόλεις με πλούσιους άρχοντες. Αν θέλεις να μείνεις μαζί μου έλα και θα ναι και για καλό σου » και ξαφνικά πάνω στο βουνό δημιουργήθηκε το τύπωμα της Παναγίας μια τρύπα στην κορυφή του βουνού σε μέγεθος ίση με την εικόνα και κατά ύψος του βουνού εμφανίστηκαν αποτυπώματα ανθρωπίνου πέλματος. Περπάτησε δηλαδή η Παναγία προς την κορυφή του βουνού διαπερνόντας το για να φτάσει και πάλι στην θέση όπου αυτή διάλεξε να γίνει το μόνιμο κατοικητήριό της εδώ και χίλια περίπου έτη.
Αυτά τα άκουσε το αρχοντόπουλο με προσοχή και ελευθέρωσε τους δούλους του και γύρισε πάλι στο σημείο ευρέσεως της εικόνας και εγκατέλειψε τα εγκόσμια και αφοσιώθηκε στην υπηρεσία της Παναγίας. Έτσι λοιπόν έχουμε τους πρώτους μοναχούς που εγκαταστάθηκαν στον ιερό αυτό τόπο, που διάλεξε η Κυρά της Ρούμελης να χτίσει το αιώνιο σπίτι της, το αρχοντόπουλο που πήρε το μοναχικό όνομα Διονύσιος και ο δούλος του που πήρε το όνομα Τιμόθεος. Εκατοντάδες υπήρξαν συνολικά οι μοναχοί που διάβηκαν στο ψηφιδωτό του χρόνου το κατώφλι από την ιστορική Μονή της Παναγίας της Προυσιώτισσας, αγιάστηκαν και αγίασαν.
Συνοπτική παρουσίαση του παρεκκλησίου που βρίσκεται η εικόνα της Παναγίας της Προυσιώτισσας.
Όπως προείπαμε και πιο πριν αριστερά του τέμπλου του κυρίου ναού και σε ανεξάρτητο μέρος βρίσκεται το παρεκκλήσιο των Αγίων Πάντων όπου και βρίσκεται εδώ και πολλούς αιώνες η Ιερά και σεβάσμια εικόνα της Παναγίας της Προυσιώτισσας. Δεν έχει διασωθεί καμία μαρτυρία, η οποία να βεβαιώνει το χρόνο ίδρυσης του πρώτου σπηλαίου-ναού της Παναγίας. Το μικρό σπήλαιο, έτσι όπως διαμορφώθηκε σε ναΐσκο (4μ μήκους και 2,8 μ πλάτους) έχει το ιδιαίτερο προνόμιο να αποτελεί την μόνιμη κατοικία της θαυματουργού εικόνα της Παναγίας και οριοθετεί τον αντικειμενικό σκοπό του προσκυνήματος. Το περίτεχνο ξυλόγλυπτο τέμπλο, όπου σε ειδικό προσκυνητάρι βρίσκεται και τιμάται η εικόνα της Παναγίας, χωρίζει τον μονόχωρο ναΐσκο σε κυρίως ναό και ιερό. Το ιερό μέσα στο βράχο ίσα ίσα που χωράει δύο με τρείς το πολύ κληρικούς κατά την Θεία Λειτουργία που γίνεται στο παρεκκλήσι αυτό, μόνο κατά την ημέρα πανηγύρεως της Μονής στις 22-23 Αυγούστου, ημέρα ευρέσεως της θαυματουργού εικόνας. Ο κυρίως ναός του μικρού παρεκκλησίου μόλις μπορεί να χωρέσει δέκα πιστούς οι οποίοι καθ όλο το χρόνο μπαίνουν από την δυτική είσοδο από την βορειοανατολική μεριά του καθολικού, ασπάζονται την ιερά εικόνα, προσεύχονται στην Χάρη Της και βγαίνουν από την μεσημβρινή μικρή πόρτα πάλι στο καθολικό του κυρίως ναού.
Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Προυσιώτισσας
Στο μικρό αυτό σπήλαιο, στην βόρεια πλευρά του καθολικού, διαμορφωμένο κατάλληλα σε παρεκκλήσιο, κατέχει το μεγάλο θησαυρό της Ορθοδοξίας, την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας.
Στο κέντρο του επιχρυσωμένου ξυλόγλυπτου τέμπλου και σε ανάλογο περίτεχνο και όμορφο προσκυνητάρι κατοικεί για χίλια και πλέον έτη η Παναγία η Προυσιώτισσα. Η εικόνα είναι μεγέθους 0,88 x 0,60 και πέρα από τα θαυμάσια θαύματα που κάνει χαρίζει στους πιστούς της πνευματική ευφροσύνη και αγαλλίαση, χαριτώνει την ψυχή του ανθρώπου. Η Παναγία εικονίζεται ως τη μέση και με το δεξί της χέρι δείχνει το Χριστό ενώ με το αριστερό τον κρατάει στοργικά στην αγκαλιά της. Ο Χριστός είναι στραμμένος προς το πρόσωπό Της και με το δεξί Του χέρι Την ευλογεί .
Πρόκειται για τον εικονογραφικό τύπο της Οδηγήτριας. Την εικόνα την καλύπτει αργυροχρυση επένδυση του Γεωργίου Καραϊσκάκη και μόνο τα ζωγραφισμένα πρόσωπα των εικονιζόμενων είναι φανερά.. Τα μεγάλα αμυγδαλωτά μάτια της Παναγίας , τα γραμμένα φρύδια, η μακριά ίσια καλλιγραφημένη μύτη , το μικρό κερασένιο στόμα, οι μεγάλες επιφάνειες των φώτων στο πρόσωπο φέρουν μπροστά μας μια από τις ωραιότερες και εκφραστικότερες ,μορφές της μεταβυζαντινής περιόδου. Η παράδοση, σύμφωνα με τον αριθμό 3 κώδικα της Μονής θέλει την εικόνα έργο του Ευαγγελιστή Λουκά. Η αργυροχρυση επένδυση-το πουκάμισο της Παναγίας οφείλεται σε εκπλήρωση τάματος του γενναιότατου στρατηγού Καραϊσκάκη ο οποίος όταν συχνά αρρώσταινε από την ασθένεια της θέρμης, πολλάκις φιλοξενούνταν στην Μονή Προυσού και νοσηλευόταν εκεί. Έταξε στην Παναγία να του χαρίσει την γιατρειά για να συνεχίσει τους ένδοξους αγώνες του για την απελευθέρωση του γένους, και θα την έντυνε με αργυρόχρυσο πουκάμισο. Πράγματι μετά την θεραπεία, ευγνωμονώντας Την, εκπλήρωσε το τάμα του στολίζοντάς την με την θαυμάσια τεχνουργημένη επένδυση ,έργο του χρυσοχόου καλλιτέχνη Γεωργίου Καρανίκα το 1824, όπως μας αποκαλύπτει η ανάγλυφη επιγραφή πάνω από τον δεξιό ώμο της Παναγίας : « Η Παντάνασσα. Δι εξόδων του γενναιοτάτου στρατηγού Γεωργίου Καραϊσκάκη, χειρί Γεωργίου Καρανίκα, 1824 ».
Ω Δέσποινα Προυσιώτισσα, βασίλισσα ουρανού και γης, τιμιωτέρα των χερουβείμ και ενδοξοτέρα των Σεραφείμ και πασών των επουρανίων δυνάμεων ! Θρόνε του Θεού καθαρότατε, Πανάσπιλη και Πανάχραντη Κόρη, Αειπάρθενη και Πανακήρατη, η κατάφυση μητέρα του Κυρίου Ημών Ιησού Χριστού, των όλων Θεού, και κατά χάρη μητέρα όλων των χριστιανών, που ανάξια έχουμε το όνομα του Υιού σου. Ρίξε το βλέμμα σου και σε μας τα μικρά και τιποτένια παιδιά σου, μην ξεχνάς τη συγγενική οικειότητα, μη παραβλέψεις εμάς τους αμαρτωλούς, που με τα πονηρά έργα μας καταπροσβάλλαμε το Άγιο όνομα Σου. Μην μας εγκαταλείψεις εμάς που μόνο το όνομά σου έχουμε εμείς οι χριστιανοί, ενώ τα έργα μας είναι παρόμοια με εκείνα των ειδωλολατρών. Σκέπασέ μας με τη σκέπη της ακαταμάχητης και ανίκητης βοηθείας Σου. Από τα βάθη της ψυχής μας δεόμεθα στη μεγαλοσύνη σου να παραβλέψεις τις αμαρτίες μας και ως φιλόστοργη Μητέρα να μας δυναμώνεις κατά των ορατών αλλά και των αοράτων εχθρών μας. Κατά των ορατών εχθρών για να υποφέρουμε τις θλίψεις, τις τυραννίες και τις στεναχώριες που δοκιμάζουμε τα τελευταία χρόνια εξ αιτίας των αμαρτιών μας. Αλλά και κατά των αοράτων για να μην έχουν δύναμη πάνω μας οι δαίμονες που πάντα μας πολεμούν άσπονδοι και νοεροί πολέμιοί μας. Σύντριψε τις παγίδες και τις ενέδρες που μας στήνουν, απάλλαξέ μας από την πικρή αιχμαλωσία στην οποία μας δούλωσαν. Ναι, Κυρία λύτρωσε τους ταπεινούς Σου δούλους από την δυναστεία τους και στον παρόντα βίο αλλά και στον καιρό της κρίσεως. Ανάλαβέ μας σε παρακαλούμε και βοήθησέ μας ενισχύοντάς μας να βαδίζουμε στο εξής όπως ταιριάζει σε χριστιανούς και να φυλάγουμε τις εντολές του μονογενούς Σου Υιού, έχοντας μεταξύ μας αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, πίστη, πραότητα, σωφροσύνη, εγκράτεια και όλους τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος . Τέλος δε ,αξίωσε όλους μας της ανέσπερης και ανεκλάλητης χαράς της Βασιλείας των ουρανών.
Περιγραφή της διαδρομής για τη Μονή.
Φεύγοντας από το Καρπενήσι και ακολουθώντας των φιδίσιο ασφαλτόδρομο της Ποταμιάς και ακολουθώντας μια διαδρομή που ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου τα αναφέρει ως Ευρυτανικά Τέμπη φτάνουμε στις αυλές της Παναγίας. Ο δρόμος προς τον Προυσσό κρύβει εναλλαγές του τοπίου. Αρχικά ο τόπος είναι καταπράσινος γεμάτος από έλατα όπου χαίρεσαι να το απολαμβάνεις ενώ λίγα χιλιόμετρα πιο κάτω η φύση αγριεύει. Τα βουνά σμίγουν ερμητικά το ένα με το άλλο και συνάμα η ανθρώπινη επέμβαση τα κάνει να ανοίγουν για να φτάσουμε στο Μεγάλο και Μικρό χωριό. Εικοσιπέντε χιλιόμετρα μετά το Καρπενήσι φτάνουμε στον χώρο όπου μπορούμε να θαυμάσουμε το τύπωμα και τα πατήματα της Προυσιώτισσας. Η ευλάβεια, η πίστη και ο πόνος των ανθρώπων τους οδήγησαν στο να χτιστεί ένα μικρό εκκλησάκι κάτω ακριβώς από το βράχο με τα πατήματα της Παναγίας. Ανεβαίνοντας την σιδερένια σκάλα μπορούμε να δούμε ολοκάθαρα τα αποτυπώματα που άφησε η Παναγία στο διάβα της για να φτάσει στο σημερινό σημείο που διάλεξε για να γίνει το σπίτι της. Το σπίτι του οποίου οι πόρτες είναι πάντα ανοιχτές. Πάντα μας καρτερεί η Θεοτόκος. Μας περιμένει όλους μας να ακουμπήσουμε πάνω της τους πόνους, τα βάσανα, τις πίκρες και τα προβλήματά μας. Συνεχίζοντας το ταξίδι μας προς την Ιερά Μονή φτάνουμε στην περιοχή τριπόταμο όπου ο ποταμός Καρπενησιώτης ενώνεται με τον Κρικελοπόταμο για να σχηματίσουν τον Τρικεριώτη και αυτός με τη σειρά του να φτάσει στην τεχνιτή λίμνη των Κρεμαστών. Αφού περάσουμε την παλιά και τη νέα γέφυρα πάνω από το σημείο της ένωσης των τριών ποταμών συναντάμε ξεκινάει ο ανηφορικός πλέον δρόμος για να αγναντέψουμε από μακριά το ρολόι, ένα παλιό καμπαναριό όπου μας υποδείχνει ότι ο τόπος είναι αγιασμένος χάρη στην Παναγία. Έμψυχα και άψυχα αντικείμενα μας υποδείχνουν την παρουσία της Παναγιάς μας και μας δηλώνουν ότι φτάνουμε στο σπίτι της Υψηλοτέρας όλων των Αγίων και των Αγγέλων -όλης της στρατευόμενης και θριαμβεύουσας Εκκλησίας.
Το σημερινό ρολόι τα παλιότερα χρόνια χρησίμευε ως κωδωνοστάσιο –σημείο αναφοράς ώστε οι χωρικοί και οι βοσκοί να αφήσουν τις βιοτικές εργασίες και μέριμνες και να μαζευτούν όλοι ,σαν ένα σώμα προς δόξαν του Τριαδικού μας Θεού και της οικοδέσποινας της Μονής της Παναγίας μας Ακολουθώντας μια πορεία συνεχών στροφών στο χείλος του γκρεμού το μάτι μας βλέπει να κρέμεται το Μοναστήρι έτοιμο να κατρακυλήσει προς τον απότομο γκρεμό. Είναι η πίσω μεριά της Μονής, το τριώροφο οικοδόμημα το οποίο σήμερα χρησιμεύει ως την κατοικία των μοναχών, την τράπεζα, τα μαγειρεία, τα γραφεία, το ηγουμενείο και τα κελιά στον τρίτο όροφο. Η σημαία του δικεφάλου αετού, σημείο κατατεθέν της Βυζαντινής μεγαλοπρέπειας μας υποδηλώνει ότι η Μονή είναι Σταυροπηγιακή, ότι ανήκει δηλαδή στο Οικουμενικό Πατριαρχείο εκκλησιαστικώς. Το καλογερικό όπως ονομάζεται το τριώροφο αυτό οικοδόμημα βρίσκεται στα ανατολικά του καθολικού, Άρχιζε να κτίζεται το 1921, στο πλάτωμα πάνω από φοβερό γκρεμό βάθους τουλάχιστον τριακοσίων μέτρων. Έχει μήκος 21μ και 9μ πλάτος. Κατά την γερμανική κατοχή το οικοδόμημα αυτό πυρπολήθηκε από τους Γερμανούς και ανοικοδομήθηκε από τον ηγούμενο Κωνσταντίνο Παπαδημητρίου. Χρησιμοποιείτε επίσης και σαν χώρος υποδοχής επιφανών προσώπων και χώρος διαμονής τους. Οι περίφημοι εξώστες του τρίτου ορόφου έχουν μια θέα μαγευτική και πάνω από το χάος του γκρεμού μετατρέπονται σε εξώστες του ουρανού. Κατεβαίνοντας προς τον χώρο στάθμευσης του αυτοκινήτου το μάτι μας δεν χορταίνει να βλέπει ολόκληρη πλέον της Ιερά Μονή. Η Κυρά της Ρούμελης μας αποκαλύπτει το σπίτι και μας καλεί να το γνωρίσουμε για να μας φιλοξενήσει
Απολυτίκιον Ιεράς εικόνας
• Της Ελλάδος απάσης συ προΐστασαι πρόμαχος και τερατουργός εξαισίων τη εκ Προύσσης εικόνι Σου, Πανάχραντε Παρθένε Μαριάμ, και γαρ φωτίζεις εν τάχει τους τυφλούς δεινούς τε απελαύνεις δαίμονας και παραλύτους δε συσφίγγεις αγαθή. Κρημνών τε σώζεις και πάσης βλάβης τους σοι προστρέχοντας. Δόξα τω σω ασπόρω τοκετώ, δοξα τω σε θαυμαστώσαντι, δόξα το ενεργούντι δια σου τοιαύτα θαύματα
Μεγαλυνάρια εορτής
• Δεύτε την εικόνα την ιερά, της Προυσιωτίσσης, ασπαζόμεθα ευλαβώς, βρύουσαν παντοίων νόσων και πάσης βλάβης, ρώσιν δαψιλεστάτην και χάρην άφθονον
• Σφαίρας ουρανίους φωταγωγείς, αχράντω οικήσει την υδρόγειον δε βολαις, αρρήτων θαυμάτων, αυγάζεις όθεν πίστει, πάντες σε προσκυνούμεν ω Προυσιώτισσα
Aπό το βιβλίο του Καθηγητού Αρχαιολογίας κ.Αθανασίου Παλιούρα: Το Μοναστήρη της Παναγίας στον Προυσό
Πηγή: http://ipantonassa.blogspot.com/2010/08/blog-post_19.html

ΠΑΝΑΓΙΑ ΠΡΟΥΣΙΩΤΙΣΣΑ Η ΑΡΧΟΝΤΙΣΣΑ ΤΗΣ ΡΟΥΜΕΛΗΣ

Ο Φώτης Κόντογλου για την Παναγία μας!

Η Παναγία είναι η ελπίδα των απελπισμένων, η χαρά των πικραμένων, το ραβδί των τυφλών, η άγκυρα των θαλασσοδαρμένων, η μάνα των ορφανεμένων.
Η θρησκεία του Χριστού είναι πονεμένη θρησκεία, ο ίδιος ο Χριστός καρφώθηκε απάνω στο ξύλο: κ’ η μητέρα του η Παναγία πέρασε κάθε λύπη σε τούτον τον κόσμο.
Γι’ αυτό καταφεύγουμε σε Κεiνη που την είπανε οι πατεράδες μας: «Καταφυγή»,«Σκέπη του κόσμου», «Γοργοεπήκοο», «Γρηγορούσα»,«Οξεία αντίληψη»,«Ελεούσα», «Οδηγήτρια», «Παρηγορίτισσα» και χίλια άλλα ονόματα, που δεν βγήκανε έτσι απλά από τα στόματα, αλλά από τις καρδιές που πιστεύανε και που πονούσανε.
Μονάχα στην Ελλάδα προσκυνιέται η Παναγία με τον πρεπούμενο τρόπο ήγουν με δάκρυα με πόνο και με ταπεινή αγάπη. Γιατί η Ελλάδα είναι τόπος πονεμένος,χαροκαμένος, βασανισμένος από κάθε λογής βάσανο.
Κι’ από τούτη την αιτία το έθνος μας στα σκληρά τα χρόνια βρίσκει παρηγοριά και στήριγμα στα αγιασμένα μυστήρια της ορθόδοξης θρησκείας μας, και παραπάνω από όλα στο Σταυρωμένο το Χριστό και στη χαροκαμένη μητέρα του, που πέρασε την καρδιά της σπαθί δίκοπο.
Σε άλλες χώρες τραγουδάνε την Παναγία με τραγούδια κοσμικά, σαν νάναι καμιά φιληνάδα τους, μα εμείς την υμνολογούμε με κατάνυξη βαθειά, θαρρετά μα με συστολή, με αγάπη μα και με σέβας,σαν μητέρα μας μα και σαν μητέρα του Θεού μας.
Ανοίγουμε την καρδιά μας να τη δει τι έχει μέσα και να μας συμπονέσει. Η Παναγία είναι η πικραμένη χαρά της Ορθοδοξίας, «το χαροποιόν πένθος», «η χαρμολύπη» μας, «ο ποταμός ο γλυκερός του ελέους», «ο χρυσοπλοκώτατος πύργος και η δωδεκάτειχος πόλις».
  Φώτης Κόντογλου.

Η ΜΙΚΡΗ ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ(με γράμματα)

Οι Ψαλμοί του Δαυίδ σε μετάφραση στη Δημοτική

Παναγίες της Μικράς Ασίας και της Θράκης

…και για την ψυχή του ανθρώπου καθισμένη στα γόνατα της Υπερμάχου Στρατηγού,
πού ειχε στα μάτια ψηφιδωτό τον καημό της Ρωμιοσύνης,
εκείνου του πελάγου τον καημό σαν ήβρε το ζύγιασμα της καλοσύνης…

Γιώργος Σεφέρης, Ημερολόγιο καταστρώματος, Γ΄



Παναγία η Τρυφώτισσα (Τριφώτισσα), από την Αίνο της Ανατολικής Θράκης (Μητροπολιτικός Ναός Αγίου Νικολάου Αλεξανδρούπολης).

1) Παναγία η Τρυφώτισσα, από την Αίνο της Ανατολικής Θράκης (Μητροπολιτικός Ναός Αγίου Νικολάου Αλεξανδρούπολης). Την ιερά και θαυματουργή εικόνα του 13ου αι. μετέφεραν οι πρόσφυγες από την Αίνο της Ανατολικής Θράκης μετά την Ανταλλαγη Πληθυσμων στην Αλεξανδρουπολη όπου εγκαταστάθηκαν και την εναπέθεσαν στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Νικολάου. Η εικόνα είναι σπάνιας τεχνοτροπίας (ξύλινη ανάγλυφη εικόνα με επίστρωση από σπάνιες χρωστικές ουσίες – συνυπάρχουν δηλάδή σε αυτή ταυτόχρονα δύο διαφορετικές τεχνοτροπίες, ένας συνδυασμός γλυπτικής και ζωγραφικής) και από τις ελάχιστες ανάγλυφες εικόνες στον ορθόδοξο κόσμο. Μαρτυρίες προσφύγων ανέφεραν ότι η Παναγία η Τρυφώτισσα (ή Τριφώτισσα) αποτελούσε καταφυγή για τους ασθενούντες και επιτέλεσε πολλά θαύματα που αφορούσαν στη θεραπεία των ματιών αλλά και πολλές άλλες θεραπευτικές ευεργεσίες. Η Παναγία ΜΗ(ΤΗ)Ρ Θ(Ε)ΟΥ Η ΤΡΥΦ(ΩΤΙ)ΣΑ, εικονίζεται σε χαμηλό ανάγλυφο, μετωπικά, στον τύπο της Οδηγήτριας, υποβαστάζοντας τον Ιησού Χριστό στο καλυμμένο με το μαφόριο αριστερό χέρι της, κρατώντας κλειστό ειλητάριο. Οι εκφράσεις των προσώπων, οι ευκρινείς πτυχώσεις των ενδυμάτων, οι φωτοσκιάσεις στα πρόσωπα και η παντελής έλλειψη κάθε επίπεδης επιφάνειας στις μορφές, μας δίνουν ένα τέλειο συνδυασμό γλυπτικής και ζωγραφικής της μεσοβυζαντινής περιόδου. Τα μεγάλα αμυγδαλωτά μάτια της Παναγίας της έδωσαν το ασυνήθιστο επίθετο Τρυφώτισσα, επειδη συγκεντρώνουν επάνω τους όλη την ένταση της μορφής της και επειδή οι χριστιανοί της ευρύτερης περιοχής της Αίνου κατέφευγαν στην χάρη της όταν οι αντανακλασεις των ακτίνων του ήλιου πάνω στις πολλές αλυκές τους έβλαπταν την όραση.

2) Παναγία Ατταλειώτισσα – Ι.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Ταύρου Αττικής. Οι χριστιανοί της Αττάλειας με ιδαίτερη ευλάβεια τιμούσαν τη Θαυματουργή Εικόνα της Παναγίας της Κύκκου – Τζίγκο Παναγιά, όπως την αποκαλούσαν με την τοπική προφορά – η οποία είχε τοποθετηθεί σε περίοπτη θέση στον ναό του Αγίου Νικολάου της Αττάλειας. Μετά την Καταστροφή, μεταφέρθηκε από τους μικρασιάτες πρόσφυγες στον κυρίως ελλαδικό κορμό και από το 1929 βρίσκεται στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου του προσφυγικού Δήμου Ταύρου της Αθάνας, που κτίστηκε από τους μικρασιάτες. Η περιοχή από Σφαγεία μετονομάστηκε σε Ταύρος, για να ενθυμούνται οι Ατταλειώτες, που εγκατεστάθηκαν εκεί, την μεγάλη οροσειρά του Ταύρου που περιβάλλει την Αττάλεια και όχι μόνον. Η πανήγυρις της «Τζίγκο-Παναγιάς» στον Ταύρο της Αθήνας γίνεται κάθε χρόνο την Κυριακή των Μυροφόρων όπως και στην Αττάλεια.

Οι Ατταλειώτες αρχικά γιόρταζαν την θαυματουργή εικόνα την 8η Σεπτεμβρίου, ημέρα του Γενεθλίου της Θεοτόκου. Κάποια χρονιά όμως, ξημερώματα Κυριακής των Μυροφόρων, ενώ γινόταν αγρυπνία στον ναό του Αγ. Νικολάου της Αττάλειας, η Παναγία θεράπευσε θαυματουργικά και κατέστησε απόλυτα υγιή μια κοπέλα εκ γενετής παράλυτη. Έκτοτε οι χριστιανοί την γιόρταζαν δύο φορές τον χρόνο. Μία φορά στις 8 Σεπτεμβρίου και άλλη μία την Κυριακή των Μυροφόρων, σε ανάμνηση του τελεσθέντος θαύματος.



Παναγία Προύσας Μικράς Ασίας – Iερός Nαός Εισοδίων της Θεοτόκου Σερρών.


3) Παναγία η εκ Προύσας Μικράς Ασίας – Iερός Nαός Εισοδίων της Θεοτόκου Σερρών. Ἡ θαυματουργός εἰκόνα τῆς Παναγίας πού σήμερα φυλάσσεται στό Ναό προέρχεται ἀπό τά περίχωρα τῆς Προύσας τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, καί μετεφέρθη ἀπό τούς πρόσφυγες Μικρασιάτες μετά τόν ξεριζωμό τοῦ 1922 καί τήν ἐγκατάστασή τους στή νέα πατρίδα. Ἀπό τήν ἐγκατάσταση τῶν προσφύγων στήν περιοχή τῶν Σφαγείων της πόλης των Σερρών, μέχρι τό 1947 ἡ περίπυστος εἰκόνα τῆς Παναγίας φυλασσόταν στό σπίτι τῆς Δέσποινας Χιδερίδου, ὅπου πολλοί χριστιανοί τήν ἐπισκέπτονταν γιά νά τήν προσκυνήσουν. Τό 1947 σύμφωνα μέ ἀξιόπιστες μαρτυρίες πιστῶν, ἡ Κυρία Θεοτόκος ἐμφανίστηκε σέ μία δασκάλα καί τῆς εἶπε ὅτι ἦρθε ἡ ὥρα νά ἀποκτήσει τό δικό της σπίτι, ὑποδεικνύοντας ἀκριβῶς καί τό μέρος ὅπου σήμερα βρίσκεται ὁ Ναός. Ἔτσι κτίσθηκε ὁ πρῶτος Ναός ἐξυπηρετώντας τίς λατρευτικές ἀνάγκες τῶν πιστῶν μέχρι τό 1967, χρονιά πού κτίστηκε ὁ δεύτερος Ναός. ὁ ὁποῖος ὅμως γκρεμίστηκε λόγω ρωγμών στήν τοιχοδομία. Το 1998 τελέσθηκε ὁ ἁγιασμός τῆς θεμελιώσεως του σημερινού ναού ὁ ὁποῖος εἶναι τρίκλιτη βασιλική μέ ὑπερῶο.Το 2003 πραγματοποιήθηκαν τά ἐγκαίνια τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ, ο οποίος εορτάζει πανηγυρικά στίς 21 Νοεμβρίου, εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου.

4) Παναγία Σουλτάνα εκ Σμύρνης – Ι.Ν. Αγίας Φωτεινής Πατρών.

5) Παναγία Ξενια εκ Μικράς Ασίας (νυν αποκείμενη στην ομώνυμη Ι. Μ. του Πηλίου).

6) Παναγία της Σμύρνης– Ι.Μητροπολιτικός Ναός Αγίας Φωτεινής Νέας Σμύρνης.

7) Παναγία Οδηγήτρια εκ Μουγλών Μικράς Ασίας. Στον Ιερό Ναό Γενεσίου της Θεοτόκου (Παναγίτσα) Νικαίας που κτίσθηκε από μικρασιάτες πρόσφυγες, φυλάσσεταιη ιερή εικόνα που έφεραν από τα Μούγλα της Μικράς Ασίας και εικονίζει την Παναγία στον τύπο της Οδηγήτριας.

8) Παναγία η Αβασσιώτισα -Ι.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Αγίου Στεφάνου Αττικής.

9) Παναγία Οδηγήτρια – Ι.Ν. Ζωοδόχου Πηγής Επταλόφου Αμπελοκήπων Θεσ/νίκης.





Παναγία Παραβουνιώτισσα. Την ιερά εικόνα έφεραν οι μικρασιάτες πρόσφυγες από τη Γαλλιμή του Μαρμαρά, που εγκαταστάθηκαν στην Ερέτρια της Εύβοιας.

10) Παναγία Παραβουνιώτισσα, Ερέτρια Εύβοιας.

11) Παναγία η Φανερωμένη Νέας Αρτάκης στην Εύβοια.




Παναγία η Βηματάρισσα- Λαγκαδάς Θεσσαλονίκης

12) Στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου του Λαγκαδά, φυλάσσεται η Θαυματουργός εικόνα της Παναγίας της Βηματάρισσας (15ος αιώνας), την οποία μετέφεραν οι πρόσφυγες από τις αλησμόνητες πατρίδες της Ανατολικής Θράκης και συγκεκριμένα από την περιοχή των Σαράντα Εκκλησιών.

13) Παναγία Ατταλειώτισσα – Γαλήνη Νάξου.

14) Παναγία η Βουρλιώτισσα (Παναγία των Βρυούλων). Η ιερά εικόνα Της βρίσκεται στον Ι.Μητροπολιτικό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Νέας Φιλαδέλφειας Αττικής. Η Ιερά Μονή Παναγίας των Βρυούλων βρίσκεται στην Πλ.Αμερικής στο κέντρο της Αθήνας με Ιερό Μετόχιο στον Ωρωπό Αττικής.




Παναγία η Επίσκεψις (από την Τρίγλια της Βιθυνίας Μικράς Ασίας), ψηφιδωτή εικόνα του 13ου αι.

15) Παναγία η Επίσκεψις (Θεοτόκος η Γλυκοφιλούσα) από την Τρίγλια της Βιθυνίας Μικράς Ασίας: ψηφιδωτή εικόνα- τέλη 13ου αι.- Βυζαντινό & Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών.

Η Θεοτόκος κρατεί τον μικρό Χριστό με το δεξί της χέρι, ενώ με το αριστερό Τον προτείνει στον θεατή και συγχρόνως Τον ικετεύει για τη σωτηρία των ανθρώπων. Το Θείο Βρέφος αγκαλιάζει τρυφερά τη Μητέρα Του ακουμπώντας το μάγουλό Του στο δικό Της. Ο συγκεκριμένος εικονογραφικός τύπος της Παναγίας, κατά τον οποίο τα δύο πρόσωπα αγγίζονται με τα μάγουλα, είναι γνωστός ως Παναγία Γλυκοφιλούσα. Ο τύπος αυτός προβάλλει τη μητρική ιδιότητα της Θεοτόκου και συγχρόνως τονίζει το ρόλο της ως προστάτιδας των ανθρώπων. Ως Μητέρα του Χριστού, εισακούεται από τον Υιό Της όταν Τον παρακαλεί για τη συγχώρεση του κόσμου. Αυτό το νόημα έχει και η επιγραφή της συγκεκριμένης εικόνας, που ονομάζει τη Θεοτόκο ΜΗ(ΤΗ)Ρ Θ(ΕΟ)Υ Η ΕΠΙCΚΕΨΙC, δηλαδή η σκέπη, η προστάτιδα.Η εικόνα έχει φιλοτεχνηθεί με την τεχνική του ψηφιδωτού. Πρόκειται για τεχνική με μεγάλο κόστος, που εφαρμόζεται σπάνια σε φορητές εικόνες. Το ξύλινο πλαίσιό της αρχικά πρέπει να έφερε πολύτιμη επένδυση. Στο κέντρο του κάτω πλαισίου διακρίνεται μια εγκοπή στην οποία προσαρμοζόταν στήριγμα για την περιφορά της σε λιτανείες, δηλαδή τελετουργικές πομπές στους δρόμους της πόλης. Τον υπόλοιπο χρόνο η εικόνα θα βρισκόταν σε τέμπλο ναού, ως δεσποτική, δηλαδή τοποθετημένη παραπλεύρως της Ωραίας Πύλης. Προέρχεται από την Τρίγλια της Βιθυνίας, κοντά στην Προύσα, και κατέληξε στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο ως ένα από τα «Κειμήλια Προσφύγων», που έφθασαν στην Ελλάδα μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή (1922) και την ανταλλαγή των πληθυσμών (1923).

16) Παναγία η Γρηγορούσα, ναός των Ταξιαρχών – Πλάκα Αθήνας. Ο πρώτος Ιερός Ναός των Παμμεγίστων Ταξιαρχών ήταν κατά την παράδοση κτίσμα του 9ου αιώνα μ.Χ. και καταστράφηκε από πυρκαγιά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Ανοικοδομήθηκε το 1922. Παλλάδιο του Ιερού Ναού των Ταξιαρχών είναι η θαυματουργή εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου, οικογενειακό κειμήλιο από τη Μικρά Ασία, η οποία αφιερώθηκε στον Ιερό Ναό το 1945. Έκτοτε πλήθος πιστών συρρέει με ευλάβεια στην Αγία Εικόνα, αποκομίζοντας γρήγορα ανακούφιση στους ψυχικούς πόνους και θεραπεία στους σωματικούς, την επονόμασε «Γρηγορούσα». Το 1948 ο Ιερός Ναός χαρακτηρίστηκε ως Προσκυνηματικός και έλαβε την επωνυμία «Ιερό Προσκύνημα Παναγίας Γρηγορούσης – Παμμεγίστων Ταξιαρχών». Πανηγυρίζει την 8η Σεπτεμβρίου προς τιμήν της Παναγίας και την 8η Νοεμβρίου προς τιμήν των Ταξιαρχών.

17) Παναγία η Περαμιώτισσα (Ν.Πέραμος Καβάλα).

18) Παναγία η Ρευματοκράτειρα ή Ρευματοκρατούσα από την Ραιδεστό Ανατολικής Θράκης —Θεσσαλονίκη (2 ιερές εικόνες: η μια στον Ι.Ν.Παναγίας Αχειροποιήτου και η έτερη στον Ι.Ν. Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Θεσσαλονίκης).

19) Παναγία η Φανερωμένη Νέας Ηρακλείτσας.

20) Παναγία η Δημοκρανιωτίσσα ή Μεγαλομάτα – φυλάσσεται στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Ακροβουνίου Νομού Καβάλας.




Παναγία η Αναστενάρισσα, η οποία έχοντας σωθεί από τη φωτιά που έκαψε την εκκλησία στο Κωστί της Ανατολικής Θράκης

21) Παναγία η Αναστενάρισσα, η οποία έχοντας σωθεί από τη φωτιά που έκαψε την εκκλησία στο Κωστί της Ανατολικής Θράκης , έδωσε τη χάρη Της στους Κωστηλήδες να μπαίνουν στη φωτιά και να μην καίγονται (σήμερα φυλάσσεται στο Βυζαντινό Μουσείο Βέροιας).

22) Παναγία της Πέτρας, στη Νέα Πέτρα Νομού Σερρών. Η ιερά εικόνα Της μεταφέρθηκε από τους πρόσφυγες από την Πέτρα της Ανατολικής Θράκης το 1927 στη νέα τους πατρίδα – τη Νέα Πέτρα- που έκτισαν στο Νομό Σερρών. Οι πρώτοι κάτοικοί της έκτισαν και την εκκλησία της Παναγίας, όπου με προσέλευση πλήθους πιστών λαμβάνει χώρα κάθε Δεκαπενταύγουστο το προσκύνημα της Παναγιάς της Πέτρας.






Παναγία η Φανερωμένη Νέας Μηχανιώνας.

23) Παναγία η Φανερωμένη Μηχανιώνας (η αρχαία θαυματουργός Εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου της Μηχανιώτισσας και Φανερωμένης, μεταφερθηκε εκ της παλαιας Μηχανιώνας της Κυζικηνής Χερσονήσου, που βρίσκεται στην Προποντίδα της Μικράς Ασίας. Οι πρόσφυγες μόλις έφτασαν στη νέα τους πατρίδα ξεκίνησαν το κτίσιμο ναού προς τιμήν της Θεοτόκου όπου και τοποθέτησαν την εικόνα Της. Ο παλαιος αυτός ναός εδωσε τη θέση του στον σύγχρονο μεγαλοπρεπή ναό, ο οποίος θεμελιώθηκε το 1975 και εγκαινιάστηκε το 1984. Η ετήσια πανήγυρις, με την οποία κάθε χρόνο στις 23 Αυγούστου γιορτάζονται τα εννιάμερα της Παναγίας, καθιερώθηκε ήδη από το 1927).




Παναγία η Φανερωμένη Νέας Μηχανιώνας

24) Παναγία Γοργοεπήκοος της Σμύρνης, που φυλάσσεται σήμερα στην Ιερά Μονή Παναγίας της Γοργοεπηκόου Μάνδρας Αττικής.

Γύρω στα 1800 κάποιος μοναχός από το Άγιον Όρος ξεκίνησε να πάει στη Μικρά Ασία όπου υπήρχαν μετόχια αγιορείτικα, φέρνοντας μαζί του και αγιογραφημενες εικόνες για να τις πουλήσει. Μια από αυτές τις εικόνες, ποιος ξέρει με πόσες νηστείες και προσευχές αγιογραφημένη, ήταν της Παναγίας της επονομαζόμενης Γοργοεπηκόου (Γοργοϋπηκόου). Την εικόνα αγόρασε στη Σμύρνη μια οικογένεια ευσεβής, πού με τα χρόνια την έδινε πολύτιμη κληρονομιά σε κάθε πρωτότοκο. Έτσι ήρθε και στα χέρια της Ιφιγένειας.

Μία μέρα του 1907, όταν η Ιφιγένεια Αναπλιώτου ήταν βρέφος στην κούνια, όπως της διηγούντο οι γονείς της. συνέβη το έξης θαυμάσιο: Οι γονείς γευμάτιζαν στον κάτω όροφο του σπιτιού τους, όταν από τον επάνω όροφο, πού ήταν η κούνια με το παιδί, ακούστηκε ένας δυνατός θόρυβος που όλοι ξαφνιάστηκαν, ιδίως η μητέρα της Ελευθερία, πού φώναξε τρομαγμένη, μήπως της απήγαγαν το παιδί, και αμέσως έτρεξαν να δουν τι συμβαίνει. Η εικόνα μόνη της είχε κατέβει από το εικονοστάσι, πού ήταν στο ίδιο δωμάτιο, και είχε σταθεί όρθια στο κιγκλίδωμα της κούνιας, ενώ το βρέφος κοιμόταν ήσυχο και αμέριμνο. Τρόμαξαν και φώναξαν τον ιερέα, έκαναν μια κατανυκτική παράκληση στην ΙΙαναγία και με δέος την έβαλαν πάλι στο εικονοστάσι. Αυτό το θαυμάσιο γεγονός το γιόρταζαν την μέρα κάθε χρόνο, στις 8 Σεπτεμβρίου, κάνοντας αγρυπνία στο σπίτι τους. Όταν το 1922 έγινε η Μικρασιατική καταστροφή και ο διωγμός, η οικογένεια της Ελευθερίας κατόρθωσε να περάσει στη Μυτιλήνη. Μέσα στα ελάχιστα πράγματα πού μπόρεσαν, όπως όλοι, να πάρουν μαζί τους, πρώτη ήταν η εικόνα αυτή της Παναγίας.

Στη Μυτιλήνη όπου εγκαταστάθηκαν, η μητέρα της Ιφιγένειας, Ελευθερία, κάθε 8η Σεπτεμβρίου γιόρταζε την Παναγία εις ανάμνησιν του μεγάλου θαύματος της στη Σμύρνη.

Μια χρονιά. 8 Σεπτεμβρίου, θα γιόρταζαν την Παναγία και όπως πάντα η Ελευθερία κατέβασε την εικόνα να την περιποιηθεί. Κάποια στιγμή, πού βρισκόταν σε άλλο δωμάτιο, φύσηξε δυνατός αέρας από το ανοικτό παράθυρο και σήκωσε το πετσετάκι που ακουμπούσε το αναμμένο καντήλι στο εικονοστάσι. Πήρε φωτιά μια άκρη και μεταδόθηκε η φωτιά σε όλο το δωμάτιο. Η Ελευθερία, καίτοι κάπως βαρόκοη λόγω της ηλικίας της, άκουσε κάποιους χτύπους. Απορώντας τι να είναι, βγήκε στη πόρτα, αλλά δεν είδε κανέναν. Οι χτύποι όμως συνεχίζοντο πιο έντονα, και τότε ανέβηκε επάνω και μόλις άνοιξε την πόρτα του δωματίου, πετάχτηκαν φλόγες και καπνοί. Ζαλίστηκε, δεν μπορούσε να αναπνεύσει και με κόπο μπόρεσε να φωνάξει τους γείτονες να σβήσουν τη φωτιά. Όταν τελικά μπόρεσε να μπει στο δωμάτιο, και έψαχνε με τα μάτια μέσα να διακρίνει κάτι στις φλόγες, πού ακόμα κρατούσαν. Αντίκρυσε την εικόνα της Παναγίας, ανάμεσα στις φλόγες και στους καπνούς την κοίταζε από μακριά, με κείνο το γλυκύτατο της μειδίαμα, ανέγγιχτη από τη φωτιά, και από τους καπνούς ώστε να λάμπει έτσι όπως την είχε γυαλίσει η ίδια. Οι φλόγες την είχαν σεβαστεί, και μήτε ίχνος καπνού την είχε αμαυρώσει. Όλη η οικογένεια φύλαγαν και αυτό το θαύμα σαν πολύτιμο μαργαριτάρι στην καρδιά τους.

Τέσσερις Μοναχές ξεκίνησαν να κτίσουν ένα Μοναστήρι, Ησυχαστήριο. Μια μέρα (Ιανουάριο του 1965), ήρθαν στην Αθήνα, και έμεναν προσωρινά στο πατρικό σπίτι μιας εξ αυτών, στα Μελίσσια. Εκεί, εκτελούσαν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα, και συγχρόνως έψαχναν, για έναν κατάλληλο τόπο, για να κτίσουν σιγά-σιγά το Μοναστήρι τους. Τέλος, βρήκαν έναν τόπο στο Καπανδρίτι, τους άρεσε, και έδωσαν και μια προκαταβολή. Η σκέψη τους ήταν, να παραγγείλουν στο Άγιον Όρος μια Εικόνα της Παναγίας της Γοργοεπηκόου, στο όνομα της οποίας θα αφιέρωναν το Μοναστήρι. Μια μέρα, ήρθε να τις επισκεφθεί μια γυναίκα. Η Ιφιγένεια Αναπλιώτου. Αφού έμεινε αρκετά μαζί τους, σηκώθηκε να φύγει, λέγοντας: »Πρέπει να πηγαίνω, γιατί έχω να περάσω από την εκκλησία, να πάρω μια Εικόνα μου, πού την πήγα για τους «Χαιρετισμούς». Ξέρετε, μαθεύτηκε πώς είναι πολύ θαυματουργή, και μου ζήτησαν να την πάω, να την προσκυνήσουν. Αλλά την ξύνουν οι γυναίκες, και φοβάμαι, πώς θα μου την αλλοιώσουν». Μετά, τους διηγήθηκε, ότι την έφερε απ’ τη Σμύρνη. Ότι ήταν Εικόνισμα οικογενειακό, και από γενιά σε γενιά, ερχόταν πάντα στο πρώτο παιδί της οικογενείας, και τελευταία, ήρθε στα χέρια της. Οι μοναχές ρώτησαν σε ποια Χάρη της Παναγίας είναι η Εικόνα και εκείνη απάντησε πως είναι η Παναγία, η Γοργοεπήκοος. Μια αγαλλίαση και μια λαχτάρα πλημμύρισε την καρδιά, των τεσσάρων αφοσιωμένων μοναζουσών. Καθώς και η Μονή στο όνομα της Παναγίας Γοργοεπηκόου θα αφιερωνόταν, οι μοναχές ζήτησαν να την πάρουν να τη φυλάξουν αλλά η γυναίκα αρνήθηκε ευγενικά, και κείνες δεν επέμεναν. Αυτά, έγιναν στα μέσα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Προς το Πάσχα, τους στέλνει ένα μήνυμα, ότι θα τους δώσει την Εικόνα, όταν θα κτίσουν το μοναστήρι. Είπε ακόμα, πώς και κείνη πάντα ονειρευόταν να της κτίσει μία εκκλησία, αλλά δεν είχε την οικονομική δυνατότητα. Φαντάζεστε τη χαρά όλων, και πόσες ευχαριστίες έκαναν στην Παναγία, και στη Θεία Οικονομία οι Μοναχές, κατασυγκινημένες. Από τότε, πέρασαν μερικοί μήνες. Τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς, το 1965, την παρακάλεσαν να τους δώσει, για λίγο, την Εικόνα, για να βγάλουν μερικές φωτογραφίες της, γιατί θα έκαναν την πρώτη τους υπαίθρια Λειτουργία, στο Καπανδρίτι. Την έδωσε ευχαρίστως και όταν πήγαν να την επιστρέψουν τους είπε: « Κρατήστε την». Από κείνη την ευλογημένη ώρα, το Εικόνισμα της Υπεραγίας Θεοτόκου, της Γοργοεπηκόου, βρίσκεται στα χέρια τους, και με την χάρη της και τη δύναμή της, κτίστηκε η Ιερά Μονή Μάνδρας Αττικής.

25) Παναγία του Αγρού, Λεμεσού Κύπρου.

26) «Ρόδον το Αμάραντον«, εντός του Ι.Π. Παναγίας Εκαντονταπυλιανής Πάρου.

27) Παναγία Προυσιώτισσα στον Προυσσό Ευρυτανίας, προερχόμενη από την Πρόυσα της Μικράς Ασίας.

28) Παναγία Οδηγήτρια εκ Μικράς Ασίας – Ι.Ν. Αγίων Κωνσταντίνου & Ελένης Ιπποδρομίου Θεεσαλονίκης.

29) Παναγία της Απολλωνιάδος Μικράς Ασίας, στον Ιερό Ναό Αγίας Κυριακής Αλεξανδρούπολης.




Παναγία η Φανερωμένη Θεσσαλονίκης


30) Παναγία η Φανερωμένη Θεσσαλονίκης. Η ιερά εικόνα της Παναγίας Φανερωμένης φυλάσσεται στον ομώνυμο Ιερό Ναό της Θεσσαλονίκης που έδωσε το όνομά Της και στην γειτονία της πόλης όπου ανεγέρθηκε, λίγο πιο έξω από τα βορειοδυτικά βυζαντινά τείχη.


Ο Ιερός Ναός Παναγίας Φανερωμένης άρχισε να κτίζεται το 1955 από τους κατοίκους της περιοχής, πρόσφυγες οι περισσότεροι από τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη. Το 1961 ο ναός εγκαινιάστηκε και πήρε το όνομα του από την Εικόνα της Παναγίας Φανερωμένης που ήρθε, πρόσφυγας κι’ αυτή, από το Αυδήμι, ένα χωριό στην περιοχή των Γανοχώρων της Ανατολικής Θράκης. Εκεί, στον Πάνω Μαχαλά βρισκόταν η εκκλησία της Παναγίας. Το 1889 κάηκε η εκκλησία μαζί με αρκετά σπίτια της περιοχής και η εικόνα με θαυμαστό τρόπο σώθηκε και οι χριστιανοί τη βρήκαν πάνω σε ένα δέντρο. Όταν το 1914 οι Έλληνες των Γανοχώρων ήρθαν ως πρόσφυγες στην περιοχή της Θεσσαλονίκης, έφεραν μαζί τους και την θαυματουργή εικόνα. Στα 1920 έκτισαν ένα εκκλησάκι και εναπόθεσαν εκεί την ιερή εικόνα η οποία μεταφέρθηκε στον καινούργιο μεγαλοπρεπή ναό το 1961 (το πρώτο εκκλησάκι διατηρείται έως σήμερα και αφιερώθηκε αργότερα στις Αγίες Τρεις Μάρτυρες Αγάπη Ειρήνη και Χιονία που μαρτύρησαν επί Ρωμαιοκρατίας στην περιοχή αυτή της Θεσσαλονίκης). Ο ναός εορτάζει στις 23 Αυγούστου, στα εννιάμερα της Παναγίας.
31) Παναγία η Σηλυβριανή. Η ιερά εικόνα της Παναγίας της Σηλυβριανής μεταφέρθηκε από τους πρόσφυγες της Σηλυβρίας της Ανατολικής Θράκης που εγκαταστάθηκαν στην Καβάλα και την εναπέθεσαν με ευλάβεια στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Ιωάννου Προδρόμου Καβάλας.


32) Παναγία Κορυφινή. Η ιερά εικόνα της Παναγίας Κορυφινής προέρχεται από τη νήσο Καλόλιμνο της Προποντίδας – στη θάλασσα του Μαρμαρά – και μεταφέρθηκε από τους πρόσφυγες στη Νέα τους πατρίδα, τα Νέα Μουδανιά Χαλκιδικής, όπου και έκτισαν τον ομώνυμο Ναό για τα στεγάσουν την εικόνα Της. Εορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου.





Παναγία Καστρέλλα (Πυργαδίκια Χαλκιδικής). Την μετέφεραν οι Μικρασιάτες πρόσφυγες από τη νήσο Αφθόνη της θάλασσας του Μαρμαρά.


33) Παναγία Καστρέλλα (Πυργαδίκια Χαλκιδικής). Toν 9ο ή 10ο αιώνα κατά την ταραχώδη εποχή της εικονομαχίας, σε μια ακρογιαλιά της γραφικής νήσου Αφθόνης της θάλασσας του Μαρμαρά και συγκεκριμένα στον ορμίσκο »Άσπρος Πούντος», βρέθηκε μια εικών της Θεοτόκου διαστάσεων 52χ70 εκατ. η οποία παριστά ταύτην να κρατάει στην αγκαλιά της το θείο βρέφος.


Η εικόνα αυτή ρίχτηκε από τα κάστρα της Κων/πολης στη θάλασσα για να διασωθεί από τους εικονομάχους της εποχής εκείνης. Πολλοί δε είναι αυτοί που ισχυρίζονται ότι η εικόνα αυτή είναι έργο του Ευαγγελιστή Λουκά. Αφού λοιπόν ταξίδεψε για πολύ καιρό στην Θάλασσα (εξ ου και το όνομα Καστρέλλα) τα κύματα την έφεραν κοντά στις ακτές της Αφθόνης. Κάποιος βαρκάρης από την Αφθόνη έβλεπε στον ύπνο του μια μελαχρινή γυναίκα που κολυμπούσε και ζητούσε βοήθεια. Ο αγαθός Βαρκάρης ξύπνησε και άρχισε να ψάχνει με την βάρκα του, κωπηλατώντας για πολλές ώρες, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Το όνειρο επαναλήφθηκε για πολλές νύχτες έως ότου ο βαρκάρης καταφέρνει να εντοπίσει την εικόνα της Παναγίας στη θάλασσα και βλέποντας την, αναγνωρίζει στο πρόσωπο της την κοπέλα που στο όνειρο του ζητούσε βοήθεια. Την έφερε στο χωριό και οι κάτοικοι θεώρησαν το γεγονός αυτό θείο δώρο.Την μετέφεραν στην εκκλησία του χωριού, όπου έγινε κατανυκτική παράκληση και δοξολογία. Από την επόμενη κιόλας μέρα άρχισαν να συγκεντρώνουν χρήματα για να κτισθεί μια Μονή, η Μονή της Παναγίας Καστρέλλας. Η εποχή εκείνη για την Κων/πολη και το Βυζάντιο ήταν εποχή ταραχών και εμφύλιων διαμαχών, γι” αυτό και το νησί Μαρμαράς όπου βρίσκονταν και η Αφθόνη, απετέλεσε τόπο εξορίας πολλών επιφανών της εποχής εκείνης. Πατριάρχες, άνθρωποι των γραμμάτων , δάσκαλοι , συγγραφείς ακόμη και η αυτοκράτειρα Θεοφανώ σύζυγος του αυτοκράτορα Νικηφόρου η οποία και τον σκότωσε το 968 μ.Χ. βρέθηκε εξόριστη στην Προικόνησο. Πολλοί από αυτούς βοήθησαν να αποπερατωθεί η Μονή της Παναγίας Καστρέλλας. Η πίστη όλων των Αφθονιατών και όχι μόνο, στη χάρη και δύναμη της Παναγίας ήταν πολύ μεγάλη. Γι αυτό και το μοναστήρι το επισκεπτόταν πλήθος κόσμου, κυρίως στη γιορτή στις 8 Σεπτεμβρίου. Οι ναυτικοί από την Αφθόνη που ήταν πάρα πολλοί, προγραμμάτιζαν τα ταξίδια τους έτσι ώστε στις 8 Σεπτεμβρίου να είναι όλοι στο Πανηγύρι της Παναγίας. Το 1922 με την Μικρασιατική καταστροφή όταν οι Αφθονιάτες εκδιώχθηκαν από τον τόπο τους, η εικόνα της Παναγίας ήταν το πρώτο πράγμα που πήραν μαζί τους. Ο αυστηρός περιορισμός που υπήρχε από τους υπεύθυνους για την ποσότητα των πραγμάτων που μπορούσαν να πάρουν στο καράβι POLAND που θα τους μετέφερε, δεν τους άγγιξε καθόλου. Ήταν τόσο μεγάλη η πίστη τους στην εικόνα αυτή που θα ήταν ίσως το μοναδικό πράγμα που θα έπαιρναν μαζί τους αν τους επιτρέπονταν να πάρουν μόνο ένα. Ήταν ο μεγαλύτερος θησαυρός γι αυτούς, ήταν η δύναμη τους, το παρελθόν και το μέλλον, ο προστάτης τους, ο αρχηγός ,η μητέρας τους, η ίδια τους η ζωή.Γι” αυτό όταν ήρθαν στα Πυργαδίκια, η κατασκευή της εκκλησίας ήταν το πρώτο μέλημά τους. Το 1941 τελείται η πρώτη λειτουργία που συνοδεύτηκε με λιτανεία στους δρόμους του χωριού. Η αποπεράτωση του Ναού οφείλεται και στην οικονομική βοήθεια των μικρασιατών εκ Αφθόνης που ζούσαν στις ΗΠΑ. Στις 2 Αυγούστου του 1953 γίνονται τα επίσημα εγκαίνια του ναού. Πολλοί είναι οι πιστοί που έρχονται για να προσκυνήσουν καθ όλη τη διάρκεια του έτους αλλά κυρίως την ημέρα της εορτής, στις 8 Σεπτεμβρίου . Με μοναδικό τους εφόδιο τη μεγάλη τους πίστη προσεύχονται στη Παναγία, ζητούν τη χάρη και τη βοήθειά Της σε κάθε δύσκολη στιγμή της ζωής τους. Και δεν είναι λίγες οι φορές που η Παναγία έκανε το θαύμα της και βοήθησε πολλούς που πίστεψαν.



Παναγία της Κυζίκου, που φυλάσσεται στον Πατριαρχικό Ναό Αγ.Γεωργίου στο Φανάρι.


34) Παναγία της Κυζίκου, που είναι γνωστή ως Παναγία η Φανερωμένη και σήμερα φυλάσσεται στον Ιερό Πατριαρχικό Ναό Αγίου Γεωργίου Κωνσταντινουπόλεως (μεταφέρθηκε στο Πατριαρχείο από την Αρτάκη της Μικράς Ασίας με τη Μικρασιατική Καταστροφή και εναποτέθηκε στο βόρειο κλίτος του Πατριαρχικού Ναού που είναι αφιερωμένο στους Τρεις Ιεράρχες).


35) Παναγία των Νέων Ρόδων Χαλκιδικής : Παναγία η Σκουπιώτισσα, η εκ Σκουπίων Προποντίδας. Τὰ Σκοπιὰ (ή Σκουπιά) συγκαταλέγονταν μεταξὺ τῶν χωρίων τῆς Ἐπαρχίας Προκοννήσου (Πασαλιμάνι, Βόρι, Αλώνι, Σκουπιά). Κατὰ τὰς διηγήσεις τῶν ἐντοπίων τὸ χωρίον ἀρχαιότερον ἦτο ἐκτισμένον ἐπὶ ὑψώματος (ἐξ οὗ καὶ τὸ ὄνομα σκοπιά=παρατηρητήριον), κατὰ τοὺς μετέπειτα δὲ χρόνους, ἄγνωστον διὰ ποίους λόγους, οἱ κάτοικοι συνωκίσθησαν εἰς τὴν παραλίαν. Κατὰ τὴν παράδοσιν η ιερά εικόνα της Παναγίας της Σκουπιώτισσας ἀνάγεται εἰς τὸν Εὐαγγελιστὴν Λουκᾶν. Εἰς τὸ ὄπισθεν μέρος τῆς εἰκόνος εἶναι ζωγραφισμένη ἡ Σταύρωσις τοῦ Κυρίου μὲ κηρομαστίχη. Ὅταν κατὰ παραχώρησιν Θεοῦ, ἔλαβε χώραν ἡ Μικρασιατικὴ καταστροφή, τότε καὶ οἱ κάτοικοι τῶν Σκουπιῶν ἔφεραν μαζί των, ὡς θησαυρὸν πολύτιμον καὶ ἱερὸν κειμήλιον τὴν θαυματουργὸν εἰκόνα τῆς Κεχαριτωμένης Θεοτόκου, τῆς προστάτιδος τῶν χριστιανῶν. Τὸν Αὔγουστον τοῦ 1922 ἀπὸ τὸ χωριὸ Σκουπιὰ μέχρι τὸ πλοῖο (Πασᾶ-λιμάνι) τὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας μετέφερε ἡ δεκαεξαέτις τότε Βασιλεία Τσακάλου (Χατζῆ-Γεωργίου). Μεταβαίνουσα κάθε μέρα πρὸς προσκύνησι, θεώρησε ἱερὸν καθῆκον της τὴν μεταφορὰν τῆς θαυματουργοῦ εἰκόνος. Εἶτα μετεφέρθη ἡ ἁγία εἰκὼν μὲ τὸ ἱστιοφόρον «Ἅγιος Νικόλαος», πλοιαρχούντων τῶν Κωνσταντίνου Τσακάλου καὶ Κυριάκου Πριακωνᾶ, κατοίκων Σκουπιῶν, εἰς Μοῦδρον Λήμνου, ὅπου καὶ ἐγένετο προσωρινὴ ἐγκατάστασις τῶν κατοίκων. Εἰς Μοῦδρον παρεδόθη ἡ εἰκὼν εἰς τὴν Ἐκκλησιαστικὴν Ἐπιτροπὴν τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ «Εὐαγγελισμὸς τῆς Θεοτόκου» καὶ παρέμεινεν μέχρι τέλους τοῦ Σεπτεμβρίου 1933. Ἀρχὰς ὅμως Ὀκτωβρίου τοῦ ἰδίου ἔτους καὶ μὲ τὰς ἐνεργείας τῶν ἐκ τῶν Νέων Ῥόδων, Ἀμμουλιανῆς καὶ Οὐρανουπόλεως Χαλκιδικῆς ἐγκατεστημένων Σκουπιωτῶν παρελήφθη ἐκ Μούδρου ἡ θαυματουργὸς εἰκὼν καὶ ὅλα τὰ ἐκκλησιαστικὰ εἴδη, παρὰ τοῦ πλοιάρχου Κυριάκου Ἰωακεὶμ Πριακωνᾶ, διὰ τοῦ πλοίου του «Ἅγιος Γεώργιος», καὶ τὰ παρέδωσε εἰς τὴν Ἐκκλησιαστικὴν Ἐπιτροπὴν Νέων Ῥόδων (9 Ὀκτωβρίου 1933).


36) Παναγία της Αμμουλιανής που μεταφέρθηκε από τους πρόσφυγες μαζί με τις εικόνες του Χριστού, του Αγίου Νικολάου, των Αγίων Θεοδώρων και του Αγίου Τιμοθέου επισκόπου Προικονήσου Προποντίδας (τοπικού αγίου της Πατρίδας τους).


37) Παναγία η Τριχερούσα στη Νέα Κίο Αργολίδας (μεταφερθείσα εκ της Κίου Βιθυνίας Μικράς Ασίας και εναποτέθηκε στον Ιερό Ναό της Θεομάνας που έκτισαν οι ίδιοι οι πρόσφυγες).Στον ιερό ναό βρίσκονται συνολικά 4 εικόνες που οι πρόγονοι των σημερινών κατοίκων της Ν. Κίου , διέσωσαν από την Καταστροφή. Οι εικόνες αυτές, της Τριχερούσας, της Θεομάνας, του Ευαγγελισμού και της Πορταίτισσας είναι ό,τι πολυτιμότερο υπάρχει στην περιοχή της Κιου .Την εικόνα της Τριχερούσας διέσωσε μία γυναίκα, αφού έκοψε την εικόνα στην μέση για να καταφέρει να την σώσει από τους Τούρκους, την μετέφερε στην Ελλάδα και έτσι κατέληξε μετά από καιρό στην όμορφη αυτή κωμόπολη.


38) Παναγία από το Σιβρισάρι της Μικράς Ασίας στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου (Παναγίτσα) Καισαριανής.


Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και τον φοβερό ξεριζωμό των Ελλήνων από τις πατρογονικές εστίες της Ιωνίας, η ευρύτερη περιοχή της Καισαριανής επιλέχτηκε από το Κράτος να ξαναριζώσουν οι άνθρωποι αυτοί. Στην Καισαριανή απαλλοτριώθηκε μεγάλη έκταση νότια του Σκοπευτηρίου και στα μέσα του 1923 στήθηκαν οι πρώτες σκηνές και παράγκες. Σε μικρό χρονικό διάστημα οι φίλεργοι και προοδευτικοί πρόσφυγες δημιούργησαν ολόκληρο οικισμό. Οι κατατρεγμένοι και διωγμένοι πρόσφυγες εκτός από τον υψηλό πολιτισμό και την κουλτούρα τους, μετέφεραν από τις αλησμόνητες πατρίδες και την ευσέβειά τους. Πρῶτο τους μέλημα ἦταν νά κτισθεῖ Ἱερός Ναός γιά νά ἐξυπηρετοῦνται οἱ λατρευτικές καί οἱ λοιπές ἐκκλησιαστικές ἀνάγκες τους. Ὁ χῶρος ὅπου θά ἐκτίζετο ὁ Ἱερός Ναός ἦταν τό πρόχειρο ξύλινο ἐκκλησάκι πού πρoϋπῆρχε ἀπέναντι ἀπό τήν κεντρική πλατεία τῆς περιοχῆς. Αποφάσισαν επίσης ότι ο ναός θα είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Βάλανε τότε ντελάλη τον Γιώργη τον τυφλό, έναν συμπαθή πιστό άνθρωπο με χαρακτηριστική δυνατή φωνή, να διαλαλεί στα δρομάκια του συνοικισμού την απόφαση για το κτίσιμο του ναού και να καλεί τους κατοίκους να προσφέρουν ο,τι μπορούν. Οι ευσεβείς κάτοικοι προσέφεραν ευχαρίστως άλλοι χρήματα, άλλοι σανίδια, άλλοι τσίγκους, και άλλοι προσωπική εργασία. ῞Οταν άρχισε η πρόχειρη κατασκευή (παράγκα) επενέβη ο στρατός και εμπόδισε την ανέγερση, προφανώς για λόγους πολεοδομικούς. Συγκεντρώθηκαν οι κάτοικοι και παρακαλούσαν να μην εμποδιστεί η κατασκευή του ναού. Τότε πετάχτηκε κάποιος από το πλήθος, ονόματι Σούλιος και φώναξε δυνατά· «Εκκλησία κάνουμε, βρε εσείς, τι κακό κάνουμε;». Τελικά ο στρατός αποχώρησε και η κατασκευή έγινε απρόσκοπτα.

Την πρωτοχρονιά του 1929 έγινε η πρώτη Λειτουργία στον σανιδένιο ναό και εξυπηρετούσε στοιχειωδώς τις λατρευτικές ανάγκες των κατοίκων. Αργότερα το 1934 τέθηκε ο θεμέλιος λίθος του υπάρχοντος περικαλλούς ναού. Οι πιστοί από το υστέρημά τους, με πολλές θυσίες και ύστερα από χρόνια είδαν το όνειρό τους να πραγματοποιείται. Στα δύστυχα χρόνια της Κατοχής ο ναός ήταν κέντρο κοινωνικής προσφοράς. το καταφύγιο των αναξιοπαθούντων ενοριτών. Στους παράπλευρους χώρους λειτουργούσε συσσίτιο για τα παιδιά, όπως και σε πολλούς τους ναούς της πρωτεύουσας. Ο ναός λειτούργησε ακόμη και ως καταφύγιο κατά τους βομβαρδισμούς των κατακτητών. Τα εγκαίνια του έγιναν στις 27-11-1960. Σε περίτεχνο εικονοστάσι της βόρειας πλευράς βρίσκεται η παμπάλαια θαυματουργός εικόνα της Παναγίας μας την οποία έφεραν από την Μικρά Ασία οι ευσεβείς Μικρασιάτες πρόσφυγες.

Η ονομασία της εικόνας ήταν »Η ΜΕΓΑΛΟΧΑΡΗ ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗΣ ΓΑΡΦΑΛΙΑΣ» (το όνομα της ιδιοκτήτριας της εικόνας). Ήταν (και είναι) θαυματουργή γι αυτό και πολλοί από τους κατοίκους του Σιβρισαρίου αλλά και των γύρω περιοχών πήγαιναν και την προσκυνούσαν και όπως ήταν το συνηθείο της εποχής, όταν κάποιος ασθενούσε την έπαιρνε σπίτι του. Ακόμη και οι Τούρκοι την ανεγνώριζαν, και την αποκαλούσαν Μέριεμ – Άνα. Η Γαρφαλιά, μετά το θάνατό της, άφησε την εικόνα στην κόρη της Μαριάνθη, η οποία ήταν χήρα και αναγκάστηκε να πάει στην Σμύρνη να δουλέψει γι αυτό την παρέδωσε στην οικογένεια Μολυνδρή. Όταν η Μαριάνθη παντρεύτηκε, θα έφευγε με τον άντρα της και ζήτησε να ετοιμάσουν την εικόνα με τα αφιερώματά της για να έρθει να την πάρει. Την μετέφεραν λοιπόν μέχρι την άμαξα, συνοδεια του Ηγουμένου Διονυσίου Χαρβαλία (αρχμαδρίτη από το Αϊβαλί). 2-3 μήνες πριν την Καταστροφή της Σμύρνης η εικόνα ταξίδεψε σε χωριό των Γρεβενών όπου θα έμενε η Μαριάνθη με τον άντρα της. Όταν -μετά την Καταστροφή- ήρθαν στην Αθήνα, έγραψαν γράμμα στον μητροπολίτη Γρεβενών και τον παρακάλεσαν να βρεθεί η εικόνα. Μετά από λίγες μέρες, οι συγγενείς βρέθηκαν και τους επισκέφθηκαν στην Αθήνα (περίπου το 1923 – ’24).

Σε κάποια περιοχή της Αθήνας, η κ. Βιργινία Γκούρα Οικονόμου είχε μια εγγονή η οποία ήταν βαριά άρρωστη και οι γιατροί δεν της ειχαν δώσει ελπίδα. Ένα βράδυ, η κυρία Βιργινία βλέπει στον ύπνο της μια γυναίκα να της λέει: »πήγαινε στον συνοικισμό Συγγρού (έτσι λεγόταν τότε η Καισαριανή) κι εκεί είναι μια γυναίκα γιατρός που μόνο αυτή μπορεί να σώσει την εγγονή σας». Όταν διηγήθηκε το όνειρο στη βοηθό που είχε για το σπίτι, εκείνη της είπε με δάκρυα στα μάτια: » κ. Οικονόμου, είναι μια εικόνα που έχει έρθει από την πατρίδα μας…» Έστειλε λοιπόν ένα αμάξι να φέρει την εικόνα και μόλις την έβαλαν στο σπίτι το κοριτσάκι καλυτέρευσε, ώσπου έγινε τελείως καλά. Τοτε η κυρία Βιργινία έντυσε την εικόνα με ασήμι. (Ενώ στο Σιβρισάρι, όσες φορές προσπάθησαν να την ασημώσουν, δεν έπιανε ούτε βίδα, ούτε κόλλα, ούτε καρφί). Όταν η Μαριάνθη αρρώστησε βαριά ήθελε να δώσει την εικόνα στον Ηλία Μολυνδρή, αλλά ο ίδιος αρνήθηκε καθώς θεώρησε πως έπρεπε να αφιερωθεί στην εκκλησία, την Παναγίτσα της Κιασιαριανής, όπως και έγινε τελικά.

39) Παναγία Μυρτυδιώτισσα από τα Βουρλά στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου (Παναγίτσα) Καισαριανής. Η εικόνα δωρίθηκε τον Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Καισαριανή στις 3 Φεβρουαρίου 1979. Ανήκε στην Κυριακούλα Χαραλάμπους, σύζυγο του Ηλία, η οποία πριν πεθάνει είπε στον αδελφό της Γαβριήλ Ρόμπολη να τη δώσει στην εκκλησία για να προσεύχονται οι πιστοί. Είναι κατασκευασμένη το 1816 και το ασήμι της εικόνας είναι φτιαγμένο στην Ύδρα το 1818. Η εικόνα, εκτός απο την ιστορική της αξία (αφού είναι πλέον των δύο αιώνων), έχει και συναισθηματική αφού την έχουν φέρει πρόσφυγες από τα Βουρλά της Μικράς Ασίας. Εορτάζεται στις 24 Σεπτεμβρίου κάθε έτους.

40) Παναγία η Μυρτιώτισσα στην Κάλυμνο.

Στην περιοχή Μυρτιές της νήσου Καλύμνου είναι κτισμένη η εκκλησία της Παναγίας Μυρτιώτισσας, στην οποία βρίσκεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας. Κατά την παράδοση η εικόνα επέπλεε πάνω στα κύματα της θάλασσας ερχόμενη από τα παράλια της Μικράς Ασίας, απ’ όπου την πέταξαν πιστοί χριστιανοί για να την διασώσουν από τα βέβηλα χέρια των εικονομάχων. Την βρήκε ένας σφουγγαράς στα δίχτυα του, ο οποίος την παρέδωσε στον καπετάνιο του νησιού Καραντώνη. Ο ευσεβής καπετάνιος την πήρε στο καράβι του, και όταν έπιασε ξηρά την τύλιξε με μυρτιές και την πήγε σπίτι του. Το βράδυ η Παναγία φανερώθηκε στον ύπνο του και του υπέδειξε το κτήμα του σαν τόπο όπου θα έκτιζαν τον ναό Της. Η γυναίκα του τοποθέτησε την εικόνα στο εικονοστάσι και πέταξε τις ξεραμένες μυρτιές στο κτήμα. Την άλλη μέρα άρχιζαν να κτίζουν τον ναό και με μεγάλη τους έκπληξη είδαν τις ξεραμένες μυρτιές, που είχε πετάξει στο κτήμα η καπετάνισσα, να μεγαλώνουν και να γίνονται δέντρα. Η περιοχή ονομάστηκε Μυρτιές και η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Μυρτιώτισσα, η οποία βοήθησε το νησί σε μία επιδημία πανούκλας.

41) Παναγία η Δεξιά, η οποία φυλάσσεται ευλαβικά στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Νέου Πύργου Ιστιαίας. Η Εικόνα αυτή είναι προσφυγικής προελεύσεως, αφού την έχουν φέρει πρόσφυγες από τον Πύργο της Κωνσταντινουπόλεως το 1924.

42) Παναγία η Πάντων Βασίλισσα στον Ιερό Ναό Παντοβασίλισσας Ραφήνας. Πολιούχος και προστάτης της Ραφήνας.Στο Ναό φυλάσσονται ιστορικά κειμήλια προερχόμενα από την Τρίγλια της Μ. Ασίας, όπως η εφέστιος και θαυματουργός εικόνα της Παναγίας «Πάντων Βασίλισσα» η οποία μεταφέρθηκε το 1923, μετά τον ξεριζωμό των Ελλήνων από τη Μ. Ασία. Επίσης, δίπλα στο κυρίως Ναό, υπάρχει παρεκκλήσιο του Αγίου Ιερομάρτυρος Χρυσοστόμου Σμύρνης.

43) Παναγία η Μηλιώτισσα. Ο Ιερός Ναός Γενέσιον της Θεοτόκου και η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Μηλιώτισσας βρίσκεται στη Μηλιά Αριδαίας στο Ν.Πέλλας. Το 1922, οι πρόσφυγες από το χωριό Μηλιά ή Μήλοι της Μικράς Ασίας, σημερινό Ελμαλίκ κοντά στη Νικομήδεια, πήραν μαζί τους τα εικονίσματα τους, την κολυμβήθρα, το Άγιο Δισκοπότηρο, την καμπάνα, καθώς επίσης και την Εικόνα της Παναγίας της Μηλιώτισσας καθώς και πολλά άλλα ιερά αντικείμενα. Στην αρχή εγκαταστάθηκαν στον Βόλο και μετά από δυο περίπου χρόνια εγκαταστάθηκαν, μόνιμα πλέον, στο χωριό Μηλιά του Νομού Πέλλας. Η θαυματουργή εικόνα έχει Αγιογραφηθεί τον 10ο – 12ο αιώνα μ.Χ. στην Ιερουσαλήμ από καλογέρους ερημίτες. Συντηρήθηκε πριν την Άλωση της Κωνσταντινούπολης περίπου το 1400 – 1450 μ.Χ., ενώ μια δεύτερη συντήρηση έγινε το 1650 – 1700 μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη. Η πρώτη Αγιογραφία φαίνεται μέχρι και σήμερα καθαρά.




Η Παναγία της Καππαδοκίας στον Ιερό Ναό Αγίου Νεκταρίου του ομωνύμου συνοικισμού του Δήμου Μενεμένης Θεσσαλονίκης.

44) Παναγία της Καππαδοκίας. Στον Ιερό Ναό Αγίου Νεκταρίου του ομωνύμου συνοικισμού (παλαιότερα Δενδροπόταμος) του Δήμου Μενεμένης Θεσσαλονίκης, προσφέρθηκε κατά τους Α΄ Χαιρετισμούς του έτους 2015, από τον μικρασιατικής καταγωγής Μητροπολίτη Νεαπόλεως και Σταρουπόλεως Βαρνάβα, η ιερά εικόνα της Θεοτόκου που προέρχεται από την Καππαδοκία της Μικράς Ασίας και η ιστόρησή της ανάγεται στον 18ο αιώνα., ώστε να αποτελεί προστασία για τους πιστούς της ενορίας και ολόκληρης της περιοχής. Μάλιστα ενώπιον της ιεράς αυτής εικόνας ψάλλονται οι Χαιρετισμοί και ο Ακάθιστος Ύμνος κάθε Τεσσαρακοστή. Ο Άγος Νεκτάριος αλλωστε, στο όνομα του οποίου τιμάται η ενορία, ετίμησε την Υπεραγία Θεοτόκο, ανέπτυξε μια ιδιαίτερη σχέση μαζί Της και συνέθεσε εγκώμια και Θεομητορικά ποιήματα προς τιμήν Της , μεταξύ των οποίων και τον Ύμνο «Αγνή Παρθένε Δέσποινα».

45) Παναγία η Φανερωμένη. Εικόνα που ήρθε από τα Αλάτσατα της Μικράς Ασίας και προκειμένου να στεγαστεί χτίστηκε ο ομώνυμος ναός στο Ξυλόκαστρο Κορινθίας. Ο ναός, μοναδικός στην Ελλάδα, είναι χτισμένος σε σχέδια του Αναστάσιου Ορλάνδου, σύμφωνα με τους πρώτους παλαιοχριστιανικούς ναούς.

46) Παναγία η Ασκονίτισσα (8ος αι.). Η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας της Ασκονίτισσας είχε μεταφερθεί στις αρχές του 20ου αιώνα από τους Έλληνες πρόσφυγες της Ανατολικής Θράκης και φυλάσσεται στον Ιερό Ναό της Ζωοδόχου Πηγής στο χωριό Ασκός που βρίσκεται κοντά στη Θεσσαλονίκη και ανήκει εκκλησιαστικά στην Ιερά Μητρόπολη Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης. Ο Ναός πανηγυρίζει κατά την εορτή της Ζωοδόχου Πηγής αλλά και τον Δεκαπενταύγουστο.




Παναγία η Ασκονίτισσα του 8ου αι.: μεταφερθείσα από το χωριό Ασκώ της Ανατολικής Θράκης, στην νέα πατρίδα, τον Ασκό Θεσσαλονίκης.

____________________

Ανακαλύφθηκε η πήγη της Παναγίας Γαλακτοτροφούσας στη Σμύρνη (ANA MERYEM SÜTVEREN):

Νίκος Χειλαδάκης- Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος (06/03/2014)

Ενός ακόμη θαύματος αποκάλυψης ελληνορθόδοξων ιερών τόπων της Μικράς Ασίας έγιναν μάρτυρες οι Τούρκοι, καθώς, όπως αναφέρει σε αποκλειστικό της δημοσίευμα η τουρκική εφημερίδα, Vatan, στα υπόγεια τούνελ που ερευνώνται στην παλιά αγορά της Σμύρνης ανακαλύφθηκε η μυθική, όπως χαρακτηρίστηκε, «πηγή αγίασμα» της Παναγίας της Γαλακτοτροφούσας.

Όπως αναφέρει η τουρκική εφημερίδα, ανάμεσα στην παλιά αγορά της Σμύρνης και στο κάστρο του Kadifekale, υπήρχε εδώ και αιώνες ένα σύστημα υπογείων τούνελ που συνδέανε τα δυο αυτά μέρη. Σε ένα από αυτά τα τούνελ και κάτω από ένα σπίτι, βρέθηκε μια πηγή από ένα κανάλι που όπως αναφέρεται πρέπει να είναι η μυθική πηγή της Παναγίας της Γαλακτοτροφούσας. Η πηγή αυτή σύμφωνα με κάποια παράδοση ανέβλυσε το γάλα της Παναγίας και στα μετέπειτα χρόνια δεν άφησε να διψάσουν οι κάτοικοι καθώς πάντα τους προσέφερε το αγιασμένο νερό της.

Οι Τούρκοι αρχαιολόγοι που διενεργούν τις ανασκαφές στο σημείο αυτό έχουν μείνει, όπως αναφέρεται, έκπληκτοι από αυτό το υπόγειο σύστημα των τούνελ που βρίσκεται κάτω από την παλιά αγορά της Σμύρνης αλλά και από την διαπίστωση ότι βρέθηκαν μπροστά στην μυθική αυτή πηγή. Ο δήμαρχος του Konak της Σμύρνης, Hakan Tartan, που επισκέφτηκε το μέρος αναφέρει ότι κάτω από ένα gecekondu, δηλαδή μια αυθαίρετη οικία, υπάρχει μια πηγή που σύμφωνα με την παράδοση πρέπει να είναι η μυθική πηγή της Παναγίας Γαλακτοτροφούσας, ένα μέρος με μεγάλη θρησκευτική αξία. Ο δήμαρχος του Konak υποσχέθηκε ότι θα δοθεί μεγάλη μερίμνα στο να μην καταστραφεί το μέρος αυτό της πηγής, ενώ όλη η περιοχή που έχει και αρχαιολογική αξία, θα δοθεί μετά από τις απαραίτητες εργασίες ανακαίνισης για επίσκεψη στο κοινό και στους τουρίστες που θα θελήσουν να επισκεφτούν το μέρος αυτό. Προφανώς η νέα ανακάλυψη αυτή των Τούρκων με ελληνορθόδοξο χαρακτήρα, αναφέρεται σε κάποια πολύ παλιά πηγή-αγίασμα της Παναγίας, με την επωνυμία της Γαλακτοτροφούσας, που ήταν θαμμένη ανά τους αιώνες σε κάποιο υπόγειο τούνελ της παλιάς αγοράς της Σμύρνης στην περιοχή του Basmane.

Να σημειωθεί ότι ο εικονιστικός τύπος της Παναγίας της Γαλακτοτροφούσας συναντάται μόνο στην ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία και είναι πολύ γνωστός και πολύ αγαπητός στους Ορθοδόξους. Ο αγιογράφος που πρώτος τον αγιογράφησε, όπως αναφέρεται, εμπνεύστηκε από την ευαγγελική διήγηση της Γέννησης του Χριστού, (Ματθ. β΄ 1-15, Λουκ. β΄ 1-20) και από το ευαγγελικό εδάφιο: «Μακαρία η κοιλία η βαστάσασά σε και μαστοί ους εθήλασας, (Λουκ. ια΄ 27). Οι εικόνες της Παναγίας Γαλακτοτροφούσας παρουσιάζουν τη Θεοτόκο να κρατάει στην αγκαλιά της τον νεογέννητο Χριστό και να Τον τρέφει με το γάλα της, (να Τον θηλάζει). Από το παρελθόν οι εικόνες αυτές είναι πολύ αγαπητές στις νέες μητέρες και ιδιαίτερα στις λεχώνες που έχουν λίγο γάλα. Η σημαντικότερη από τις υπάρχουσες εικόνες της Παναγίας Γαλακτοτροφούσας βρίσκεται στην Ιερά Μονή Χιλανδαρίου του Αγίου Όρους. Η εικόνα αυτή αγιογραφήθηκε στην Παλαιστίνη και ανήκε αρχικώς στη Λαύρα του οσίου Σάββα του Ηγιασμένου. Επάνω της είναι γραμμένο το ομοθεματικό της τροπάριο: «Χρυσοπλοκώτατε πύργε και δωδεκάτειχε πόλις, ηλιοστάλακτε θρόνε καθέδρα του βασιλέως, ακατανόητον θαύμα πώς γαλουχείς τον Δεσπότη;». Το ιστορικό αναφέρει ότι πριν πεθάνει ο όσιος Σάββας είπε στους συνασκητές του που ήταν γύρω από το κρεβάτι του, ότι κάποτε θα επισκεφθεί τη Λαύρα κάποιος πρίγκιπας που θα έχει το ίδιο όνομα με αυτόν, δηλαδή θα λέγεται και αυτός Σάββας. Σε αυτόν, έδωσε την εντολή, να του δοθεί λοιπόν η εικόνα της Παναγίας Γαλακτοτροφούσης σαν ευλογία. Το Γεγονός αυτό σύμφωνα με την παράδοση, δηλαδή η επίσκεψη του πρίγκιπα στην Λαύρα έγινε τον 13ο αιώνα, όταν τη Λαύρα επισκέφθηκε ο άγιος Σάββας ο Σέρβος, (Αρχιεπίσκοπος Σερβίας), κτήτορας της Ιεράς Μονής Χιλιανδαρίου του Αγίου Όρους. Αυτός μετέφερε την αγία αυτή εικόνα στο Άγιον Όρος, και συγκεκριμένα στη μονή την οποία ο ίδιος ίδρυσε. Εικόνες της Παναγίας της Γαλακτοτροφούσας υπάρχουν και σε άλλα μέρη στην κυρίως Ελλάδα όπως στα Τρίκαλα, στην αγία Κυριακή της Θεσσαλονίκης, στο εκκλησάκι των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ, στο χωριό Καψαλιανά στην Κρήτη, στην Λεμεσό της Κύπρου και αλλού.
 Σμυρνιοί προσκυνητές στην Παναγία της Τήνου «H εύρεση της εικόνας του Ευαγγελισμού στην Τήνο, στις 30 Ιανουαρίου 1823, δεν υπήρξε μία απλή τοπική ιεροφάνεια. Καθιέρωσε ένα θρησκευτικό προσκύνημα πανελλήνιας εμβέλειας, ταυτόχρονα όμως και ένα πανεθνικό κέντρο», επισημαίνει στην ανακοίνωση που έκανε, πέρυσι τέτοιο καιρό, 20-23 Σεπτεμβρίου 2012, ο εθνολόγος – λαογράφος Δρ Αλέκος E. Φλωράκης στο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο, που διοργανώθηκε στον Υμηττό από το Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών με την αρωγή του σμυρναϊκής σύνθεσης, «Φιλοπρόοδου Ομίλου Υμηττού».
Και εξηγεί ο δρ Φλωράκης: ««Ευαγγελίστηκε»» ως θείος οιωνός, στο επαναστατημένο Γένος τη νίκη, για να αποβεί στη συνέχεια σημείο αναφοράς για όλους τους Ελληνες, ιδιαίτερα για εκείνους που παρέμεναν υπόδουλοι». Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά: «για έναν ολόκληρο αιώνα, ώς το 1922, οι Ελληνες της Σμύρνης και των άλλων μικρασιατικών περιοχών συγκεντρώνονταν κατά χιλιάδες, κάθε χρόνο στις 25 Μαρτίου, στο πανηγύρι της Τήνου. H σύζευξη θρησκευτικής εορτής και εθνικής επετείου συνένωσε νοοτροπίες, συμβολισμούς και πρακτικές, αφενός λατρευτικές και αφετέρου πατριωτικές. Τα κατάφορτα πλοία που απέπλεαν από το λιμάνι της Σμύρνης για απευθείας δρομολόγια προς Τήνο, η τελετουργία της ιερής αποδημίας, τα αφιερώματα και η λαϊκή λατρεία συνάπτονταν με την αναπτέρωση της ελπίδας για ελευθερία και τις συγκινητικές εκδηλώσεις».

«Σμυρνιοί προσκυνητές στην Παναγία της Τήνου» είναι ο τίτλος της ανακοίνωσης του δρος Φλωράκη και σε αυτούς επικεντρώνεται το θέμα. H σχέση των Ελλήνων της Σμύρνης με την Παναγία της Τήνου παρέμενε συνεχής, με προσευχές, ταξίματα, φυλαχτά, επιστολές και προπαρασκευή για το πολυπόθητο ταξίδι. Χαρακτηριστικό της πίστης των Σμυρναίων το ότι «τρεις φορές προσκύνημα στην Τήνο ισοδυναμεί αγιαστικά με ένα «Χατζηλίκι» στους Αγίους Τόπους», αναδεικνύοντας στη συνείδησή τους τη Μεγαλόχαρη, το δεύτερο τη τάξει προσκύνημα μετά τον Πανάγιο Τάφο. H σύνδεση των Σμυρνιών με την Παναγία της Τήνου παγιώθηκε από τις απαρχές κιόλας του Προσκυνήματος, αφού η ανέγερση του ναού ανατέθηκε σ’ έναν ονομαστό αρχιτέκτονα της Σμύρνης, τον Τηνιακής καταγωγής Ευστράτιο Καλονάρη, και η φιλοτέχνηση των δεσποτικών εικόνων του τέμπλου στον επίσης ονομαστό ζωγράφο Χατζή Λαμπρινό Σμυρναίο. H διττή διάσταση αναφοράς των Ελλήνων της Σμύρνης στην Παναγία της Τήνου, θρησκευτική και εθνική, όπως δόθηκε στην ανακοίνωση του δρος Φλωράκη, δημιούργησε αίσθηση στο Συνέδριο λόγω της πρωτοτυπίας του θέματος και των ανέκδοτων στοιχείων που περιέχει και που προέρχονται από το Αρχείο του Ιερού Ιδρύματος της Ευαγγελιστρίας Τήνου.

Μαρτυρίες παλαιών εντύπων πηγών, περιγραφές του Τύπου της εποχής, καταγραμμένα θαύματα, σωζόμενα τάματα, το καθένα μία ανθρώπινη ιστορία σε βάθος χρόνου, αποτελούν όψεις θρησκευτικής συμπεριφοράς. «Λατρευτικές και αφιερωτικές ενέργειες, εθνικοί πόθοι και πατριωτικές εκδηλώσεις συνεκφέρονται τις ημέρες του πανηγυριού, σε ιερό τόπο και χρόνο, φωτίζοντας», όπως τονίζει ο καταξιωμένος εθνολόγος-λαογράφος δρ Αλέκος E. Φλωράκης «μιαν ακόμη διάσταση φρονήματος και πολιτισμού των αλησμόνητων εκείνων πατρίδων». Με τις θερμές ευχαριστίες της στήλης και για τις σπάνιες, ώς και ανέκδοτες φωτογραφίες με τις οποίες εικονογραφεί το πλήρες κείμενο της ανακοίνωσής του, που εδώ δόθηκε συνοπτικά, και που περιέχεται στα Πρακτικά του Συνεδρίου, ο τόμος των οποίων βρίσκεται ήδη στο τυπογραφείο και θα κυκλοφορήσει εντός του έτους…

Στην κατηγορία των «καθαυτό αφιερωτικών αντικειμένων» συναντούμε στον ναό της Μεγαλόχαρης, αφιερωμένα από Σμυρνιούς αντικείμενα και ιερά σκεύη, όπως δύο ορειχάλκινα κηροπήγια στα πλάγια κλίτη (Σμύρνη 1872), δύο αργυρούς δίσκους (Δώρον Αντωνίου Σαβέρη και Γιαννάκου Σανσάρη εκ Σμύρνης, 1833), βελούδινο ευαγγέλιο (Δώρον Γεωργίτσας Χ»Αντωνίου εξ Αϊδινίου, 1884), χρυσοκέντητο αέρα («διά χειρός Πιππίνας Μισαήλ εν Σμύρνη 1861). Επίσης, εικόνες, μεταξύ των οποίων μία των Τριών Ιεραρχών με αφιερωτική επιγραφή της συντεχνίας «Οι εν Σμύρνη κρεοπώλαι και συντρομηται. Εγράφη υπό Ηρακλή Δ. Αρμενοπούλου Σμυρναίου. Σύρος 21 Μαρτίου 1834». Τέλος, αργυρά ομοιώματα ανθρώπινων μελών, ζώων, τα γνωστά ως «τάματα», τα περισσότερα δεν σώζονται πλέον, γιατί λόγω του πλήθους τα έδιναν για λιώσιμο.

Τάμα Σμυρναίου που παραμένει και σήμερα μέσα στον ναό, κρεμασμένο από καντήλι, είναι ένα μικρό ασημένιο καζάνι και ομοίωμα παιδιού κρατημένου από τις αλυσίδες του. Είναι τάμα Σμυρνιού λουκουμτζή για τη διάσωση του παιδιού του, που κινδύνεψε να πέσει στο βραστό λουκούμι. Το αφιέρωμα φέρει την επιγραφή: «Γεώργιος Νικολάου Ξενάκης, Λουκουμτζής, εις Σμύρνην. Παναγιώτης, Αναστασία». Γλυκό το τάμα της ευλαβικής ευχαριστίας στη Μεγαλόχαρη. Μένει μετέωρο το τάμα της πατρίδας Ιωνίας, η μνήμη παραμένει ισχυρή και αμετάβλητη, όπως και η πίστη των Σμυρναίων προσφύγων, πέμπτης γενιάς πλέον.__
________________


πηγές:https://mikrasiatwn.wordpress.com/2014/07/16/%cf%80%ce%b1%ce%bd%ce%b1%ce%b3%ce%af%ce%b5%cf%82-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%bc%ce%b9%ce%ba%cf%81%ce%ac%cf%82-%ce%b1%cf%83%ce%af%ce%b1%cf%82-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%b8%cf%81%ce%ac%ce%ba/

http://www.imalex.gr/798BE5B5.el.aspx
http://inpfnm.gr/
http://www.byzantinemuseum.gr/el/collections/icons/?bxm=990
http://marmaras-island.blogspot.gr/
http://www.ec-patr.org/default.php?lang=gr
http://imkassandreias.gr/site/
http://ierosnaospanagiasfaneromenis.blogspot.gr/
http://users.uoa.gr/~nektar/orthodoxy/agiologion/panagia_skoypiwtissa.htm
http://www.imlagada.gr/
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CE%B5%CF%81%CE%AC_%CE%9C%CE%B7%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%82_%CE%9D%CE%AD%CE%B1%CF%82_%CE%9A%CF%81%CE%AE%CE%BD%CE%B7%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%9A%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%BC%CE%B1%CF%81%CE%B9%CE%AC%CF%82
http://www.kathemera.gr/2012/08/60512/%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B3%CE%AF%CE%B1-%CE%BC%CF%85%CF%81%CF%84%CE%B9%CF%8E%CF%84%CE%B9%CF%83%CF%83%CE%B1-%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CF%8D%CE%BC%CE%BD%CE%BF%CF%85/
http://antexoume.wordpress.com/2014/03/11/%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CF%80%CE%B7%CE%B3%CE%B7-%CF%84%CE%B7%CF%83-%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CF%83-%CE%B3%CE
http://www.kathimerini.gr/736442/opinion/epikairothta/arxeio-monimes-sthles/smyrnioi-proskynhtes-sthn-panagia-ths-thnoy-h-anakoinwsh-toy-dros-alekoy-e-flwrakh-sto-die8nes-episthmoniko-synedrio-ston-ymhtto-se-8rhskeytikh-kai-e8nikh-epikairothta
http://www.imkby.gr/index.php?option=com_content&view=category&id=46
http://www.imsn.gr/imsn.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=119&Itemid=376
http://www.saint.gr/4139/saint.aspx
https://www.tumblr.com/search/byzantine%20museums%20of%20greece
http://www.omorfigeitonia.gr/article.php?id=760
http://www.romiosini.org.gr/e16f244f.el.aspx
http://www.omorfigeitonia.gr/article.php?id=785
Χρυσούλας Χατζηγιαννιού, Η Κυρία Γοργοεπήκοος: Από την αιματωβαμένη Σμύρνη στα βουνά της Μάνδρας, έκδοσις Ε΄, Ιεράς Κοινοβιακής Μονής «Παναγίας της Γοργοεπηκόου», Μάνδρα Αττικής, 2002, ISBN: 960-86213-0-5.

Η Παναγιά τα πέλαγα κρατούσε στην ποδιά της!!

Από το όνειρο καλοκαιρινού μεσημεριού του Γιάννη Ρίτσου

Όταν περνούσε η Παναγία σιωπηλή κάτου απ' τα δέντρα

κανένας δεν την άκουσε

Τα σκυλιά δε γαυγίσαν στις αυλόπορτες.

Μονάχα τα τριζόνια τη χαιρέτισαν,

κι ένα μεγάλο αστέρι χτύπησε

σε μια χορδή κάποιο άγνωστο τραγούδι

που τ' ακούσαν μόνο τα παιδιά στον ύπνο τους

και γύρισαν απ' τα' άλλο τους πλευρό χαμογελώντας.

Η Παναγία στην ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη

Ένας από τους πλέον διάσημους, ουσιαστικούς και προφητικούς ποιητές του καιρού μας, με διεθνή φήμη, βραβείο Νόμπελ, σημαντικός για όλο τον κόσμο και μεταφρασμένος σχεδόν σε όλες τις γλώσσες, ο μέγιστος λυρικός μας ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ αγάπα να αναφέρεται συνεχώς και να επανέρχεται αφειδώς σε όλες τις ποιητικές συλλογές του στο μοτίβο της Μαρίας και της Παντάνασσας. Συνδέοντας την Παναγιά με τα πεπρωμένα της Ρωμιοσύνης προσδοκά πάντοτε στην βοήθεια Της για την βελτίωση της ζωής και την πνευματική ανάταση του ελληνικού σύμπαντος.

Στην συλλογή του "Ήλιος ο πρώτος", ανάμέσα σε σύμβολα που ενισχύουν την παντοκρατορία της ελλαδοκεντρικής αιγαιακής ιδεολογίας του η Παναγία δεσπόζει ως παρουσία με ποικίλες επικλήσεις, παρακλήσεις και σποραδικές σημαίνουσες αναφορές:

ΝΑΥΤΑΚΙ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΟΛΙΟΥ

Η αυγή σφυρίζει στην κοχύλα της

Μια πλώρη έρχεται αφρίζοντας

Άγγελοι! Σία τα κουπιά

Ν' αράξει εδώ η Ευαγγελίστρια!

..........................

Νονά των άσπρων μου πουλιών

Γοργόνα Ευαγγελίστρα μου!

.......................................

Γρήγορα Παναγιά μου γρήγορα

Κιόλας ακούω τραχειά φωνή ψηλά πάνω απ' τις ντάπιες

Χτυπάει χτυπάει στις χάλκινες αμπάρες

Χτυπάει χτυπάει κι αντριεύεται

....................................

Κι η Παναγία χαίρεται η Παναγία χαμογελά

Το πέλαγο έτσι που κυλάει βαθιά πόσο της μοιάζει!

Σε μια άλλη συλλογή του, που τιτλοφορείται "ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ" υμνεί και τραγουδά :

Με το καίκι και με τα πανιά της Παναγίας

Έφυγαν με το κατευόδιο των ανέμων.......

Στα πρώτα σπλάχνα του ο καιρός. Μπορείς να δεις ακόμη

Πριν απ' την αρχική φωτιά την ομορφιά της άμμου

Όπου έπαιζες τον όρκο σου κι όπου είχες την ευχή

Εκατόφυλλη, ανοιχτή στον άνεμο της Παναγίας.

Στο πολύπτυχο, εμβληματικό, χιλιοτραγουδισμένο "ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ" ο Ελύτης δανείζεται κλασικά μορφολογικά και φραστικά μοτίβα των Χαιρετισμών:

Άξιον εστί εορτάζοντας τη μνήμη

Των Αγίων Κηρύκου και Ιουλίτης

Ένα θαύμα να καίει στους ουρανούς τα' αλώνια

Ιερείς και πουλιά να τραγουδούν το χαίρε :

Χαίρε η καιομένη και χαίρε η Χλωρή

Χαίρε η Αμεταμέλητη με το πρωραίο σπαθί

Χαίρε η που πατείς και τα σημάδια σβήνονται

Χαίρε η που ξυπνάς και τα θαύματα γίνονται

Χαίρε του παραδείσου των βυθών η Αγρία

Χαίρε της ερημίας των νησιών η Αγία

Χαίρε η Ονειροτόκος, χαίρε η Πελαγινή

Χαίρε η Αγκυροφόρος και η Πενταστέρινη

Χαίρε με τα λυτά μαλλιά η χρυσίζοντας τον άνεμο

Χαίρε με την ωραία λαλιά η δαμάζοντας τον δαίμονα

Χαίρε που καταρτίζεις τα Μηναία των Κήπων

Χαίρε που αρμόζεις τη ζώνη του Οφιούχου

Χαίρε η ακριβοσπάθιστη και σεμνή

Χαίρε η προφητικιά και δαιδαλική.

Στον ίδιο ποιητή συναντάμε τη μορφή της Παναγίας σε ποίημα της συλλογής "ΤΑ ΤΖΙΤΖΙΚΙΑ", όπου με μια πολύ παραστατική μεταφορά, φαίνεται να κυριαρχεί στο Αιγαίο ως μητριαρχική μορφή. Εικόνες σαν κι αυτήν που για τον κοινό νου μοιάζουν παράδοξες απαντούμε συχνά στην ποίηση του Ελύτη και εντάσσονται στα πλαίσια μιας ελλαδοκεντρικής και θαλασσοκεντρικής κοσμογονία που οραματίζεται ο ποιητής :

Η Παναγιά το πέλαγο κρατούσε στην ποδιά της,

Τη Σίκινο, την Αμοργό και τα' άλλα τα παιδιά της...

Τέλος ας ακούσουμε την φωνή του Οδυσσέα Ελύτη μέσα από το ποίημά του με τον τίτλο "ΑΝΕΜΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ" :

Στα πρώτα σπλάχνα του ο καιρός. Μπορείς να δεις ακόμη

Πριν απ' την αρχική φωλιά την ομορφιά της άμμου

Όπου έπαιζες τον όρκο σου κι όπου είχες την ευχή

Εκατόφυλλη, ανοιχτή στον άνεμο της Παναγίας!

Η Μορφή της Παναγίας στην ποίηση του Κωστή Παλαμά.

Η κατανυκτική αγάπη του λαού μας, ιδιαίτερα προς την Παναγία, η λατρεία και η αφοσίωση του Έλληνα προς την Θεοτόκο, είναι ανάλογη προς την άπειρη στοργή που ξεχειλίζει από τα μάτια Εκείνης προς όλον τον κόσμο. Και δεν χρειάζονται υψηλονόητοι και βαθυστόχαστοι θρησκευτικοί στοχασμοί για να νιώση κάποιος τη θαλπωρή της ματιάς Της, όταν σε κοιτάζη. Το γονάτισμα του απλοϊκού προσκυνητή μπροστά στην εικόνα Της είναι η πιο γνήσια μεταφυσική διάσταση της ψυχής του.

Αυτό το γονάτισμα και η αφοσίωση του ελληνικού λαού στην εικόνα της Παναγίας είναι φαινόμενο που πάει πέρα από την θρησκευτική πίστη, πέρα από το δόγμα. Η Παναγία σκλαβώνει με το βλέμμα Της και τους άπιστους ακόμα. Μια ματιά ρίχνει, υψώνει το χέρι Της, σαν για να σ’ ευλογήση και νιώθεις μέσα σου την παρουσία του Θεού. Αισθάνεσαι ένα ψυχικό τίναγμα, μια μυστική συγκίνηση που σε πλημμυρίζει με ανείπωτη χάρη. Σε κοιτάζει από την εικόνα Της η Μεγαλόχαρη και η ματιά Της σε γεμίζει καρτερία, ελπίδα και στοργή.

Την εικόνα και τη ματιά της Παναγίας ύμνησαν οι λογοτέχνες. Και όχι μόνον οι αληθινοί πιστοί, αυτοί που έμειναν άγγιχτοι από τις επιστημονικές αμφιβολίες του υλισμού, μα και εκείνοι οι κομματιασμένοι από αμφιβολίες και αντιφάσεις. Ανάμεσα στους δεύτερους και αυτός ο μεγάλος ελληνολάτρης ποιητής Κωστής Παλαμάς, αυτός ο διχασμένος, ο εγκεφαλικός, που, όπως τον κατηγόρησαν, του έλειπε η λυρική αίσθηση της μεταφυσικής. Κι όμως ο Παλαμάς βυθιζόταν ολοένα και πιο πολύ μέσα στα άδυτα της ψυχής του και προσπαθούσε να συλλάβη κάποια κρυφά μιλήματα που έβγαιναν από μέσα του.

Ο ίδιος παραδέχεται τον δυαδισμό του σε ελληνολάτρη και χριστιανό. Αποκαλυπτικός είναι στο ποίημά του «Απόκριση» στην «Ασάλευτη ζωή» (κεφ. ΣΤ` «Άπαντα» τομ. 10 σελ. 451). Εκεί εξηγεί την όλη πνευματική του πορεία που σημαδεύτηκε από μια διαρκή και επίπονη πάλη ανάμεσα στο νου και στην καρδιά του. Γράφει: «Ο ποιητής μου είναι, η πιο σωστά φαίνεται, να είναι Ελληνολάτρης, μα η λατρεία του πιο πολύ του νου θρησκεία αποτέλεσμα και σημάδι μιας μόρφωσης. Η καημένη του καρδιά του λέει κάτι άλλο: ….Του λέει η συνείδησή του πως δεν είναι άδολη εθνική, πως ίσα με την ευωδιά του ρόδου τον μεθά και το λιβάνι, πως μαζί με την Παρθένα την Αθηνά, που συχνά πυκνά έρχεται στην άκρη του κοντυλιού του, η Παναγία η Αθηνιώτισσα του παρουσιάζεται και την τραγουδά πιο γκαρδιακά και ειλικρινέστερα….» Το ίδιο εννοεί και στη «Φοινικιά», σε αυτό το αριστουργηματικό ποίημα της «Ασάλευτης ζωής»..

«…Ήρθε και κλείστη μέσα μου, ποιός να το πιστέψει, μια κολασμένη και μια θεία, η Σκέψη, η Σκέψη…»

Και αυτός, λοιπόν, ο δύσπιστος και κριματισμένος άνθρωπος-ποιητής γυρεύει τακτικά και εναγώνια την λυτρωτική σκέψη. Σε πολλές στιγμές, σε ώρες συνειδησιακής κρίσης, εκφράζει τη γνήσια μεταφυσική διάσταση της ψυχής του, ατενίζει τον ουρανό και δέεται με πόνο ψυχής. Στα «Κασσιανικά» του ποιήματα, όπως τα αποκαλεί ο ίδιος, αποκαλύπτει παραστατικά το σπαραγμό της ψυχής του, το παράδερμά του από την κλίση του προς την αμαρτία και αυτοτιμωρούμενος σκαλίζει τα τραύματα του ηθικού του κόσμου. Τότε είναι που βλέπει αόρατο ένα χέρι πάνω από το κεφάλι του να τον ευλογή:

« Κι απάνω απ’ το κεφάλι μου αόρατο ένα χέρι
κάποιο μεγάλο χέρι μ’ ευλογούσε…» ( «Εκατό φωνές»)

Εύγλωττα εξομολογητικοί είναι και οι στίχοι του σε μια μύχια προσευχή του προς την Παναγία στο ποίημά του «Μυστική παράκληση», που είναι μια δραματική, καθαρά θρησκευτική έκφραση της ψυχής του. Να μερικοί στίχοι του:

«Δέσποινα,
κανένα φόρεμα τη γύμνια μου
δε φτάνει να σκεπάσει
……………………….
Πρόστρεξε, Μυροφόρα,
μονάχα εσένα πίστεψα
και λάτρεψα μονάχα εσένα,
κι ως τώρα μέσ’ στα αιματοστάλαχτα
μιας οργισμένης δύσης
Δέσποινα, στήριξέ με εσύ
και μη μ’ αφήσεις…..

Η Παναγία για τον Παλαμά είναι στήριγμα, καταφυγή και παρηγοριά. Η γλυκειά και ταπεινή μορφή της είναι γι’ αυτόν λιμάνι εξαγνισμού, πρόσωπο ιερό, που εμπνέει ελπίδα και ανακούφιση στον μικρό και τον αδύνατο. Συνεχίζει στην «Μυστική Προσευχή» του:

«….Α! δείξου στο μικρό και στον ανήμπορο
και δείξου καθώς δείχνεσαι στους ταπεινούς
και φτάσε καθώς φτάνεις στους αμαρτωλούς
και δείξου καθώς δείχνεσαι στους σκλάβους
η Αγία Ελεούσα……»

Πόσο εξομολογητικός και πόσο δραματικά ενδοσκοπούμενος δείχνεται και στη θερμή ικεσία του στην Παναγία στο ποίημά του «Ήθελα», που περιλαμβάνεται στη μεταθανάτια συλλογή του, που την εξέδωσε ο γιος του Λέανδρος με τίτλο: «Βραδινή φωτιά»:

«…Και τα γόνατά της ν’ αγκαλιάσω
και τα χέρια της να γλυκοσκεπαστώ
και να της ξομολογηθώ και να της ξεσκεπάσω
ο,τι μέσα μου κρύβεται κλειστό
ο,τι ντρέπομαι να πω κι ο,τι φοβάμαι,
κάποιες άκαρπες, άθλιες αμαρτίες,
ο,τι σκληρό με τυραννά κι ο,τι θέλω να’ μαι
τις άγριες κυνηγήτρες μου Ερινύες…»

Κατανυκτικός ύμνος στην Παναγία είναι και οι παρακάτω στίχοι του όπου εξυμνεί τη στοργική και ελπιδοφόρα ματιά της. Κοιτάζει από την εικόνα της η Μεγαλόχαρη την παρέλαση του ανθρώπινου πόνου και η ματιά της μεταδίδει καρτερία και ελπίδα:

«Η σκέπη και του ανθρώπου εσύ, τ’ αγγέλου εσύ και η δόξα,
με τη χαρά σου χαίρεται, χαριτωμένη η κτίση!
Μητέρα των ανέλπιδων κι όλου του κόσμου σκέπη,
κάτω από σε και οι ανέλπιδοι κι όλος ο κόσμος ίσοι!
Μπρος στην εικόνα σου γυρτός ο κόσμος με το στόμα
τρεμουλιαστό, κρεμάμενο μόνο απ’ τόνομά σου
κι από τη σκέψη σου, Κυρά, κι από τ’ανάβλεμμά σου,
μ’ ένα τροπάρι μυστικό, με μια πνιχτή μουρμούρα
δυό απέραντα μονόλογα: Χαίρε Χαριτωμένη!…»

Αλλά και στη «Φλογέρα του Βασιλιά» ζωγραφίζει ζωντανά την πιο αγνή και αυθεντική μορφή της και την επίδρασή της στους προσκυνητές:

«Μοναχική, ξαρμάτωτη κι απάνω εδώ αραγμένη
μακριάθε, ανέγγιχτη, άχαρη και σαν πνιγμένη μέσα
σ’ ένα φακιόλι κόκκινο, σ’ ένα μαντό γεράνιο
χωρίς κοντάρι και σκουτάρι, ουδέ γοργόνειο σκιάχτρο
μ’ ένα παιδί στην αγκαλιά, το χέρι στην καρδιά της,
μια σιταράτη, μια γλυκειά, μια ταπεινή σα χήρα
σαν κουρασμένη, σα φτωχιά, σαν έρμη, σαν κλαϋμένη,
μηδέ κοντή, μηδέ ψηλή, μα σα να βρίσκεται όλο
σε ψήλωμα που ξετυλιέται, αγάλια, αγάλια, θάμα.
Μόνο άπλωνε τα χέρια της κι όσοι μπροστά της πέφταν
και κάτω από το χέρι της γονατιστοί λυγίζαν,
μόνο η ματιά της κοίταζε κάτω απ’ τη ματιά της
μάρμαρα ανθρώπων και θεοί ραγίζανε και λιώναν…»

Και σε πολλά άλλα σημεία του ογκωδεστάτου έργου του ο Παλαμάς, όταν βρίσκεται μπροστά στην αγία μορφή της μεγάλης Κυράς, εγκαταλείπει τις αμφιβολίες του. Η μορφή της του γαληνεύει την ψυχή και οι στίχοι του στάζουν κατάνυξη και τρυφερότητα.

ΠΗΓΗ1
ΠΗΓΗ2
 http://gerontesmas.com/?attachment_id=63778

Ο ΥΜΝΟΣ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ

Το γράμμα της αγάπης του Πατέρα

Παιδί μου …..

Μπορεί να μην με γνωρίζεις, αλλά εγώ ξέρω τα πάντα για σένα…
.Ψαλμοί 139:1

Γνωρίζω πότε είσαι καθιστός και πότε όρθιος.... Ψαλμοί 139:2

Ξέρω κάθε σου βήμα … Ψαλμοί 139:3

Ακόμη και οι τρίχες του κεφαλιού σου είναι μετρημένες… Ματθαίος 10: 29-31

Γιατί φτιάχτηκες κατ’ εικόνα μου… Γένεσις 1:27


Μέσα σ’ εμένα ζεις, κινείσαι και υπάρχεις…Πράξεις 17:28

Σε γνώριζα πριν ακόμη διαμορφωθείς μέσα στη μήτρα
 της μητέρας σου…Ιερεμίας 1:4-5

Σε διάλεξα όταν σχεδίαζα τη δημιουργία… Εφεσίους 1:11-12

Δεν ήσουν ένα λάθος…. Ψαλμοί 139:15-16

Γιατί όλες οι μέρες σου είναι γραμμένες στο βιβλίο μου…. Ψαλμοί 139:15-16

Εγώ όρισα την ακριβή ώρα της γέννησής σου και το
πού θα ζούσες ….Πράξεις 17:26

Γιατί φοβερά και θαυμάσια πλάστηκες…. Ψαλμοί 139:14

Εγώ σε διαμόρφωσα μέσα στη μήτρα της μητέρας σου…. Ψαλμοί 139:13

Και σε έφερα στον κόσμο την ημέρα που γεννήθηκες….. Ψαλμοί 71:6

Με έχουν παρουσιάσει λάθος άνθρωποι που δεν
 με γνωρίζουν….Ιωάννη 8:41-44

Δεν είμαι απόμακρος και θυμωμένος αλλά είμαι η απόλυτη έκφραση
της αγάπης…. Α Ιωάννη 4:16

Και είναι επιθυμία μου να σε κατακλύσω με την αγάπη μου….. Α Ιωάννη 3:1

Απλά επειδή είσαι παιδί μου και είμαι ο πατέρας σου….. Α Ιωάννη 3:1

Σου προσφέρω περισσότερα από όσα θα μπορούσε ποτέ να σου προσφέρει
ο σαρκικός σου πατέρας…. Ματθαίος 7:11

Γιατί είμαι ο τέλειος πατέρας….. Ματθαίος 5: 48

Κάθε καλό δώρο που λαμβάνεις έρχεται από το δικό μου χέρι….. Ιακώβου 1: 17

Γιατί εγώ είμαι ο προμηθευτής σου και φροντίζω για όλες
ις ανάγκες σου…. Ματθαίος 6: 31-33

Το σχέδιο μου για το μέλλον σου ήταν πάντα γεμάτο
με ελπίδα……Ιερεμίας 29:11

Γιατί σε αγαπώ με αγάπη παντοτινή…. Ιερεμίας 31:3

Οι σκέψεις μου για σένα είναι αμέτρητες όπως οι κόκκοι της άμμου
στην ακρογιαλιά…. Ψαλμοί 139:17-18

Και χαίρομαι για σένα με τραγούδια….Σοφονίας 3:17

Δεν θα σταματήσω πότε να κάνω καλό για σένα….. Ιερεμίας 32:40

Γιατί είσαι το πολύτιμο απόκτημά μου….Έξοδος 19:5

Επιθυμώ να σε στερεώσω με όλη την καρδιά μου και
όλη την ψυχή μου…. Ιερεμίας 32:41

Αν με ψάξεις με όλη σου την καρδιά θα με βρεις…..Δευτερονόμιο 4:29

Ζήτα την ευτυχία σου σε εμένα και θα σου δώσω ό,τι η καρδιά σου
λαχταρά….. Ψαλμοί 37:4

Γιατί εγώ είμαι αυτός που σου έδωσα αυτές τις επιθυμίες…. Φιλιππησίους 2:13

Είμαι ικανός να κάνω για σένα περισσότερα από όσα θα μπορούσες
 να φανταστείς  Εφεσίους 3:20

Γιατί εγώ είμαι ο μεγαλύτερος υποστηρικτής σου…..   Β Θεσσαλονικείς 2:16-17

Εγώ είμαι επίσης ο πατέρας που σε παρηγορεί σε όλες
τις δυσκολίες σου…..Β Κορινθίους 1:3-4

Όταν είσαι συντετριμμένος, εγώ είμαι κοντά σου….. Ψαλμοί 34:18

Όπως ένας βοσκός κουβαλάει ένα πρόβατο, σε κουβαλάω κοντά
στην καρδιά μου….Ησαΐας 40:11

Μια μέρα θα σβήσω κάθε δάκρυ από τα μάτια σου…Αποκάλυψις 21:3-4

Και θα πάρω μακριά όλο τον πόνο που υπέφερες πάνω σε αυτή
την γη…. Αποκάλυψις 21:4

Είμαι ο πατέρας σου και σε αγαπώ όπως ακριβώς αγαπώ τον γιο μου,
 τον Ιησού…. Ιωάννη 17:23

Γιατί στον Ιησού η αγάπη μου για σένα φανερώνεται …. Ιωάννη 17:26

Και ήρθε να δείξει πως είμαι μαζί σου και όχι εναντίον σου…..Ρωμαίους 8:31

Και να σου πει ότι δεν λογαριάζω τις αμαρτίες σου….  Β Κορινθίους 5:18-19

Ο Ιησούς πέθανε ώστε εσύ κι εγώ να συμφιλιωθούμε …..Β Κορινθίους 5:18-19

Ο θάνατος του ήταν η υπέρτατη έκφραση της αγάπης μου
 για σένα….. Α Ιωάννη 4:10
Έδωσα ότι αγαπούσα περισσότερο για να κερδίσω την αγάπη σου…. Ρωμαίους 8:32

Εάν δεχτείς το δώρο του γιου μου, του Ιησού, δέχεσαι εμένα…..  Α Ιωάννη 2:23

Και τίποτα δεν θα σε χωρίσει πια από την αγάπη μου….. Ρωμαίους 8:38-39

Έλα σπίτι και θα κάνω την μεγαλύτερη γιορτή που έχει γίνει
τον ουρανό…..Λουκάς 15:7

Ήμουν πάντα πατέρας και θα είμαι πάντα πατέρας…. Εφεσίους 3:14-15

Η ερώτηση μου είναι … θα γίνεις παιδί μου;….. Ιωάννη 1:12-13

 Σε περιμένω… Λουκάς 15:11-32

Με αγάπη, ο Πατέρας σου.

Παντοδύναμος Θεός